Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 164 quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội và Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7.
Trong đó, Chính phủ nhấn mạnh sổ bảo hiểm xã hội điện tử sẽ được cấp chậm nhất vào ngày 1/1/2026 và có giá trị pháp lý như sổ bảo hiểm xã hội bản giấy. Sổ bảo hiểm xã hội bản điện tử được Bộ Tài chính tạo lập bằng phương tiện điện tử, chứa đựng thông tin như sổ bảo hiểm xã hội bản giấy.
Sổ bảo hiểm xã hội bản điện tử được tích hợp với tài khoản định danh điện tử (VNeID) của cá nhân tham gia bảo hiểm xã hội và lưu trữ, cập nhật thường xuyên tại kho quản lý dữ liệu điện tử của tổ chức, cá nhân trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Bộ Tài chính, Cổng Dịch vụ công quốc gia sau khi cá nhân, tổ chức thực hiện thành công giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội.
Với đối tượng thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có các thông tin như sổ bảo hiểm xã hội bằng bản giấy, sổ bảo hiểm xã hội điện tử sẽ do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an tạo lập, tích hợp, quản lý trên Tài khoản định danh điện tử theo quy định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an và bảo đảm các quy định về bảo vệ bí mật nhà nước trong lĩnh vực an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội.
Cũng tại nghị định 164, Chính phủ giao Bộ Tài chính là cơ quan chủ quản của Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm sẽ bao gồm các nhóm thông tin: dữ liệu cơ bản cá nhân; thông tin liên hệ của công dân; nhóm thông tin về hộ gia đình: Địa chỉ; danh sách các thành viên trong hộ gia đình; nhóm thông tin về bảo hiểm xã hội; nhóm thông tin về bảo hiểm y tế; nhóm thông tin về bảo hiểm thất nghiệp và nhóm thông tin về người sử dụng lao động.
Sổ bảo hiểm xã hội điện tử sẽ được tích hợp với tài khoản định danh điện tử của người tham gia. (Ảnh minh hoạ: AM).
Về cách thức thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, Nghị định 164 nêu rõ cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.
Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Bộ Tài chính kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu với Cổng Dịch vụ công quốc gia để cung cấp và thực hiện các dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội.
Giao dịch điện tử được thực hiện thông qua tài khoản định danh điện tử. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể nộp hồ sơ, chứng từ bảo hiểm xã hội điện tử 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày trong tuần.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân truy cập Cổng Dịch vụ công quốc gia để lập và gửi hồ sơ bảo hiểm xã hội điện tử đến Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Bộ Tài chính. Trong vòng 2 giờ kể từ khi nhận hồ sơ, Bộ Tài chính sẽ gửi Phiếu tiếp nhận và hẹn trả kết quả qua địa chỉ thư điện tử cho người tham gia giao dịch.
Ngoài ra, Nghị định 164 cũng quy định cụ thể nguyên tắc giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội. Cụ thể, việc thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội không phụ thuộc vào địa giới hành chính.
Giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội được thực hiện trên cơ sở tái sử dụng thông tin, dữ liệu, giấy tờ đã số hóa, tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, kho quản lý dữ liệu điện tử của tổ chức, cá nhân.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội không phải cung cấp giấy tờ, tài liệu đối với những thông tin đã có, đã tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, kho quản lý dữ liệu điện tử của tổ chức, cá nhân.
Tuy nhiên, cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội phải đảm bảo một số điều kiện như: có tài khoản định danh điện tử, có chứng thư chữ ký số còn hiệu lực do tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số cấp hoặc có chữ ký điện tử khác theo quy định pháp luật.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân đã hoàn thành việc thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội theo quy định tại Nghị định 164 thì không phải thực hiện các phương thức giao dịch khác và được công nhận đã hoàn thành thủ tục bảo hiểm xã hội tương ứng.
Đối với các thành phần hồ sơ bảo hiểm xã hội quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội đã được số hóa, lưu trữ trong trong cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành thì không yêu cầu người dân, doanh nghiệp cung cấp khi thực hiện thủ tục hành chính về bảo hiểm xã hội.
