Tuy nhiên, không chỉ thực phẩm, mà những yếu tố như căng thẳng, giấc ngủ, hoạt động thể chất, bệnh lý và thay đổi nội tiết cũng có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến mức đường huyết.
Theo ông Amir Khan, chuyên gia của Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), nhiều yếu tố khác trong cuộc sống hằng ngày có thể khiến đường huyết tăng cao mà không hề liên quan đến chế độ ăn.
Những yếu tố này có thể làm gián đoạn quá trình chuyển hóa glucose và làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 nếu không được kiểm soát đúng cách.
Nhận diện đúng nguyên nhân là bước đầu quan trọng để điều chỉnh lối sống phù hợp, theo trang sức khỏe TheHealthSite (Ấn Độ).
Nếu tình trạng thiếu ngủ lặp lại thường xuyên, dù chế độ ăn có lành mạnh đến đâu, cơ thể vẫn có nguy cơ cao rối loạn chuyển hóa và mắc bệnh tiểu đường loại 2
Ảnh minh họa: AI
Căng thẳng
Cơ thể phản ứng với căng thẳng bằng cách tiết ra hormone cortisol. Đây là hormone đóng vai trò thúc đẩy gan giải phóng lượng glucose dự trữ nhằm cung cấp năng lượng tức thì cho các hoạt động phản ứng.
Khi căng thẳng chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, cơ thể có thể cân bằng lại một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu tình trạng căng thẳng kéo dài, mức cortisol cũng duy trì ở mức cao trong thời gian dài, từ đó khiến đường huyết luôn trong trạng thái cao.
Thiếu ngủ
Giấc ngủ đóng vai trò điều hòa nhiều chức năng sinh lý quan trọng, trong đó có khả năng chuyển hóa glucose. Một đêm mất ngủ cũng có thể khiến cơ thể trở nên kháng insulin hơn, tức là glucose trong máu không được hấp thu hiệu quả vào tế bào. Lượng đường vì vậy có xu hướng tích tụ trong máu lâu hơn.
Theo ông Khan, nếu tình trạng thiếu ngủ lặp lại thường xuyên, dù chế độ ăn có lành mạnh đến đâu, cơ thể vẫn có nguy cơ cao rối loạn chuyển hóa và mắc bệnh tiểu đường loại 2.
Giấc ngủ chất lượng cần được duy trì tối thiểu 7 đến 8 giờ mỗi đêm để bảo vệ chức năng chuyển hóa.
Tập thể dục quá sức
Tập thể dục thường xuyên là một trong những cách hiệu quả để kiểm soát đường huyết và tăng cường độ nhạy insulin.
Tuy nhiên, các bài tập cường độ cao như nâng tạ, chạy nước rút hoặc tập kháng lực có thể làm tăng lượng đường trong máu ngay sau khi tập.
Nguyên nhân là do cơ thể cần bổ sung năng lượng nhanh để đáp ứng hoạt động, từ đó giải phóng thêm glucose từ gan vào máu.
Mặc dù vậy, theo ông Khan, đây chỉ là sự thay đổi tạm thời. Về lâu dài, việc tập luyện đều đặn giúp tăng khả năng sử dụng insulin, hỗ trợ kiểm soát đường huyết ổn định và giảm nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa.
Thay đổi nội tiết trong chu kỳ kinh nguyệt
Đối với phụ nữ, sự thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucose.
Trong giai đoạn hoàng thể của chu kỳ, nồng độ hormone progesterone tăng cao, làm giảm độ nhạy insulin.
Bác sĩ Khan cho biết nhiều phụ nữ trong độ tuổi 40 đến 50 cảm nhận rõ các biểu hiện như mệt mỏi, tăng cân và kém minh mẫn.
Những biểu hiện này có liên quan đến sự thay đổi đường huyết do nội tiết tố tác động. Việc duy trì chế độ tập luyện nhẹ nhàng, dinh dưỡng hợp lý và ngủ đủ giấc có thể hỗ trợ giảm bớt tác động này.
