Ảnh minh họa.
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, từ 1/1/2026, quy định khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em, sẽ chính thức có hiệu lực. Việc trang bị "thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em" áp dụng cho xe cá nhân và kinh doanh dịch vụ.
Trước thời điểm cận kề ngày quy định có hiệu lực, câu chuyện có bắt buộc phải sử dụng ghế trẻ em khi chở trẻ dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô được bàn tán trên mạng xã hội bàn tán xôn xao. Trong khi đó, một số người lúng túng không biết nên chọn mua loại nào cho phù hợp và đúng quy định.
Có ý kiến cho rằng, gia đình chỉ có 1 trẻ em thì có thể dùng ghế lắp thêm, nhưng nếu gia đình có 2,3 trẻ em sẽ không khả thi, bất tiện do không gian chật chội, trong khi thực tế có những cháu 8-10 tuổi, cơ thể đã phát triển ngang với bố mẹ. Vì vậy, tùy từng trường hợp để trang bị thiết bị an toàn phù cho các cháu. Mấu chốt ở đây là dây an toàn trên xe ô tô được thiết kế cho người lớn, vì vậy cần ghế nâng, đệm nâng hoặc sử dụng thiết bị điều chỉnh dây an toàn cho phù hợp với trẻ.
Theo tìm hiểu của PV, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 123:2024/BGTVT về "Thiết bị an toàn cho trẻ em dùng trên ô tô" ban hành kèm theo Thông tư 48/2024/TT-BGTVT có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026, chỉ áp dụng đối với các cơ sở sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu thiết bị an toàn cho trẻ em; cơ sở sản xuất, lắp ráp xe ô tô; và các tổ chức, cá nhân liên quan đến việc đánh giá sự phù hợp đối với thiết bị an toàn cho trẻ em.
Đồng thời giải thích cụm từ "thiết bị an toàn cho trẻ em" là thiết bị có khả năng bảo đảm an toàn cho trẻ em ở tư thế ngồi hoặc nằm trên xe ô tô, được thiết kế để giảm nguy cơ chấn thương cho người dùng trong trường hợp xảy ra va chạm hoặc xe ô tô giảm tốc độ đột ngột bằng cách hạn chế sự di chuyển của cơ thể trẻ em. Điều này có nghĩa, "thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em" không nhất thiết là ghế trẻ em và Luật cũng không nêu cụ thể "thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em" là ghế trẻ em.
Theo thông tin trên trang Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, PGS.TS Phạm Việt Cường Giám đốc trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường Đại học Y tế Công Cộng cho biết, thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có thể bao gồm một số loại: Nôi trẻ em sơ sinh (thường dùng cho trẻ < 2 tuổi); ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ từ 2-6 tuổi); và các loại ghế nâng và đệm nâng (cho trẻ từ 6-10 tuổi).
Mỗi loại thiết bị có thể dùng cho trẻ ở những mức tuổi khác nhau:
Với trẻ em dưới 2 tuổi: lời khuyên nên dùng nôi được thiết kế hướng về phía sau xe. Điều này được khuyến cáo dựa trên nguyên tắc khi có lực tác động từ phía trước thì lực va chạm sẽ bố trí dàn đều trên toàn bộ phần lưng của trẻ, qua đó giảm tối đa tác động, điều này đặc biệt có ý nghĩa quan trọng với trẻ nhỏ, khi cơ thể còn yếu và dễ bị tổn thương.
Với trẻ sơ sinh (dưới 2 tuổi), dùng ghế nôi hướng về phía sau xe giảm rủi ro tử vong hoặc chấn thương nặng tới 90% (so với trẻ không có thiết bị an toàn). Việc đặt nôi hướng về sau xe cũng giảm rủi ro gặp chấn thương nặng/tử vong xuống 5 lần so với đặt hướng về phía trước.
Các loại thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em.
Với trẻ em từ 2-6 tuổi: Dùng ghế cho trẻ em, đây là loại phổ biến nhất, do đây là lứa tuổi mà trẻ em bắt đầu đi lại tích cực cùng với gia đình.
Đáng chú ý, khi trẻ lớn khoảng từ 6-8 tuổi và ghế trẻ em có thể trở nên chật chội, trẻ có thể chuyển sang ghế nâng.
Giai đoạn cuối: 8-10 tuổi, khi cơ thể trẻ tăng trưởng nhanh, trẻ có thể chuyển sang đệm nâng.
Trong thực tế, có những thiết bị tích hợp cả 4 tính năng trên, bởi vậy có thể dùng cho trẻ từ 1-10 tuổi.
Khuyến cáo của Cơ quan Quản lý An toàn giao thông đường bộ Hoa Kỳ (NHTSA) là nhóm trẻ em vẫn nên tiếp tục sử dụng ghế nâng hoặc đệm nâng thậm chí cho đến khi cao ít nhất 145cm.
