Sáng 17-11, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.
Đề xuất từ năm 2026, người dân được khám sức khoẻ định kỳ 1 lần/năm
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, Nghị quyết 72 quy định sáu nhóm nhiệm vụ, trong đó có đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Cùng đó, kịp thời hoàn thiện thể chế, tập trung nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở, phát huy thế mạnh của y học cổ truyền. Nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế. Đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế…
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị. Ảnh: QH
Trong dự thảo Nghị quyết mà Chính phủ trình có một số nội dung đáng chú ý. Đó là để phù hợp với quy định nêu trong Nghị quyết 72 về việc "triển khai khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí cho người dân ít nhất mỗi năm một lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên" và khả năng cân đối của ngân sách, Chính phủ đề xuất từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên.
Cùng đó, tổ chức phối hợp giữa các hoạt động khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, kiểm tra sức khỏe của học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp, khám sức khỏe cho người lao động theo quy định và khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế để khám bệnh miễn phí và hoàn thành việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân, đồng thời giao Chính phủ xác định các nguồn kinh phí phù hợp để thực hiện.
Kinh phí được lấy từ nguồn doanh nghiệp chi cho người lao động theo quy định, Quỹ bảo hiểm y tế, ngân sách nhà nước... Trong đó, ngân sách nhà nước chi cho các đối tượng ưu tiên trước, ước khoảng 6.000 tỉ đồng/năm và có thể tăng dần theo khả năng cân đối.
Về khám sàng lọc miễn phí, kinh phí lấy từ Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.
Trong dự thảo Nghị quyết, Chính phủ cũng đề xuất từ năm 2027, thực hiện mức hưởng trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế 100% cho đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo, đối tượng người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Dự kiến, tác động của Quỹ Bảo hiểm y tế khi tăng mức hưởng của các nhóm đối tượng này khoảng từ 455 tỉ đồng đến 2.738,9 tỉ đồng.
Dự thảo Nghị quyết cũng cho phép thực hiện thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu của người dân.
Quốc hội nghe tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị. Ảnh: QH
Đối với nhóm chính sách về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế, Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị nêu rõ: “100% cho người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng ở khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù khác phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế, xã hội”.
Để phù hợp với quy định của Nghị quyết 72 và khả năng cân đối của ngân sách, Chính phủ đề xuất trước mắt chưa quy định về một số đối tượng đặc thù khác mà chỉ quy định chế độ đối với các đối tượng đã được xác định cụ thể tại Nghị quyết 72 và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Nguồn kinh phí thực hiện do Ngân sách nhà nước bảo đảm với chi phí ước khoảng: 4.481,1 tỉ đồng, trong đó kinh phí chi cho các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế là 136,7 tỉ đồng tương ứng khoảng 3,0% tổng kinh phí; kinh phí chi cho các đơn vị thuộc các địa phương là 4.344,4 tỉ đồng tương ứng 97,0% tổng kinh phí.
Đối với nhóm chính sách giải pháp về đất đai, thuế, tài chính, Chính phủ đề xuất cho phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền về quản lý đất đai xem xét, quyết định việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ các mục đích khác sang đất có mục đích sử dụng cho y tế mà không phải điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai, quy hoạch.
Cùng đó, Chính phủ cũng đề xuất Ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí chi thường xuyên, chi đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính.
Để có thời gian chuẩn bị các văn bản hướng dẫn thi hành, Bộ Y tế đề xuất Nghị quyết sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2026.
Đề nghị Chính phủ làm rõ nội dung miễn viện phí ở mức cơ bản
Trình bày báo cáo thẩm tra sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh, cho biết với quy định về khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần từ năm 2026, Ủy ban thấy rằng nội dung này liên quan đến hoạt động phòng bệnh.
Do đó, đa số ý kiến đề nghị chuyển nội dung này vào dự án Luật Phòng bệnh (xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10), trong đó quy định rõ nguyên tắc về cơ chế tài chính, đối tượng áp dụng, lộ trình ưu tiên, thời điểm thực hiện và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh: QH
Về chính sách miễn viện phí, cơ quan thẩm tra thấy rằng nội dung của khoản 2 chỉ quy định về thay đổi chính sách đối với người tham gia bảo hiểm y tế và sẽ thực hiện theo lộ trình từ năm 2027 đến năm 2030 (áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế).
Do đó, đa số ý kiến cho rằng khoản 2 chỉ cần quy định nguyên tắc và giao Chính phủ nghiên cứu trình Quốc hội xem xét, thông qua sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế trong năm 2026 (bổ sung nhiệm vụ này vào Điều 6 dự thảo Nghị quyết).
Ngoài ra, Ủy ban đề nghị Chính phủ làm rõ nội dung “miễn viện phí ở mức cơ bản” trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế; việc tăng mức hưởng trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế là so với mức cơ bản hay mức nào.
