Hệ thống xe tăng không người lái “Shturm” là bước tiến mới trong lĩnh vực công nghệ quân sự của Nga, do UralVagonZavod (UVZ), tập đoàn sản xuất xe tăng lớn nhất của nước này, phát triển.
Nga thử nghiệm các 'xe tăng robot' không người lái sát thương cao, có thể được triển khai tại Ukraine. VIDEO: The Sun
Hệ thống này hé lộ tham vọng mới của Nga trong việc tự động hóa lực lượng tăng thiết giáp, mở đầu cho cuộc cách mạng chiến tranh không người lái.
Dựa trên các nguồn thông tin MILMAG và các bài đăng trên Reddit (TankPorn), bài viết sẽ phân tích các đặc điểm công nghệ nổi bật, tiềm năng ứng dụng, cũng như những thách thức mà hệ thống “Shturm” có thể đối mặt.
Tổng quan về hệ thống “Shturm”
Hệ thống “Shturm” được thiết kế dựa trên khung gầm của các dòng xe tăng T-72 và T-90, hai mẫu xe tăng chủ lực đã được chứng minh hiệu quả trong nhiều thập kỷ.
Điểm đặc biệt của “Shturm” là khả năng hoạt động không người lái (unmanned) hoặc tùy chọn có người lái (optionally crewed), mang lại sự linh hoạt trong tác chiến.
Hệ thống này bao gồm xe tăng tấn công được trang bị pháo 125 mm nòng ngắn, các bệ phóng vũ khí nhiệt áp (thermobaric weapons, có thể là phiên bản của RPO-A Shmel), và lớp giáp phản ứng nổ (ERA) cải tiến.
Xe chỉ huy - một xe bọc thép hạng nặng (dựa trên khung gầm T-72/T-90), được trang bị vũ khí điều khiển từ xa (12,7mm hoặc 7,62mm) để tự vệ và điều khiển từ xa các xe tăng “Shturm”.
Hệ thống này được thiết kế chủ yếu cho tác chiến đô thị, nơi tính cơ động và khả năng phá hủy chướng ngại vật đóng vai trò quan trọng.
Việc phát triển “Shturm” được báo cáo lần đầu vào năm 2018 tại triển lãm quốc phòng ở Baku, Azerbaijan, và đến tháng 7/2025, các đoạn video thử nghiệm đã xuất hiện trên mạng xã hội, cho thấy nguyên mẫu đang được thử nghiệm tại Nizhny Tagil.
Các đặc điểm công nghệ nổi bật
Một trong những đặc điểm công nghệ tiên tiến nhất của “Shturm” là khả năng vận hành từ xa, với khoảng cách điều khiển tối đa lên đến 2km.
Hệ thống điều khiển “Alice”, do Đại học Kỹ thuật Quốc gia Yuri Gagarin ở Saratov phát triển, cho phép một xe chỉ huy điều khiển đồng thời 4-6 xe tăng không người lái với tốc độ tối đa 20km/h.
Điều này giúp giảm thiểu rủi ro cho binh sĩ trong các tình huống nguy hiểm, đặc biệt trong môi trường đô thị, nơi nguy cơ từ hỏa lực chống tăng và thiết bị nổ tự chế (IED) là rất cao.
“Shturm” được trang bị pháo 125mm với nòng ngắn hơn so với các xe tăng T-72/T-90 tiêu chuẩn. Thiết kế này nhằm tăng khả năng cơ động trong không gian hẹp, phù hợp với tác chiến đô thị.
Tuy nhiên, nòng ngắn có thể làm giảm tốc độ đầu nòng và tầm bắn hiệu quả, khiến “Shturm” phụ thuộc nhiều hơn vào hỏa lực phụ (như vũ khí nhiệt áp) trong các tình huống cần sức mạnh hủy diệt lớn.
Ngoài ra, một biến thể được đề cập trong bằng sáng chế số 2 841 972 của Đại học Saratov cho thấy kế hoạch phát triển phiên bản với pháo 152mm nòng ngắn, có thể tăng cường khả năng tấn công các mục tiêu kiên cố.
“Shturm” được trang bị các bệ phóng vũ khí nhiệt áp, có thể là phiên bản cải tiến của RPO-A Shmel. Vũ khí nhiệt áp tạo ra vụ nổ với nhiệt độ và áp suất cực cao, rất hiệu quả trong việc phá hủy công sự, hầm ngầm, hoặc các mục tiêu trong không gian kín.
Đây là một lợi thế lớn trong tác chiến đô thị, nơi các mục tiêu thường ẩn nấp trong các tòa nhà hoặc công trình kiên cố.
Hệ thống “Shturm” được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA) ở mọi mặt, cùng với lưỡi dozer phía trước để dọn chướng ngại vật, mìn, hoặc thiết bị nổ.
Lớp giáp này giúp tăng khả năng sống sót trước các loại vũ khí chống tăng như tên lửa dẫn đường (ATGM) và súng phóng lựu (RPG). Xe chỉ huy cũng được trang bị gói giáp tương tự, đảm bảo an toàn cho các nhà điều khiển từ xa.
Lưỡi dozer tích hợp trên “Shturm” cho phép xe dọn dẹp chướng ngại vật, mở đường cho các đơn vị bộ binh hoặc xe khác.
Điều này đặc biệt hữu ích trong môi trường đô thị, nơi các đống đổ nát hoặc chướng ngại vật nhân tạo thường cản trở sự di chuyển của xe tăng.
Ưu điểm và tiềm năng ứng dụng
Khả năng điều khiển từ xa giúp loại bỏ nguy cơ thương vong trực tiếp trong các tình huống nguy hiểm, đặc biệt khi đối mặt với các mối đe dọa như drone cảm tử hoặc pháo binh.
Với pháo nòng ngắn, lưỡi dozer, và vũ khí nhiệt áp, “Shturm” được tối ưu hóa cho các chiến trường đô thị, nơi mà các xe tăng thông thường thường gặp khó khăn trong việc cơ động và tấn công.
Việc sử dụng khung gầm T-72/T-90 giúp giảm chi phí phát triển và sản xuất, đồng thời tận dụng được cơ sở hạ tầng bảo trì và hậu cần sẵn có của quân đội Nga.
Khả năng tùy chọn có người lái hoặc không người lái giúp “Shturm” có thể hoạt động trong nhiều kịch bản chiến đấu khác nhau, từ các chiến dịch quy mô lớn đến các nhiệm vụ đặc biệt.
Thách thức và hạn chế
Hệ thống “Alice” cho phép điều khiển từ xa, nhưng khoảng cách 2km và tốc độ tối đa 20km/h là khá hạn chế, đặc biệt trong điều kiện chiến trường hiện đại, nơi các hệ thống tác chiến điện tử (EW) có thể làm gián đoạn tín hiệu điều khiển.
Việc thiếu camera hoặc cảm biến để nhắm bắn chính xác có thể làm giảm hiệu quả của các hệ thống không người lái tương tự.
Sự gia tăng của các loại drone cảm tử (như FPV drones) trong xung đột Nga-Ukraine đã đặt ra thách thức lớn đối với các xe tăng, bao gồm cả “Shturm”.
Được trang bị giáp ERA, nhưng các drone tấn công từ trên cao có thể nhắm vào các điểm yếu như nóc xe hoặc khu vực không được bảo vệ đầy đủ.
Mặc dù “Shturm” đã được thử nghiệm, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng về việc nó được triển khai thực chiến. Một số ý kiến trên Reddit cho rằng các dự án như “Shturm” có thể chỉ là các nguyên mẫu để trưng bày hoặc phục vụ mục đích tuyên truyền, tương tự như các dự án T-14 Armata trước đây.
Việc sử dụng pháo 125mm nòng ngắn có thể làm giảm khả năng xuyên giáp và tầm bắn, khiến “Shturm” phụ thuộc nhiều vào vũ khí phụ hoặc các đơn vị hỗ trợ khác khi đối đầu với các xe tăng hiện đại có pháo 120mm hoặc 130mm.
