Thị trường xăng dầu Việt Nam đang có những biến động tiêu cực khi một số doanh nghiệp, nhà phân phối lớn xuất hiện trong danh sách nợ thuế hàng nghìn tỷ đồng, bị ngân hàng siết nợ và thậm chí còn bị khởi tố hình sự vụ án.
Nổi bật gần đây là việc Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí", xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại vận tải và du lịch Xuyên Việt Oil, cũng như bắt tạm giam nhiều đối tượng liên quan.
Xuyên Việt Oil là công ty đứng đầu trong danh sách nợ ngân sách mà Cục Thuế TP HCM công khai đợt mới nhất. Sổ theo dõi tình hình nợ thuế đến kỳ tháng 8 của đơn vị này là trên 1.528 tỷ đồng, phần lớn trong đó là nợ đọng tiền thuế bảo vệ môi trường.
Công ty được thành lập từ năm 2005, là một trong số 40 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu lớn trên cả nước. Đây là đối tác thường xuyên của hai nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn và Lọc dầu Dung Quất, có thị phần chủ yếu tại khu vực Tây Nguyên và TP HCM.
Không chỉ nợ thuế khủng mà Xuyên Việt Oil còn gây chú ý với những khoản vay hàng nghìn tỷ đồng tại các ngân hàng, phần lớn đã chuyển sang nợ xấu. Chẳng hạn, BIDV từng cấp các khoản vay 99 tỷ và 450 tỷ đồng trong các năm 2020 và 2021, hay khoản vay 2.000 tỷ đồng trong năm 2022.
Các khoản vay này được thế chấp bằng nhiều tài sản đảm bảo như các sổ tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng, bất động sản, 6 ôtô, 33 lít xăng dầu cùng cổ phần tại một số doanh nghiệp. Giới chủ công ty cũng hỗ trợ tham gia vào các giao dịch đảm bảo bằng cổ phần tại Xuyên Việt Oil, Thành Phong, Dịch vụ thương mại Lâm Đồng.
Xuyên Việt Oil từng bị Bộ Công Thương thanh tra với nhiều sai phạm và thu hồi giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu vào tháng 8. Hiện đơn vị này có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng, chủ yếu thuộc về bà Mai Thị Hồng Hạnh với tỷ lệ nắm giữ 98% vốn.
Tổng kho xăng dầu của công ty Hải Hà. Ảnh: HaiHa Petro.
Một công ty đầu mối xăng dầu khác cũng vướng nhiều rắc rối là Công ty TNHH Vận tải thuỷ bộ Hải Hà (HaiHa Petro). Công ty nợ thuế hơn 1.700 tỷ đồng (chủ yếu thuế bảo vệ môi trường) theo thông báo của Cục thuế tỉnh Thái Bình hồi tháng 8.
Đến cuối tháng 11, BIDV thông báo tìm kiếm đối tác tổ chức đấu giá tài sản là kho xăng dầu Hải Hà – Quảng Trị tại thị trấn Cửa Việt (tỉnh Quảng Trị). Kho dự trữ này có diện tích hơn 30.000 m2 với giá khởi điểm cho tài sản là 176 tỷ đồng.
Cục Thuế tỉnh Thái Bình còn đề nghị tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện theo pháp luật của Công ty TNHH Vận tải thủy bộ Hải Hà là bà Trần Tuyết Mai. Thời gian tạm hoãn xuất cảnh từ ngày 30/8 đến khi công ty hoàn thành nghĩa vụ thuế.
HaiHa Petro từng được chú ý với thương vụ chi 250 tỷ đồng để thâu tóm 17,65% cổ phần của CTCP Dược phẩm Trung ương I - Pharbaco (Mã: PBC) vào năm 2020. Hiện 2 cổ đông tổ chức có liên quan Hải Hà đang nắm giữ khoảng 50% vốn công ty dược này.
Trước đó vào tháng 10, BIDV Nam Định thông báo rao bán tài sản của Công ty TNHH Trung Linh Phát để thu hồi nợ. Tài sản bán đấu giá là 3 quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại phố Vinh Quang, phường Ninh Khánh, TP Ninh Bình với giá khởi điểm là 20,4 tỷ đồng.
Còn tháng 3, MSB cũng thông báo thu giữ tài sản của công ty Trung Linh Phát bao gồm 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Ninh Bình, trong đó có một số giấy chứng nhận đứng tên các lãnh đạo liên quan là bà Vũ Thị Thu Thảo và ông Trần Văn Dân.
Một đơn vị khác cũng dính đến câu chuyện xử lý tài sản là CTCP Dầu khí Đông Phương. Hồi tháng 4, BIDV thông báo về việc lựa chọn tổ chức thẩm định giá khoản nợ tạm tính hơn 1.149 tỷ đồng của công ty; ngoài một số quyền sử dụng đất thì tài sản đảm bảo khoản nợ này còn có nhà máy sản xuất dầu khí Đông Phương.
Hay vào cuối 2022, BIDV thông báo tổ chức bán đấu giá khoản nợ của CTCP Vertical Synergy Viet Nam (VSV) với tổng số dư nợ 471 tỷ đồng, được đảm bảo bằng quyền sử dụng đất và tài sản tại khu đất ở TP HCM. VSV tiền thân là Công ty TNHH Năng lượng Nguyên Minh, hoạt động chính trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu.
