Điều này cũng đồng nghĩa có một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển não bộ của trẻ. Giai đoạn này diễn ra trong thời gian rất ngắn và sẽ thật đáng tiếc nếu các bậc cha mẹ bỏ lỡ "thời điểm vàng" này.
Sự phát triển nhanh chóng của não bộ và nhận thức về thế giới bên ngoài sẽ khiến não của trẻ phát triển vượt bậc. Ảnh minh họa
Dựa trên nghiên cứu lâu dài của mình về trẻ vị thành niên, Giáo sư Richard của Đại học Harvard đã lập ra bản đồ số lượng và trạng thái của các kết nối thần kinh trong não bộ con người thời kỳ sơ sinh.
Các nghiên cứu liên quan đã chỉ ra rằng: chỉ số IQ chủ yếu phụ thuộc vào số lượng kết nối thần kinh trong não.
Theo nghiên cứu của giáo sư Richard, số lượng kết nối thần kinh trong não của trẻ sơ sinh sẽ thay đổi từ khi mới sinh đến 2 tuổi:
Trong 2 năm đầu đời, hầu như mỗi giây sẽ đều có hàng trăm kết nối thần kinh được bổ sung vào não.
Sự phát triển nhanh chóng của não bộ và nhận thức về thế giới bên ngoài sẽ khiến não của trẻ phát triển vượt bậc.
Ngoài ra, bộ não còn có các chức năng khác nhau. Ngoài sự phân chia chức năng của đại não, tiểu não, não trái và não phải thì sự khác biệt về nhận thức giữa các cá nhân cũng rất đáng kể.
Nghiên cứu của Giáo sư Richard cho thấy các kết nối thần kinh của thị giác, thính giác, ngôn ngữ và nhận thức cao hơn phần lớn được phát triển khi trẻ 1 tuổi và trì trệ sau 12 tuổi.
Vì vậy, nghiên cứu này cũng có thể phản ánh ở mức độ lớn câu hỏi - tại sao các loài linh trưởng lại trải qua một thời kỳ thơ ấu tương đối dài và phải có một quá trình tích lũy đầy đủ.
3 giai đoạn quan trọng để phát triển IQ cho trẻ
Khoảng 3 tuổi, trọng lượng não của trẻ đã phát triển đến 90% trọng lượng não của người trưởng thành. Ảnh minh họa
0-3 tuổi: Bùng nổ ngôn ngữ
Khả năng ngôn ngữ tốt giúp trẻ hấp thụ, xử lý và vận dụng kiến thức nhanh hơn, hiểu nội dung học tập tốt hơn, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và phát triển toàn diện kỹ năng đọc, viết.
Chúng ta đều biết rằng những loài động vật có đầu to thường trông rất đáng yêu, chẳng hạn như mèo con.
Tương tự, trẻ sơ sinh 2-3 tuổi cũng có cái đầu to hơn so với cơ thể, tạo cảm giác dễ thương.
Nguyên nhân của điều này rất đơn giản: Khoảng 3 tuổi, trọng lượng não của trẻ đã phát triển đến 90% trọng lượng não của người trưởng thành.
Sự gia tăng trọng lượng này đi kèm với sự kết nối mạnh mẽ giữa các khớp thần kinh và sự dày lên của vỏ não, khiến các mạch thần kinh trở nên phức tạp hơn.
Khoa học chứng minh:
Số lượng và khả năng truyền tải thông tin của các khớp thần kinh càng lớn, trí tuệ của trẻ càng vượt trội.
Theo nghiên cứu khoa học, vào khoảng 2 tuổi, sự phát triển của các khớp thần kinh trong não trẻ gần đạt mức của người trưởng thành.
Nhà giáo dục nổi tiếng Maria Montessori tin rằng 2-3 tuổi là giai đoạn quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ.
Trong giai đoạn này, trẻ bắt đầu hứng thú với ngôn ngữ, bắt chước người lớn và dần học cách nói chuyện.
Thí nghiệm nổi tiếng "Khoảng cách 30 triệu từ" của Đại học Stanford cũng chứng minh rằng: Việc cha mẹ thường xuyên trò chuyện, kể chuyện và khuyến khích con bày tỏ suy nghĩ sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt hơn và nâng cao trí thông minh.
Ví dụ thực tế: Nhà bác học Einstein khi mới 2 tuổi đã được cha mẹ dạy đọc chữ và đọc sách. Có lẽ chính nhờ việc tận dụng cơ hội vàng này mà Einstein đã đặt nền móng vững chắc cho những thành tựu sau này.
4-6 tuổi: Hình thành tư duy logic
Lứa tuổi từ 4 đến 6 cũng có thể coi là thời kỳ vàng để hoàn thiện trí thông minh của trẻ. Ảnh minh họa
Nếu việc giáo dục trí tuệ trước 3 tuổi tạo nền tảng tốt cho chỉ số IQ của trẻ sau này, thì nhiệm vụ quan trọng của cha mẹ là tiếp tục duy trì cường độ của giai đoạn trước trong độ tuổi từ 4 đến 6 và cải thiện khả năng tập trung của trẻ.
Lứa tuổi này cũng có thể coi là thời kỳ vàng để hoàn thiện trí thông minh của trẻ.
Sau khi làm xong việc "lót đường" thì việc quan trọng cần làm lúc này không chỉ là nâng cao trình độ nhận thức, trí tuệ mà còn giúp trẻ nâng cao mức độ tập trung khi làm việc và suy nghĩ.
Con người ta dành cả cuộc đời cho việc học. Tuy nhiên cho dù có trí tuệ cao, học lực giỏi nhưng lại dễ dàng bị phân tâm bởi những thứ bên ngoài thì cũng sẽ không đạt được hiệu quả học tập tốt.
7-12 tuổi: Bùng nổ sáng tạo
Ở giai đoạn 7-12 tuổi, các bậc phụ huynh cần nuôi dưỡng tiềm năng của trẻ để phát triển tài năng. Ảnh minh họa
Ở giai đoạn này, tốc độ phát triển trí não tổng thể có xu hướng ổn định nhưng não phải của trẻ phát triển nhanh nhất.
Não trái chịu trách nhiệm về tư duy cụ thể như học thuật, logic, ngôn ngữ, toán học, tư duy,... và được gọi là "não học thuật"; trong khi não phải chịu trách nhiệm về tư duy trừu tượng như nghệ thuật, âm nhạc, trí nhớ, cảm xúc, hội họa,... và được gọi là "bộ não nghệ thuật".
Ở giai đoạn này, các bậc phụ huynh cần nuôi dưỡng tiềm năng của trẻ để phát triển tài năng.
Hãy chú ý đến những khía cạnh mà trẻ quan tâm và cho trẻ thử sức với nhiều hoạt động, kiến thức đa dạng để mở rộng tầm nhìn và cách tư duy.
Cha mẹ cũng có thể giúp con khám phá và phát triển tài năng cũng như sở thích của bản thân thông qua sự hướng dẫn và khuyến khích.
