Quốc hội: Chính phủ rà soát kỹ khả năng thu ngân sách 2026 để phù hợp với mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số

Chiều 20/10,Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026, Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm 2026 - 2028; kết quả thực hiện Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công giai đoạn 2021 - 2025, dự kiến Kế hoạch tài chính quốc gia giai đoạn 2026 - 2030; kết quả thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, dự kiến Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030.

Mục tiêu thu NSNN giai đoạn 2026-2030 gấp 1,7 

Cụ thể, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, thu ngân sách nhà nước 9 tháng năm 2025 đạt 96,7% dự toán, tăng 16,9% so với năm 2024 và tăng 21,5% so với dự toán được giao, sẽ tiếp tục phấn đấu để thực hiện vượt khoảng 25% so với dự toán được giao.

Chi ngân sách nhà nước 9 tháng là 63,1% dự toán, ước cả năm đạt dự toán và phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch đầu tư công, trong đó cơ bản hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát và đã bố trí 10 nghìn tỷ đồng từ nguồn thu tăng ngân sách năm 2025, chủ động tiết kiệm chi để thực hiện ngay xây dựng 100 trường nội trú liên cấp ở vùng sâu, vùng xa và biên giới trong năm 2025, Phó Thủ tướng cho hay.

Đối với giai đoạn 2026 - 2030. Chính phủ đặt mục tiêu thu ngân sách gấp 1,7 lần giai đoạn 2021-2025; tốc độ tăng thu nội địa, sản xuất kinh doanh từ hoạt động xuất nhập khẩu, xác định mức phấn đấu cao hơn giai đoạn trước.

"Về chi ngân sách nhà nước, tập trung cho chi đầu tư phát triển; chi cho đầu tư, kế hoạch đầu tư công trung hạn và các nhiệm vụ đầu tư phát triển khác. Chỉ tiêu tài chính, ngân sách nhà nước đều tăng lớn so với giai đoạn trước trong khi tình hình thế giới có nhiều biến động khó lường. Do vậy, cần có giải pháp dự phòng để đảm bảo an ninh, an toàn tài chính và nâng cao năng lực thực thi, giải ngân sử dụng hiệu quả vốn", Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nói.

Rà soát kỹ khả năng thu NSNN 2026

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025 đã đạt được những kết quả rất khả quan.

Về các giải pháp phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ ngân sách nhà nước năm 2025, Uỷ ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu một số nhiệm vụ giải pháp như: tiếp tục giữ vững ổn định vĩ mô, thực hiện chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, tuân thủ các nguyên tắc cân đối ngân sách và kỷ luật tài chính.

Có giải pháp quyết liệt đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, siết chặt kỷ luật tài chính, bảo đảm chấp hành dự toán.

Cùng với đó, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, thu hồi nợ, bảo đảm tăng thu ngân sách; xem xét, nghiên cứu sửa đổi, sớm ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ ngân sách nhà nước, vốn đầu tư phát triển, bảo đảm phù hợp với việc sắp xếp tổ chức bộ máy, triển khai thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Về dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách Trung ương năm 2026, thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính nêu rõ, năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng là điểm khởi đầu, tạo đà cho giai đoạn phát triển mới, là năm đầu tiên thực hiện các kế hoạch 5 năm giai đoạn 2026-2030 với những yêu cầu về phát triển kinh tế-xã hội ở mức cao so với giai đoạn trước.

Theo ông Mãi, việc xây dựng dự toán thu, chi, bội chi ngân sách nhà nước, nợ công được xây dựng gắn với mục tiêu tăng trưởng hai con số nên có nhiều thách thức.

"Vì vậy, Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ rà soát kỹ khả năng thu năm 2025 - 2026 để làm căn cứ xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2026 tích cực, sát với thực tế, phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức hai con số", ông Mãi nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh, qua thẩm tra cơ bản nhất trí trình Quốc hội xem xét quyết định đối với các kiến nghị của Chính phủ, trong đó có một số nội dung như sử dụng tăng thu, tiết kiệm chi để thực hiện xây dựng trường nội trú, bán trú cho học sinh phổ thông vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và trường hợp không sử dụng hết cho phép chuyển nguồn sang năm 2026 để tiếp tục thực hiện; dành nguồn để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia…

Uỷ ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị cần sửa đổi các quy định của Luật về thuế theo hướng mở rộng cơ sở thu, tăng nguồn thu bền vững, tăng cường các giải pháp chống thất thu, phát triển thị trường tài chính, vốn, đẩy mạnh việc chuyển đổi các tài sản công dư dôi sau sắp xếp, bảo đảm đưa tài sản dư dôi vào khai thác, sử dụng có hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước.

Về bố trí nguồn lực cho đầu tư phát triển, Uỷ ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, đây là mục tiêu cao nhưng phù hợp với định hướng về chuyển đổi cơ cấu chi, mục tiêu tăng chi đầu tư, giảm tỉ lệ chi thường xuyên trong bối cảnh dư địa tăng thu ngân sách Nhà nước không còn nhiều.

Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ có giải pháp quyết liệt để nâng cao hiệu quả đầu tư công, một trong những yếu tố quan trọng là đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc.

Đồng thời tăng cường các giải pháp thu hút đầu tư từ khu vực kinh tế tư nhân, đầu tư theo phương thức PPP vào các lĩnh vực phát triển hạ tầng để giảm áp lực đầu tư công, vay nợ công, bảo đảm an toàn nợ công, an ninh tài chính quốc gia, ông Mãi nhấn mạnh.