Chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức thế nào?

Theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ vận hành từ ngày 1.7 tới.

Chính phủ vừa ban hành Đề án sắp xếp tổ chức đơn vị hành chính, với phương án tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp sẽ gồm: cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư) và cấp xã gồm xã, phường (trong đất liền) và đặc khu (ở hải đảo). Cơ cấu tổ chức chính quyền địa phương cấp tỉnh cơ bản giữ nguyên như hiện nay.

ẢNH: VGP

Cụ thể, cấp tỉnh sẽ gồm HĐND và UBND. HĐND tỉnh thành lập 3 ban là ban Pháp chế, ban Kinh tế - Ngân sách, ban Văn hóa - Xã hội (đối với tỉnh có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số có thể thành lập thêm ban Dân tộc).

HĐND thành phố trực thuộc T.Ư thành lập 4 ban (ban Pháp chế, ban Kinh tế - Ngân sách, ban Văn hóa - Xã hội và ban Đô thị) theo quy định của luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025.

Số lượng cán bộ, công chức, viên chức của cấp tỉnh sau sắp xếp tối đa không vượt quá tổng số cán bộ, công chức, viên chức (số có mặt) của cấp tỉnh trước sắp xếp và thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại.

Về phương án bố trí đội ngũ lãnh đạo, quản lý cấp tỉnh, Chính phủ đề nghị Bộ Chính trị giao Ban Tổ chức T.Ư tham mưu, hướng dẫn bố trí, sắp xếp, đặc biệt là nhân sự bố trí đối với cấp trưởng và định hướng giải quyết đối với số lượng cấp phó dôi dư sau sáp nhập.

Trước mắt, giữ nguyên số lượng cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Sau khi các cơ quan này đi vào hoạt động ổn định, giao Bộ Nội vụ phối hợp với Ban Tổ chức T.Ư rà soát, hoàn thiện vị trí việc làm, xác định biên chế các địa phương trình cấp có thẩm quyền giao biên chế của cả hệ thống chính trị ở các địa phương.

Tổ chức chính quyền cấp xã, phường, đặc khu

Chính quyền địa phương cấp xã gồm có HĐND và UBND. HĐND cấp xã thành lập 2 ban là Ban Pháp chế và Ban Kinh tế - Xã hội.

Bỏ toàn bộ đơn vị hành chính cấp huyện, tổ chức sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã có quy mô lớn hơn hiện nay; đồng thời chuyển toàn bộ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện hiện nay về cho xã, phường, đặc khu thực hiện. Do đó, Chính phủ dự kiến UBND cấp xã tổ chức tối đa 4 phòng chuyên môn và tương đương phù hợp với đặc điểm đô thị, nông thôn, hải đảo (đặc khu).

Đối với cấp xã giữ nguyên trạng (không sắp xếp) thì có thể không tổ chức phòng chuyên môn. Chính phủ dự kiến bố trí tăng thêm 1 phó chủ tịch UBND và một số công chức cho UBND cấp xã nơi không tổ chức phòng chuyên môn và giao chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định cụ thể đối với từng đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn.

Với trường hợp sắp xếp từ 2 đơn vị trở lên thành 1 đơn vị cấp xã mới, định hướng tổ chức tối đa 4 phòng chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp xã, gồm văn phòng HĐND và UBND, phòng Kinh tế (hoặc phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị đối với phường và đặc khu Phú Quốc), phòng Văn hóa - Xã hội và trung tâm Phục vụ hành chính công.

Do quy mô và quyền hạn của cấp xã tăng lên, nên dự kiến trước mắt giữ nguyên số lượng biên chế cán bộ, công chức, viên chức của cấp huyện và cán bộ, công chức của cấp xã hiện có trước sắp xếp. Kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.

Căn cứ quy mô dân số, diện tích tự nhiên, trình độ phát triển kinh tế xã hội của các đơn vị hành chính cấp xã, Chính phủ định hướng giao tổng biên chế chính quyền địa phương cấp xã cho các địa phương (dự kiến bình quân khoảng 32 biên chế/1 cấp xã).