Nghiên cứu, được công bố hôm 13/11 trên tạp chí JAMA Oncology, đã xem xét tình trạng sức khỏe của 29.105 y tá dưới 50 tuổi từng nội soi đại tràng ít nhất một lần. Những người tham gia được theo dõi từ tháng 6/1991 đến tháng 6/2015 và trả lời bảng hỏi về thói quen ăn uống bốn năm một lần. Các nhà nghiên cứu tập trung vào hai dạng polyp tiền ung thư: u tuyến (adenomas) và tổn thương dạng răng cưa (serrated lesions).
Những phụ nữ ăn trung bình ba khẩu phần thực phẩm siêu chế biến mỗi ngày có nguy cơ mắc polyp tiền ung thư là 3%, trong khi những phụ nữ ăn trung bình 10 khẩu phần thực phẩm siêu chế biến trở lên mỗi ngày có nguy cơ mắc polyp tiền ung thư là 5%.
Theo Cleveland Clinic, chỉ khoảng 5% u tuyến là ung thư, nhưng khoảng 75% ung thư đại trực tràng bắt đầu từ những khối u này. Nghiên cứu không tìm thấy bất kỳ mối liên hệ nào giữa thực phẩm siêu chế biến và các tổn thương dạng răng cưa.
"Bạn có thể thấy nguy cơ tăng khi tiêu thụ nhiều khẩu phần thực phẩm siêu chế biến hơn", bác sĩ Céline Gounder, cộng tác viên y tế của CBS News và biên tập viên mảng y tế công cộng tại KFF Health News, cho biết.
Bánh ngọt, xúc xích, đồ đóng gói sẵn là những thực phẩm siêu chế biến. Ảnh: Adobe Stock
Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Mỹ (CDC), thực phẩm siêu chế biến chiếm hơn một nửa khẩu phần ăn trung bình của người Mỹ, dù hầu hết các hướng dẫn dinh dưỡng đều khuyến cáo hạn chế nhóm này. Chúng cũng được chứng minh có liên quan đến hàng chục vấn đề sức khỏe khác, bao gồm tiểu đường, rối loạn giấc ngủ, bệnh tim và nguy cơ tử vong sớm.
Nghiên cứu cũng cho thấy những người tiêu thụ nhiều thực phẩm siêu chế biến thường có chỉ số BMI cao hơn và có khả năng từng hút thuốc. Họ cũng ít vận động hơn và hấp thụ ít dưỡng chất như chất xơ và vitamin D.
"Tôi không chắc liệu có loại thực phẩm siêu chế biến nào được xem là tốt hay không", bác sĩ Gounder nói. "Rõ ràng, bạn ăn càng nhiều thì sức khỏe càng bị ảnh hưởng, nguy cơ gặp các biến chứng cũng cao hơn".
Thực phẩm siêu chế biến không có định nghĩa cố định, nhưng chúng thường bao gồm thực phẩm và đồ uống đóng gói, các mặt hàng được chế biến mà không có nhiều thành phần nguyên chất, và gia vị và nước sốt... Những người trong nghiên cứu ăn nhiều đường, chất tạo ngọt nhân tạo và đồ ăn vặt đóng gói mặn có tỷ lệ phát triển u tuyến cao hơn.
Bác sĩ Gounder cho hay chính phủ liên bang Mỹ đang lên kế hoạch đưa ra định nghĩa chính thức về thực phẩm siêu chế biến. Trong lúc chờ đợi, bà gợi ý một nguyên tắc đơn giản: "Nếu bạn không thể đọc được tên một thành phần trong danh sách trên bao bì, rất có thể đó là thực phẩm siêu chế biến".
Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu chính xác cách xác định thực phẩm siêu chế biến ảnh hưởng đến cơ thể.
"Chúng tôi cho rằng thực phẩm siêu chế biến làm thay đổi hệ vi sinh đường ruột, tức các loại vi khuẩn sống trong ruột", bác sĩ Gounder giải thích. "Điều này gây viêm, có thể làm tăng tính thấm của thành ruột. Thứ hai, chúng tôi biết rằng thực phẩm siêu chế biến có liên quan đến việc tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường, điều này làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư đại tràng".
