Bệnh nhân được đưa vào viện rạng sáng trong tình trạng mồ hôi đầm đìa, mặt tái nhợt, liên tục ôm vùng thắt lưng. Anh từng nhiều lần bị đau do sỏi thận nên khi cơn đau dữ dội xuất hiện, anh tự uống bốn viên giãn cơ No-spa song không thuyên giảm.
Kết quả thăm khám cho thấy bệnh nhân gặp cơn đau quặn thận - một cấp cứu tiết niệu phổ biến. Theo bác sĩ Mai Văn Lực, khoa Ngoại Tiết niệu - Nam học, Bệnh viện E, viên sỏi rơi xuống niệu quản gây tắc nghẽn, khiến cơ thể tiết prostaglandin và tạo nên các cơn co thắt mãnh liệt. Nhiều người tin rằng thuốc giãn cơ có thể “mở đường” cho niệu quản, nhưng thực tế chỉ làm giảm phần bề mặt của triệu chứng.
Bác sĩ lý giải, thuốc giãn cơ không xử lý được tình trạng viêm và phù nề quanh viên sỏi – nguyên nhân cốt lõi khiến cơn đau tiếp tục kéo dài. Sau khi được dùng thuốc đặc hiệu, bệnh nhân giảm đau nhanh và ổn định.
Cơn đau quặn thận được xem là một trong những dạng đau đớn nhất của y học, thậm chí trên một số thang đo còn vượt cả đau do đạn bắn. Khi niệu quản tắc, nước tiểu ứ đọng làm tăng áp lực đột ngột lên thận, khiến cơ quan này giãn căng và đau lan từ lưng xuống bụng dưới, vùng bẹn. Mức độ đau không phụ thuộc vào kích thước viên sỏi; trong một số trường hợp, tắc nghẽn cấp còn có thể gây vỡ bể thận – niệu quản.
Bác sĩ Mai Văn Lực - khoa Ngoại Tiết niệu và Nam học, Bệnh viện E. (Ảnh: BSCC)
Theo bác sĩ Lực, hơn 80% trường hợp đau quặn thận đáp ứng tốt với điều trị nội khoa, giúp đẩy sỏi ra ngoài mà không cần phẫu thuật. Tuy nhiên, cảm giác đau dữ dội khiến nhiều người nóng vội muốn can thiệp mổ ngay, dẫn đến điều trị không cần thiết.
Việt Nam thuộc “vành đai sỏi tiết niệu” của thế giới, với gần 15% dân số có nguy cơ mắc bệnh. Các dấu hiệu cảnh báo gồm đau thắt lưng một hoặc hai bên, lan xuống bụng dưới; tiểu buốt, tiểu rắt; nước tiểu đục, hồng hoặc đỏ; kèm sốt, ớn lạnh.
Để phòng ngừa sỏi thận, bác sĩ khuyến cáo duy trì uống 2-2,5 lít nước mỗi ngày, hạn chế muối và đạm động vật, cân bằng lượng canxi, giảm thực phẩm giàu oxalate như cải bó xôi, rau muống, hạt điều, trà đặc hay chocolate. Giữ cân nặng hợp lý, vận động thường xuyên và khám định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý tiết niệu.
