Những biến cố bất ngờ gây sốc mang tên đột tử

Những trường hợp qua đời bất ngờ gây sốc

Tháng 5/2024, diễn viên Đ.T qua đời tại Mỹ ở tuổi 44 vì nhồi máu cơ tim - một căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. 

Gần đây hơn, một nhân vật được nhiều người biết đến - ông H.N.T. (56 tuổi) cũng đã đột ngột qua đời vào cuối tháng 7/2025 vì ngừng tim ngoại viện - nguyên nhân hàng đầu gây đột tử. Những mất mát này khiến cộng đồng bàng hoàng và đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để ngăn chặn bi kịch tương tự?

Bác sĩ Nguyễn Thắng Nhật Tuệ - công tác tại một trạm cấp cứu vệ tinh của Trung tâm Cấp cứu 115 TPHCM cho biết, các bác sĩ tại đây thường xuyên tiếp nhận những ca cấp cứu ngừng tim đột ngột (đột tử). Mới đây, đội cấp cứu của bác sĩ Tuệ đã trải qua những phút giây căng thẳng để giành giật sự sống cho một nam bệnh nhân 31 tuổi.

Nam thanh niên đột nhiên khó thở dữ dội, tím tái, sùi bọt hồng và ngưng tim ngay tại nhà. Khi đội cấp cứu đến nơi, bệnh nhân đã trong tình trạng nguy kịch. Người nhà kể rằng anh có tiền sử tăng huyết áp và từng được cảnh báo nguy cơ đột quỵ, nhưng không ai ngờ bi kịch đến nhanh và đột ngột như vậy.

Các y bác sĩ nhanh chóng đặt nội khí quản, bóp bóng giúp thở và dùng thuốc cấp cứu. Trong lúc chuyển bệnh nhân từ tầng 2 xuống xe cứu thương, tim anh ngừng đập. Sau vài phút ép tim, sốc điện và dùng thuốc, nhịp tim của anh đã trở lại. 

Báo động đỏ ở người trẻ, đột tử không chừa bất kỳ ai

Câu chuyện của nam bệnh nhân 31 tuổi không phải là trường hợp duy nhất. Bác sĩ Nguyễn Thắng Nhật Tuệ cho biết, những ca bệnh này là lời nhắc nhở đau lòng rằng đột tử không chừa bất kỳ ai, kể cả những người còn trẻ và tưởng chừng khỏe mạnh.

Theo Phó giáo sư Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y (Hà Nội), đột tử là tình trạng bệnh nhân qua đời bất ngờ do nguyên nhân tự nhiên, thường trong vòng một giờ sau khi xuất hiện triệu chứng hoặc trong vòng 24 giờ kể từ khi còn được thấy khỏe mạnh.

Đột tử là cái chết đột ngột do bệnh lý, không phải do tai nạn, thương tích hay chiến tranh. Phần lớn những ca đột tử liên quan đến các bệnh tim mạch như: Nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, bệnh lý tim mạch khác.

Tuy nhiên, đột tử không chỉ đến từ bệnh tim. Đột quỵ hay tai biến mạch máu não cũng là những nguyên nhân quan trọng, chiếm 10-20% các ca đột tử. Đột quỵ xảy ra khi máu lên não bị gián đoạn, khiến não thiếu oxy và dưỡng chất.

Có hai loại chính: Nhồi máu não (tắc mạch) và xuất huyết não (vỡ mạch). Tùy vào mức độ tổn thương, cả hai đều có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng, đặc biệt nếu không ai chứng kiến để cấp cứu kịp thời.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Chí Cường, Chủ tịch Hội Can thiệp Thần kinh TPHCM, nhấn mạnh rằng sự chủ quan đang khiến nhiều người trẻ đối mặt với nguy cơ đột tử, một vấn đề ngày càng báo động.

Tiến sĩ Cường cảnh báo, đột quỵ ở người trẻ dưới 40 tuổi, đặc biệt là xuất huyết não, đang gia tăng đáng lo ngại. Ông chia sẻ: “Tôi đã gặp nhiều ca đột quỵ trẻ. Có những trường hợp xảy ra ngay trước mắt mà không thể cứu được”.

Những nguyên nhân chính dẫn đến những cái chết đột ngột rất nhiều, Tiến sĩ Cường lược ra các nguyên nhân phổ biến như:

- Rượu bia và thuốc lá: Hút thuốc lá hơn 10 năm và uống rượu bia đều đặn là thói quen phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm. Đáng lo ngại, nhiều người dưới 18 tuổi cũng hút thuốc, uống rượu, vô tình gieo mầm nguy cơ đột quỵ sau 20 năm. Một người dù thành đạt hay giàu có nhưng có lối sống không lành mạnh sẽ khiến sức khỏe suy giảm không thể cứu vãn.

- Thừa cân, béo phì, rối loạn mỡ máu: Những yếu tố này làm tăng nguy cơ đột quỵ nếu không được kiểm soát.

- Tăng huyết áp và tiểu đường: Nhiều người trẻ chưa từng đo huyết áp, chỉ phát hiện chỉ số vượt 200 mmHg khi nhập viện. Một số biết mình tăng huyết áp nhưng không uống thuốc đều, dẫn đến xuất huyết não khi quá muộn.

- Yếu tố môi trường: Ô nhiễm, thực phẩm không an toàn, kim loại nặng trong nước góp phần làm tăng nguy cơ.

Một số trường hợp do bệnh lý bẩm sinh như dị dạng mạch máu não, đây là nguyên nhân khó phát hiện vì thường không có triệu chứng rõ ràng. Các bệnh lý khác như loạn nhịp tim, rung nhĩ, bệnh van tim, bệnh động mạch vành làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.

Tiến sĩ Cường nhấn mạnh, thông tin về nguy cơ đột tử và đột quỵ đã được các bác sĩ chia sẻ rộng rãi và dễ dàng tìm thấy trên mạng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chủ quan, cho rằng “chuyện chỉ xảy ra trên báo chí”.

Thực tế, các nguy cơ đều tích tụ từ lâu trước khi biến cố xảy ra. “Khi biến cố xảy ra, việc cấp cứu không đơn giản, có khi tiền mất, mạng cũng mất”, bác sĩ Cường nói.

Đột tử và đột quỵ có thể ập đến bất ngờ, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách thay đổi lối sống và chú ý đến sức khỏe từ sớm.