Ngày 13/ 5 đã trở thành một ngày "đáng quên" với hàng nghìn nhân viên Microsoft trên khắp thế giới.
Những thông báo nghỉ việc bắt đầu được gửi đi, đánh dấu một quyết định khó khăn nhưng được ban lãnh đạo cho là cần thiết. Bang Washington (Mỹ), nơi đặt "đại bản doanh" của Microsoft, chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với gần 2.000 nhân sự phải rời đi. Các nhân sự này chủ yếu thuộc các bộ phận then chốt như kỹ sư phần mềm và quản lý sản phẩm - những người từng là xương sống cho sự phát triển của tập đoàn.
Đợt "thay máu" này không chừa một cấp bậc, nhóm ngành hay khu vực địa lý nào, nhưng mũi nhọn dường như nhắm vào việc "gọt tỉa" các tầng lớp quản lý trung gian. Ngay cả những mảng kinh doanh tưởng chừng vững chắc như Xbox hay mạng xã hội nghề nghiệp LinkedIn cũng không tránh khỏi bị ảnh hưởng.
Đây là đợt cắt giảm quy mô lớn đầu tiên kể từ đầu năm 2023, khi Microsoft từng nói lời chia tay với 10.000 nhân viên (chiếm gần 5% tổng nhân sự). Trước đó, vào tháng 1 năm nay, một đợt sa thải nhỏ hơn dựa trên đánh giá hiệu suất công việc cũng đã diễn ra, như một dấu hiệu báo trước cho những thay đổi lớn hơn.
Nghịch lý tăng trưởng: Báo lãi khủng vẫn "trảm tướng"?
Điều khiến giới quan sát đặc biệt chú ý là quyết định sa thải được đưa ra chỉ vài tuần sau khi Microsoft công bố kết quả kinh doanh quý I/2025 vượt xa mọi kỳ vọng.
Với doanh thu 70,1 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái, Microsoft tưởng chừng đang mang lại một luồng sinh khí lạc quan hiếm hoi cho ngành công nghệ vốn đang phải vật lộn với nhiều biến động và áp lực kinh tế. Vậy, tại sao một công ty đang ăn nên làm ra lại quyết định thu hẹp đội ngũ?
Các chuyên gia kinh tế cho rằng việc sa thải không nhất thiết đồng nghĩa với khó khăn tài chính.
Daniel Zhao, chuyên gia từ Glassdoor, nhận định, các công ty công nghệ lớn đang trong quá trình tái cơ cấu và điều chỉnh lại chiến lược sau giai đoạn tuyển dụng ồ ạt thời hậu đại dịch. Thực tế, tính đến tháng 6/2024, Microsoft vẫn duy trì một đội ngũ hùng hậu với khoảng 228.000 nhân viên toàn thời gian, trong đó 55% làm việc tại Mỹ.
Theo Giám đốc tài chính Amy Hood, mục tiêu của Microsoft là xây dựng "các đội ngũ hiệu quả cao" và tăng cường khả năng thích ứng của tổ chức bằng cách giảm bớt các tầng lớp quản lý.
Bà cũng cho biết, số lượng nhân viên hiện tại đã có sự sụt giảm nhẹ so với cuối năm 2024. Trong một phát biểu chính thức, phát ngôn viên của Microsoft nhấn mạnh: "Chúng tôi tiếp tục thực hiện những thay đổi về tổ chức cần thiết để định vị công ty một cách tốt nhất nhằm đạt được thành công trong một thị trường năng động. Để nâng cao hiệu quả, chúng tôi sẽ giảm thiểu sự dư thừa bằng cách hợp lý hóa các quy trình, thủ tục và vai trò của mình".
Microsoft vừa gây rúng động thung lũng Silicon và toàn ngành công nghệ khi bất ngờ thông báo cắt giảm gần 3% lực lượng lao động toàn cầu, tương đương 6.000 nhân viên (Ảnh: AP).
"Một ngày đầy nước mắt" và canh bạc AI mang tên tương lai
Đằng sau những tuyên bố mang tính chiến lược là những cảm xúc rất con người.
Scott Hanselman, Phó chủ tịch Microsoft, đã không giấu nổi sự xúc động khi chia sẻ trên LinkedIn: "Lần đầu tiên tôi phải sa thải người khác vì những mục tiêu kinh doanh không phải của riêng mình. Đây là những con người với giấc mơ, với tiền thuê nhà. Tôi yêu quý họ và mong họ ổn". Ông chua xót thừa nhận: "Đây là một ngày đầy nước mắt".
Microsoft không đưa ra một lý do cụ thể, duy nhất cho đợt cắt giảm lần này, mà chỉ mô tả đây là "một phần của những thay đổi tổ chức nhằm định vị công ty tốt hơn trong thị trường đầy biến động". Tuy nhiên, không khó để nhận ra bóng dáng của cuộc cách mạng AI đang phủ bóng lên mọi quyết định của tập đoàn.
Trong năm tài chính kết thúc vào tháng 6 tới, Microsoft dự kiến chi tới 80 tỷ USD - một con số khổng lồ - để xây dựng hạ tầng phục vụ cho việc phát triển trí tuệ nhân tạo. CEO Satya Nadella từng tiết lộ một thông tin gây kinh ngạc rằng khoảng 20-30% mã nguồn trong một số dự án nội bộ hiện đã được AI tự viết. Sự đầu tư mạnh mẽ này cho thấy AI không chỉ là một xu hướng, mà là tương lai mà Microsoft quyết tâm chinh phục.
Dù vậy, chuyên gia Daniel Zhao cho rằng AI không phải là nguyên nhân trực tiếp và duy nhất dẫn đến sa thải. "Khi các công ty nói cắt giảm tầng lớp quản lý, điều đó không đồng nghĩa với việc ChatGPT sẽ thay thế cấp quản lý", ông phân tích. Thay vào đó, việc tinh giản bộ máy quản lý thường phản ánh một chiến lược phát triển dài hạn, tập trung vào sự linh hoạt và hiệu quả.
"Trong giai đoạn tăng trưởng nhanh, các công ty cần thêm quản lý để điều phối các nhóm. Nhưng khi tăng trưởng chậm lại, hoặc khi công ty chuyển hướng sang những ưu tiên mới như AI, người ta bắt đầu đặt câu hỏi về sự cần thiết của một số vị trí đó, và tìm cách tái cấu trúc để nguồn lực được tập trung cho các lĩnh vực mũi nhọn".
Nói cách khác, Microsoft có thể đang tái phân bổ nguồn lực, cắt giảm ở những mảng ít ưu tiên hơn hoặc có cấu trúc cồng kềnh để dồn sức cho "mặt trận" AI, nơi đòi hỏi những kỹ năng mới, những cấu trúc đội nhóm tinh gọn và linh hoạt hơn.
Thắt lưng buộc bụng và tầm nhìn dài hạn
Quyết định của Microsoft cũng phản ánh một xu hướng rộng lớn hơn trong ngành công nghệ: giai đoạn "thắt lưng buộc bụng" sau những năm tăng trưởng nóng vì đại dịch. Dù không chịu tác động trực tiếp từ các chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump như nhiều công ty công nghệ khác có chuỗi cung ứng phụ thuộc vào Trung Quốc, Microsoft vẫn phải tính đến những bất ổn kinh tế tiềm tàng trong dài hạn.
Chuyên gia kinh tế Cory Stahle từ Indeed đưa ra một góc nhìn thú vị: "Nếu người tiêu dùng phải chi nhiều hơn cho thực phẩm do ảnh hưởng từ thuế quan hoặc lạm phát, họ sẽ có ít tiền hơn để chi cho các thiết bị điện tử hay máy chơi game. Đây có thể là một bước đi mang tính phòng ngừa, chuẩn bị cho một tương lai kinh tế khó đoán định hơn".
Theo thông báo gửi đến cơ quan lao động bang Washington, khoảng 1.500 nhân viên bị ảnh hưởng làm việc trực tiếp tại văn phòng, số còn lại làm việc từ xa. Ngày làm việc cuối cùng của họ được ấn định vào tháng 7 tới, mở ra một giai đoạn tìm kiếm cơ hội mới đầy thử thách.
Đợt sa thải lần này của Microsoft là một minh chứng phức tạp cho thấy ngay cả những gã khổng lồ đang trên đà thắng lợi cũng phải liên tục tự làm mới mình, đưa ra những quyết định đau đớn để thích ứng với một thế giới công nghệ biến đổi không ngừng.
Điều này không đơn thuần là cắt giảm chi phí, mà là một cuộc đại phẫu nhằm tối ưu hóa bộ máy, dồn toàn lực cho cuộc đua AI mang tính quyết định và chuẩn bị cho một bức tranh kinh tế toàn cầu còn nhiều ẩn số. Nước mắt có thể đã rơi ở Redmond, nhưng tầm nhìn của Microsoft dường như đang hướng rất xa, vào một tương lai nơi AI sẽ định hình lại mọi thứ. Cuộc chơi chỉ mới bắt đầu.
