Giải mã bí ẩn "vòng tròn hoàn hảo" ở thế giới ngoài hành tinh

Một nghiên cứu thực hiện bởi TS Madison Borrelli từ Viện Công nghệ Georgia (Mỹ) và các cộng sự đã giải mã được bí ẩn hơn 3 thập kỷ về cấu trúc giống như những vòng tròn hoàn hảo hiện ra trên bề mặt của hành tinh láng giềng: Sao Kim.

Vòng tròn hoàn hảo trên bề mặt Sao Kim - Ảnh: NASA

Từ những năm 1990, tàu Magellan của NASA đã chụp được hình ảnh kỳ bí về những vòng tròn khổng lồ trên Sao Kim.

Dữ liệu từ tàu này sau đó giúp các nhà khoa học lập bản đồ 3D và chỉ ra rằng đó là những ngọn đồi tròn, thấp, nổi lên bề mặt hành tinh giống như chiếc bánh kếp được đặt lên đĩa.

Chúng thực ra là những ngọn núi lửa có sườn dốc nhô lên từ bề mặt hành tinh. Nhưng vì sao cấu trúc của chúng lại quái dị như vậy, là một bí ẩn.

TS Borrelli và các cộng sự đã tìm ra lời giải bằng cách nhắm vào một yếu tố mà nhiều nghiên cứu trước đây không xem xét đến là độ uốn cong của lớp vỏ phía trên của Sao Kim.

Khác với Trái Đất, hành tinh này có lớp vỏ liền mạch và dẻo, chứ không phải nhiều mảnh cứng.

Ở một số khu vực, nó giống như vỏ cam: dưới tải trọng đủ nặng, bề mặt sẽ lõm xuống.

Điều này khiến những ngọn núi lửa thay vì nhô lên và nhọn như ở Trái Đất, thì phần lớn khối núi lửa sẽ bị rơi vào hố lõm trên vỏ Sao Kim, chỉ nhô lên một phần và tạo thành các "đồi bánh kếp" thấp, đỉnh phẳng, cạnh dốc.

Giả thuyết này được xác định qua các dữ liệu mà NASA thu thập được về Narina Tholus, một "đồi bánh kếp" chỉ cao khoảng 0,8 km nhưng đường kính tới 55 km.

Tuy nhiên, chỉ riêng sự lõm xuống của thạch quyển không thể giải thích được các đặc điểm của cấu trúc tròn hoàn hảo này.

Mật độ của dung nham cũng quan trọng. Mô hình của nhóm chỉ ra dung nham ở hành tinh này phải đặc hơn 2.400 kg/m3, tức gấp đôi mật độ nước ở nhiệt độ phòng và có độ nhớt gấp 1.000 tỉ lần so với tương cà ở nhiệt độ phòng.

Nhìn chung, các khác biệt đáng kể này đã giúp hành tinh láng giềng có loại núi lửa trông giống như một cấu trúc nhân tạo.

TS Borrelli hy vọng rằng các sứ mệnh sắp tới tới Sao Kim - như VERITAS của NASA - sẽ cung cấp hình ảnh có độ phân giải cao hơn về bề mặt hành tinh, cho phép họ kiểm tra mô hình này với dữ liệu phong phú hơn.