Các bị can bị khởi tố gồm, ông Tạ Văn Bửu (nguyên Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ), ông Huỳnh Văn Phi (Chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện Đất Đỏ - trước đây là Chủ tịch HĐND huyện), ông Trần Ngọc Hùng (Trưởng phòng Tài nguyên khoáng sản - Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu - nguyên trưởng phòng Tài nguyên Môi trường huyện Đất Đỏ).
Ba cá nhân trên bị khởi tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Trong đó, ông Bửu và ông Phi bị bắt tạm giam, còn ông Hùng được áp dụng biện pháp cho tại ngoại.
Cụ thể, những người này bị khởi tố liên quan đến vi phạm về đất đai trong việc Ban Thường vụ huyện ủy Đất Đỏ nhiệm kỳ 2010-2025; 2015-2020 đã có chủ trương giao đất có thu tiền sử dụng đất nhưng không qua đấu giá cho 235 trường hợp. Trong đó, phần lớn trường hợp giao đất không qua đấu giá sai so với Luật Đất đai năm 2013.
Đối tượng được giao đất là ủy viên Ban Thường vụ huyện ủy, ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ huyện Đất Đỏ khóa X, nhiệm kỳ 2010-2015; Các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động có thu nhập thấp, đối tượng chính sách, người dân có đất phải thu hồi tại một số dự án… Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã có kết luận thanh tra khẳng định nhiều trường hợp giao đất sai.
Năm 2017, Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong việc quản lý, sử dụng đất và thực hiện các loại thủ tục hành chính về đất đai đối với UBND huyện Đất Đỏ, trong đó có nhận xét và yêu cầu khắc phục hậu quả, tồn tại của 235 trường hợp giao đất ở trên địa bàn huyện.
Tháng 4/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu ban hành kết luận thanh tra lại, trong đó kết luận có 23 trường hợp giao đúng, 16 trường hợp còn vướng mắc về cách hiểu quy định của pháp luật, còn 196 trường hợp giao đất có thu tiền không thông qua đấu giá là sai theo quy định.
Theo Kết luận thanh tra, trong 235 trường hợp thì có 134 lô giao không thông qua đấu giá cho công chức, viên chức, người lao động có thu nhập thấp. Trong đó, có 3 trường hợp giao đúng quy định, 12 trường hợp còn vướng mắc về cách hiểu quy định pháp luật và 119 trường hợp giao đất sai quy định.
Trong số 41 lô đất được giao không thông qua đấu giá cho các hộ dân, có 20 trường hợp giao đúng, 4 trường hợp còn vướng mắc cách hiểu quy định của pháp luật và 17 trường hợp giao sai quy định.
Đặc biệt, có 60 lô được cấp đất có thu tiền sử dụng đất cho các Ủy viên Ban thường vụ, Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ huyện Đất Đỏ khóa X, nhiệm kỳ 2010-2015. Kết luận thanh tra chỉ ra, việc giao 60 lô đất này không thông qua đấu giá là không đúng quy định, 43 cá nhân được giao 60 lô đất này đều đã có đất ở tại thời điểm giao đất. Do đó việc UBND huyện Đất Đỏ giao đất có thu tiền đối với 60 lô đất trên không thông qua đấu giá là không đúng quy định.
Ngoài ra, khu vực được giao đất này nằm trong quy hoạch xây dựng khu nhà ở cho những người có thu nhập thấp và tái định cư trên địa bàn huyện Đất Đỏ.
Căn cứ vào kết luận này, năm 2020, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng có quyết định thi hành kỷ luật đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Đất Đỏ nhiệm kỳ 2010-2015, đồng thời kỷ luật các cá nhân có liên quan đến sai phạm trong việc giao đất không đúng quy định.
Trong đó, kỷ luật bằng hình thức khiển trách đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Đất Đỏ nhiệm kỳ 2010-2015. Phê bình, kiểm điểm nghiêm khắc, rút kinh nghiệm đối với tập thể Ban Thường vụ Huyện ủy Đất Đỏ nhiệm kỳ 2015- 2020.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu Ban Thường vụ Huyện ủy Đất Đỏ có kế hoạch và lộ trình thực hiện thu hồi ngay đối với các trường hợp giao đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng quy định.
Đến tháng 4/2022, trong 196 trường hợp giao sai có 48 lô đã tự nguyện trả lại, 77 lô chưa xây dựng hoặc chưa chuyển nhượng, 71 lô đã xây dựng hoặc chuyển nhượng.
