Cấp cứu ngoại viện chậm trễ, giá phải trả có thể là sinh mạng
"Cấp cứu ngoại viện là "tuyến phản ứng đầu tiên" của mọi hệ thống y tế hiện đại. Trong những khoảnh khắc sống còn, khi sống - chết là gang tấc, hệ thống phải đồng thời phát hiện nhanh, điều phối chuẩn, tiếp cận kịp thời, xử trí chính xác, vận chuyển an toàn và bàn giao suôn sẻ cho cơ sở điều trị.
Cấp cứu ngoại viện kịp thời, xử trí đúng đem lại cơ hội sống còn cho người bệnh
ẢNH: ĐINH HUY
Chỉ một mắt xích chậm trễ là cái giá phải trả có thể là sinh mạng con người, là di chứng nặng nề, và hao mòn niềm tin của nhân dân vào ngành y tế", GS-TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nêu quan điểm tại hội thảo xây dựng Đề án "Cấp cứu ngoại viện 2025 - 2030" diễn ra tại Hà Nội hôm nay 23.9.
Chính vì vậy, theo ông Thuấn, Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị đã xác định rõ phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện là một giải pháp đột phá trong nâng cao năng lực hệ thống y tế, đồng thời yêu cầu xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp đối với chi phí vận chuyển cấp cứu ngoại viện cho các nhóm đối tượng chính sách xã hội.
Ông Thuấn đánh giá, hệ thống cấp cứu ngoại viện hiện còn nhiều "nút thắt" cần tháo gỡ: khung pháp lý chuyên sâu chưa đầy đủ; tổ chức và điều phối chưa đồng đều giữa các địa phương; nhân lực chuyên sâu mỏng; phương tiện, thiết bị chưa tương xứng; nhiều trung tâm 115 mới chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu thực tế của người dân.
Theo Bộ Y tế, các trung tâm 115 hiện chỉ đáp ứng khoảng 10 - 20% nhu cầu cấp cứu. Độ bao phủ dịch vụ cấp cứu ngoại viện 115 hiện còn thấp. Nhiều tỉnh, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, người dân hầu như không được tiếp cận dịch vụ cấp cứu ngoại viện đúng chuẩn.
Khoảng 80% nhân viên hiện chưa được đào tạo chuẩn hóa và chưa có hệ thống chứng chỉ hoặc chuẩn đào tạo riêng cho nhân viên cấp cứu ngoại viện.
Chỉ có khoảng 60% số huyện (trước khi sáp nhập đơn vị hành chính) có xe cứu thương; khoảng 70% xe cứu thương không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Đồng bộ quy trình phản ứng nhanh
Về Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025 - 2030, TS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Bộ Y tế, cho biết Bộ Y tế đang chủ trì xây dựng, đồng thời phối hợp Bộ Công an và các đơn vị liên quan triển khai trung tâm tiếp nhận và điều phối thông tin khẩn cấp quốc gia, bảo đảm chỉ huy thống nhất, rút ngắn thời gian phản ứng.
Đây là đề án cấp quốc gia, dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ trong quý 2.2026.
Đề án hướng đến hoàn thiện kiến trúc thể chế và cơ chế điều phối liên ngành cho hệ thống cấp cứu ngoại viện, bảo đảm chỉ huy thống nhất tại hiện trường và chuẩn hóa toàn bộ quy trình phản ứng nhanh trong mọi tình huống khẩn cấp.
Đề án cấp cứu ngoại viện đưa ra mục tiêu: thời gian tiếp cận nạn nhân, người bệnh trung bình 8 phút (tại đô thị) và 15 phút (khu vực nông thôn).
Tỷ lệ vận chuyển an toàn đạt từ 95%. Tỷ lệ sống sót đạt từ 65% với các trường hợp được cấp cứu ngoại viện.
