Trong cuốn sách “The Curse of the Boyfriend Sweater: Essays on Crafting”, tác giả Alanna Okun đã có những chia sẻ rất thú vị về một nghề “chân tay” mà ít người am hiểu: Đó là đan lát.
Khi miêu tả quá trình đan một chiếc áo len, Okun không chỉ miêu tả chi tiết các bước đan bằng lời, mà còn đan xen rất nhiều nội dung cảm xúc. Với ngôn ngữ tươi sáng, pha chút hóm hỉnh nhưng cũng thấm thía nỗi buồn, cô viết: "Khi còn độc thân, tôi trở nên bất ổn, thậm chí có chút hưng phấn, vùng vẫy tuyệt vọng bên bờ vực cuộc đời, giống như cố chui đầu vào một chiếc áo quá nhỏ.”
Thông qua nội dung cuốn sách, Okun cũng kể lại một trong những trải nghiệm đau đớn nhất cuộc đời là khi hai người bạn của cô qua đời. Thời điểm đó, chính việc đan một chiếc áo len bé xíu đã giúp cô “thoát khỏi bóng tối” và bắt đầu nghĩ về một cuộc sống mới. Cô nói: "Đan bất cứ thứ gì khiến tôi cảm thấy như mình lại kiểm soát được cuộc sống của bản thân.”
Không chỉ tác giả Alanna Okun có trải nghiệm như vậy, ngày càng nhiều người tìm ra cảm giác vui thú từ việc may vá, thêu thùa. Cụm từ “me-time” - khoảng thời gian chúng ta tạm gác mọi bộn bề của cuộc sống để dành thời gian cho riêng mình, cũng từ đó lan rộng. Đó là cách để mọi người có thể cải thiện tâm trạng và giảm stress hiệu quả.
Thời gian cho bản thân
Đối với những người dồn hết tâm trí cho công việc và học tập, những cơn đau đầu kéo dài đã trở nên quá quen thuộc. Cả những áp lực nặng nề cũng luôn khiến đôi vai của họ căng cứng.
Chính vì thế, việc dành thời gian để tự may một chiếc váy hoặc làm đồ gia dụng, vật trang trí đơn giản trong thời gian rảnh rỗi sẽ giúp họ cảm thấy thư giãn và hữu ích. Hơn nữa, tập trung đầu óc vào công việc không đòi hỏi trách nhiệm hay thành tích cũng giúp xua tan căng thẳng trong cuộc sống, giải tỏa cơn nóng giận và trở nên bình tĩnh hơn.
Sau khi nhận được thành phẩm cho mình hoặc người thân, chính bạn cũng sẽ cảm thấy tự tin và thỏa mãn hơn. Tác dụng này cũng tương tự như khi bạn hoàn thành tốt một công việc quan trọng hoặc được khen ngợi. Cảm giác hạnh phúc cũng theo đó mà lan tỏa khắp ngóc ngách trong cơ thể.
Trong cuộc khảo sát trên 3.545 người làm việc thủ công, chuyên gia trị liệu tâm lý Betsan Corkhill đã yêu cầu người tham gia mô tả cảm xúc họ khi làm việc. Kết quả, hơn 50% cho biết đan móc khiến họ cảm thấy "rất hạnh phúc". Những việc khác như may vá, thêu thùa hoặc làm đồ mộc cũng hiệu quả không kém trong việc giảm cảm xúc tiêu cực, cải thiện tâm trạng căng thẳng. Đặc biệt, nghề mộc được coi là một trong những liệu pháp nghệ thuật hiệu quả nhất trên thế giới, bởi nó kết hợp nhiều kỹ năng cần thiết gồm lên kế hoạch, chuẩn bị vật tư, lập bản vẽ, cắt, đo...
Khoa học lý giải: Tại sao việc thủ công có tác dụng đến thế?
Chuyên gia Betsan Corkhill nhận định, việc sử dụng màu sắc tươi sáng khi làm thủ công đem lại tác động tích cực đối với tâm trạng - điều đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu.
Thực tế cho thấy một số màu sắc khơi gợi tâm trạng nhất định. Đa số chúng ta thường cảm thấy lo lắng nếu ở trong một căn phòng màu chói, nhưng lại thấy bình tĩnh khi bao quanh bởi sắc màu dịu nhẹ. Đây là lý do tại sao phòng ngủ thường được thiết kế với các tone màu pastel.
Ngoài thị giác, hoạt động thủ công còn kích thích nhiều giác quan. Chẳng hạn khi may quần áo bằng loại vải mềm mại như tơ lụa, bạn có thể cảm nhận sự êm ái của nó, nhờ đó tâm trạng cũng thư thái hơn.
Đồng thời, nghiên cứu cũng cho thấy, chuyển động nhịp nhàng của hoạt động đan len sẽ thúc đẩy việc giải phóng "hoocmon hạnh phúc" serotonin – hoạt chất quan trọng duy trì sự cân bằng tâm trạng của con người. Bên cạnh đó, các động tác chuyển động bằng đôi tay cần sử dụng nhiều năng lực của não bộ, từ đó giúp cho não tập trung vào hoạt động thể chất hơn là những vấn đề về cảm xúc.
Đặc biệt, các yếu tố thiền định trong quá trình đan len như tư thế ngồi thoải mái, chuyển động lặp đi lặp lại của bàn tay và sự tập trung có thể sản sinh ra sóng alpha giống như phương pháp thiền, giúp con người đối phó với vấn đề trầm cảm và lo lắng.
Nhờ vậy, hoạt động của não bộ cũng nhận được những tác động tích cực. Theo Mayo Clinic, những người gắn bó với công việc làm đồ thủ công mỹ nghệ, bao gồm đan len, có khả năng giảm 30 – 50% nguy cơ bị suy giảm nhận thức so với những người không thường làm công việc này.
Khi học một điều mới, não bắt đầu hình thành các khớp thần kinh mới giữa các tế bào thần kinh, giúp đầu óc nhạy bén và sẵn sàng tiếp nhận bài học mới. Điều này có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề về trí não khi lớn tuổi, chẳng hạn như chứng suy giảm trí nhớ.
Mặc dù lợi ích của việc đan lát chỉ giới hạn từ 1 đến 5 năm đầu khi bắt đầu có dấu hiệu sa sút trí tuệ nhưng đây vẫn là phương pháp được sử dụng cho bệnh nhân bị ung thư, bệnh nhân Alzheimer, và có tác dụng phục hồi chức năng thần kinh.
*Nguồn: Theo YCB, JM News, Mayo Clinic…
