Máy bay chiến đấu F-35 của Lockheed Martin từ lâu được xem là một trong những nền tảng không quân tiên tiến nhất thế giới, đại diện cho chuẩn mực của tiêm kích thế hệ thứ 5 với khả năng tàng hình, tích hợp cảm biến và kết nối mạng vượt trội.
Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt ở lĩnh vực công nghệ không quân, Lockheed Martin đang đặt mục tiêu đầy tham vọng: nâng cấp F-35 lên chuẩn thế hệ thứ 5+, tận dụng kinh nghiệm từ chương trình NGAD (Next Generation Air Dominance) để duy trì vị thế dẫn đầu.
Nâng cấp F-35 lên chuẩn thế hệ thứ 5+: Một bước đi chiến lược sau thất bại trong chương trình NGAD
Sự thất bại của Lockheed Martin trước Boeing trong việc giành hợp đồng phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu F-47 trong chương trình NGAD là một đòn giáng mạnh vào tập đoàn này.
Tuy nhiên, thay vì chùn bước, Lockheed Martin đã nhanh chóng chuyển hướng, tập trung vào việc tối ưu hóa đội bay F-35 hiện có - một nền tảng đã chứng minh được giá trị với hơn 1.100 chiếc được bàn giao và khoảng 3.500 chiếc đang trong kế hoạch cung cấp trên toàn cầu.
Theo Tổng Giám đốc Jim Taiclet, mục tiêu là đạt được 80% khả năng của máy bay thế hệ thứ 6 với chỉ 50% chi phí, một tham vọng cho thấy sự tự tin vào tiềm năng của F-35 và kinh nghiệm tích lũy từ NGAD.
Chiến lược này không chỉ là một cách để bù đắp cho thất bại trong chương trình NGAD mà còn phản ánh xu hướng hiện đại hóa các nền tảng hiện có thay vì đầu tư toàn bộ vào các dự án mới đầy rủi ro và tốn kém.
Việc nâng cấp F-35 lên chuẩn thế hệ thứ 5+ cho phép Lockheed Martin tận dụng cơ sở hạ tầng sản xuất hiện tại, giảm chi phí phát triển và duy trì tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế, nơi F-35 đang được nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Israel và các thành viên NATO sử dụng.
Những nâng cấp then chốt: Từ cảm biến đến "cánh chim trung thành"
Một trong những điểm nhấn chính của kế hoạch nâng cấp là việc tích hợp các công nghệ tiên tiến để tăng cường khả năng tác chiến của F-35.
Cảm biến hồng ngoại cải tiến: Những cảm biến này sẽ nâng cao khả năng phát hiện và theo dõi mục tiêu trong các môi trường phức tạp, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu hoặc khi đối mặt với các hệ thống phòng không tiên tiến. Điều này giúp F-35 duy trì lợi thế tàng hình và khả năng tấn công chính xác.
Khả năng điều khiển máy bay không người lái (UAV): Một trong những bước tiến đáng chú ý là tích hợp F-35 với các "cánh chim trung thành" - những UAV hỗ trợ hoạt động song song với máy bay chính. Những UAV này có thể thực hiện các nhiệm vụ như trinh sát, gây nhiễu radar đối phương hoặc thậm chí mang vũ khí bổ sung, từ đó gia tăng sức mạnh hỏa lực và khả năng sống sót của F-35 trong không chiến.
Vai trò "tiền đạo chủ lực": Như cách ví von của ông Taiclet, F-35 sẽ đóng vai trò như một "tiền đạo" trong không chiến, điều phối các tài sản không quân khác và tận dụng khả năng kết nối mạng để tạo ra một hệ sinh thái tác chiến tích hợp. Điều này đặc biệt quan trọng trong các kịch bản tác chiến hiện đại, nơi thông tin và sự phối hợp nhanh chóng là yếu tố quyết định thắng bại.
Những nâng cấp này không chỉ giúp F-35 duy trì tính hiện đại mà còn mở rộng vai trò từ một máy bay chiến đấu đa năng thành một trung tâm chỉ huy trên không, phù hợp với các khái niệm chiến tranh mạng hóa và tự động hóa trong tương lai.
Ý nghĩa và tác động
Việc nâng cấp F-35 lên chuẩn thế hệ thứ 5+ mang lại nhiều ý nghĩa chiến lược.
Trong bối cảnh các đối thủ như Nga (với Su-57) và Trung Quốc (với J-20) đang phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 của riêng mình, việc cải tiến F-35 giúp Mỹ và các đồng minh duy trì ưu thế công nghệ trên không. Những nâng cấp này đảm bảo rằng F-35 không bị tụt hậu trước các đối thủ tiềm tàng.
Bằng cách tận dụng nền tảng hiện có, Lockheed Martin có thể giảm đáng kể chi phí phát triển so với việc xây dựng một dòng máy bay hoàn toàn mới. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ngân sách quốc phòng của nhiều quốc gia bị thắt chặt.
Với số lượng lớn F-35 đã và đang được cung cấp, việc nâng cấp sẽ giúp Lockheed Martin duy trì sức hút của dòng máy bay này trên thị trường quốc tế. Các quốc gia sử dụng F-35 sẽ được hưởng lợi từ những cải tiến mới mà không cần đầu tư vào các nền tảng hoàn toàn khác.
Thách thức và rủi ro
Mặc dù kế hoạch nâng cấp F-35 đầy hứa hẹn, Lockheed Martin cũng đối mặt với không ít thách thức.
Dù được quảng bá là tiết kiệm hơn so với phát triển máy bay thế hệ thứ 6, việc tích hợp các công nghệ mới vào một nền tảng đã hoàn thiện như F-35 vẫn đòi hỏi nguồn lực tài chính đáng kể. Các quốc gia sử dụng F-35 có thể phải đối mặt với chi phí nâng cấp cao, gây áp lực lên ngân sách quốc phòng.
F-35, dù tiên tiến, vẫn bị giới hạn bởi thiết kế ban đầu. Việc tích hợp các công nghệ thế hệ thứ 6 có thể gặp khó khăn về mặt kỹ thuật, đặc biệt khi liên quan đến việc nâng cấp phần cứng hoặc tích hợp các hệ thống phức tạp như điều khiển UAV.
Sự thất bại trong chương trình NGAD cho thấy Lockheed Martin đang chịu áp lực cạnh tranh từ các đối thủ trong nước như Boeing. Nếu không đạt được các mục tiêu nâng cấp như kỳ vọng, Lockheed Martin có thể mất thêm thị phần trong các chương trình quốc phòng tương lai.
Kế hoạch nâng cấp F-35 lên chuẩn thế hệ thứ 5+ của Lockheed Martin là một bước đi chiến lược nhằm tận dụng tối đa tiềm năng của một trong những nền tảng không quân thành công nhất thế giới.
Bằng cách tích hợp các công nghệ tiên tiến như cảm biến hồng ngoại cải tiến và khả năng điều khiển UAV...., F-35 không chỉ duy trì tính hiện đại mà còn định hình lại vai trò của mình trong tác chiến tương lai.
Tuy nhiên, Lockheed Martin cần vượt qua những thách thức về chi phí và kỹ thuật để biến tham vọng này thành hiện thực. Nếu thành công, F-35 sẽ tiếp tục là "tiền đạo chủ lực" trong không chiến, củng cố vị thế của Lockheed Martin và các đồng minh của Mỹ trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.
