Khi những cơn mưa đầu mùa trút xuống, vùng núi phía tây tỉnh Quảng Ngãi lại chìm trong nước lũ. Lúc này, những cây cầu tràn, ngầm tràn và cầu treo vốn là mạch nối duy nhất giữa các thôn, xã bỗng biến thành những điểm nghẽn chết người. Người dân nơi đây lại sống trong cảnh nơm nớp lo sợ bị cô lập giữa đại ngàn.
Cầu tràn qua làng Khúc Na (xã Sa Bình, Quảng Ngãi) bị ngập sau mưa lớn
ẢNH: CẨM ÁI
CẦU TRÀN TÊ LIỆT TRONG NƯỚC LŨ
Theo Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi, trên địa bàn khoảng 40 xã ở phía tây của địa phương này hiện có hơn 60 cầu tràn, ngầm tràn và cống tràn, trong đó hàng chục công trình đã xuống cấp nặng, nhiều nơi chỉ được gia cố tạm bằng rọ đá. Mỗi khi mưa lớn, các tuyến đường huyết mạch này gần như tê liệt, người dân bị chia cắt hoàn toàn.
Ở làng Khúc Na (xã Sa Bình), những ngày nắng ráo xe cộ qua lại cầu tràn nhộn nhịp. Nhưng chỉ cần một cơn mưa lớn, nước từ thượng nguồn đổ về cuồn cuộn, tràn qua mặt cầu đục ngầu, khiến tuyến nối giữa Sa Bình và Ya Ly bị tê liệt.
Chị Y Huen, người dân làng Khúc Na, chia sẻ: "Mưa xuống là nước lên rất nhanh, chừng nửa tiếng là tràn cầu rồi. Nước chảy xiết, không ai dám qua. Con đi học về mà nước chưa rút, tôi phải đứng bên này nhìn sang bên kia, đợi nước xuống mới dám đưa con về".
Tình cảnh tương tự diễn ra ở xã Đăk Long. Mỗi khi mưa lớn, cầu tràn Đăk Ak - tuyến đường duy nhất nối thôn Đăk Ak với Long Yên và Đăk Ôn, lại ngập sâu trong dòng nước dữ. Ông Lưu Văn Vương (thôn Long Yên) kể: "Có lần nước lũ dâng suốt ba ngày, cả thôn bị cô lập. Gạo, muối hết mà chẳng sang bên kia mua được. Trẻ con nghỉ học cả tuần, người bệnh muốn đi viện cũng đành chờ. Gia đình có người mất mà cũng không thể đưa người thân đi an táng, chỉ biết đứng nhìn dòng nước mà bất lực".
Ông Nguyễn Văn Diệu, Chủ tịch UBND xã Đăk Long, cho biết cầu tràn Đăk Ak đã quá lạc hậu, không còn phù hợp với thực tế. "Trước mắt, xã phải cắm biển cảnh báo, rào chắn, cử người trực 24/24 khi mưa lớn. Nhưng đó chỉ là biện pháp tạm thời. Xã đã đưa dự án xây cầu mới dài 80 m, rộng 6 m, tổng vốn khoảng 25 đến 30 tỉ đồng vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030", ông Diệu nói.
Một số người dân dùng ô tô đưa học sinh qua cầu tràn Khúc Na
ẢNH: CẨM ÁI
Cầu treo bắc qua sông Đăk Snghé bị hư hỏng nặng
ẢNH: CẨM ÁI
Cầu treo tại xã Đăk Pxi (Quảng Ngãi) bị hư hỏng, xuống cấp
ẢNH: CẨM ÁI
NHỮNG CÂY CẦU TREO RỆU RÃ GIỮA LƯNG TRỜI
Còn giữa núi rừng xã Đăk Kôi, một cây cầu treo dài hơn 50 m bắc qua sông Đăk Snghé - lối đi duy nhất nối thôn Kon Vi Vàng với khu vực canh tác nông nghiệp - đã mục nát theo thời gian. Dây cáp sắt gỉ sét, ván gỗ gãy sập từng đoạn, mỗi khi có người đi qua, cây cầu lại rung lên bần bật.
Chị Y Thị (thôn Kon Vi Vàng, xã Đăk Kôi) lo lắng: "Cầu yếu lắm rồi, ván gãy, dây sắt gỉ hết. Mỗi lần qua cầu là tim đập thình thịch, nhưng không đi thì không làm rẫy được. Cầu là đường sống của cả làng mà giờ thành nỗi sợ".
Ông U Thành, thôn trưởng thôn 5, xã Đăk Kôi, cho biết bên kia sông là hàng nghìn hecta đất trồng mì, cà phê, lúa của người dân. "Bà con phải chở từng bao nông sản qua cây cầu yếu ớt này. Xe tải không qua được, phải gùi hoặc đi xe máy, vừa vất vả vừa nguy hiểm. Mỗi mùa mưa tới, xã buộc phải đóng cầu, cấm học sinh qua lại để đảm bảo an toàn", ông U Thành nói. Còn ông Nguyễn Văn Thủy, Bí thư Đảng ủy xã Đăk Kôi, chia sẻ: "Xã có gần 30 cây cầu treo dân sinh, phần lớn do người dân tự dựng, đã xuống cấp nặng. Hằng năm chỉ sửa tạm, thay vài tấm ván, buộc dây thép cho qua mùa mưa. Chúng tôi rất mong có nguồn vốn đầu tư cầu kiên cố để người dân đi lại an toàn".
Cầu treo dài hơn 50 m bắc qua sông Đăk Snghé (xã Đăk Kôi, Quảng Ngãi) có thể bị lũ cuốn trôi bất cứ lúc nào
ẢNH: CẨM ÁI
MONG NHỮNG CÂY CẦU KIÊN CỐ
Cách đó không xa, tại xã Đăk Pxi, cây cầu treo ở thôn 9 cũng trong tình trạng tương tự. Dây cáp hoen gỉ, mặt cầu mục nát, chỉ cần một cơn mưa là nước dâng ngập cả lối đi. Anh A Ven (người dân thôn 9) cho biết cầu giờ mục hết rồi. "Mưa xuống, con tôi đi học phải qua cầu mà run lắm, chỉ sợ trượt chân rơi xuống sông. Bà con chỉ mong có cây cầu mới thật kiên cố để yên tâm làm ăn, con cháu đến trường không phải lo", anh A Ven bày tỏ.
Ông Phan Văn Cường, Chủ tịch UBND xã Đăk Pxi, cho biết xã đã đề xuất xây cầu mới để thay thế cầu cũ, nhưng nguồn lực địa phương còn hạn hẹp. "Trong khi chờ dự án được phê duyệt, xã cắm biển cảnh báo, khuyến cáo người dân không qua lại cầu cũ khi trời mưa lớn, nước sông dâng cao. Chúng tôi cố gắng huy động tối đa nguồn lực vì đây là nhu cầu cấp thiết của người dân", ông Cường nói.
Theo lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi, do địa hình chia cắt, sông suối nhiều, nên hệ thống cầu tràn, ngầm tràn và cầu treo tại vùng tây thường xuyên chịu tác động của lũ quét, sạt lở. Nhiều công trình đã hết niên hạn sử dụng, nguy cơ mất an toàn cao. "Sở đang rà soát, đánh giá mức độ cấp thiết của từng công trình để đưa vào danh mục đầu tư trung hạn, trình UBND tỉnh xem xét, ưu tiên các cầu tràn và cầu treo phục vụ dân sinh, học sinh đến trường", đại diện Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi cho biết.
Mỗi mùa mưa đến, người dân vùng cao Quảng Ngãi lại sống trong nỗi lo thường trực - lo nước lũ chia cắt, lo cầu yếu sập gãy, lo con đường mưu sinh bị chặn đứng. Những cây cầu giữa đại ngàn ấy không chỉ là lối đi, mà là nhịp nối cuộc sống. Giữa núi rừng hiểm trở, người dân nơi đây vẫn mong một ngày những cây cầu kiên cố sẽ mọc lên, để nối đôi bờ an toàn, để con đường đến trường, đến chợ, đến tương lai không còn bị chia cắt bởi lũ dữ.
