Cao tốc TP.HCM - Mộc Bài: Đòn bẩy hạ tầng để Tây Ninh bứt phá

Ảnh: THANH QUÂN

Kết nối liên vùng: Điểm nghẽn lớn của Tây Ninh

Theo quy hoạch tỉnh Tây Ninh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, mạng lưới giao thông nội tỉnh hiện nay đã cơ bản hoàn thiện. Các tuyến trục Bắc - Nam như QL.22, QL.22B, ĐT.784, ĐT.785, ĐT.793... cùng hệ thống đường Đông - Tây ở các huyện phía Bắc (ĐT.794, ĐT.795, ĐT.781...) giúp luân chuyển hàng hóa, kết nối thành thị với nông thôn thuận lợi.

Tuy nhiên, điểm yếu cốt lõi lại nằm ở kết nối liên vùng. Toàn bộ luồng giao thông từ Tây Ninh đi TP.HCM hiện chỉ phụ thuộc vào hành lang QL.22. Đến nay, tuyến đường đã mãn tải, thường xuyên ùn tắc, đặc biệt đoạn qua TX.Trảng Bàng, H.Gò Dầu đến An Sương (TP.HCM).

Ngoài ra, hành lang liên tỉnh Đông - Tây kết nối Bình Dương, Bình Phước, Long An cũng nhỏ hẹp, chưa phát huy hiệu quả. Trong khi vận tải đường bộ vẫn là phương thức chủ đạo, thì hạ tầng giao thông đối ngoại kém trở thành lực cản cho thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, thương mại và du lịch.

Ảnh: THANH QUÂN

Bên cạnh đó, chi phí logistics là một trong những gánh nặng lớn của Tây Ninh. Theo khảo sát, chi phí vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ từ TP.HCM đi Bavet (Campuchia) có thể lên đến 1.146 USD/100 km đối với 1chiều và 855 USD/100 km đối với 2 chiều, cao hơn nhiều so với mức trung bình khu vực. Trong khi đó, lợi thế về đất đai sạch, giá rẻ, tài nguyên nước dồi dào vẫn chưa đủ sức hấp dẫn nếu nhà đầu tư phải chịu chi phí vận chuyển quá lớn, thời gian lưu thông kéo dài.

Quy hoạch Tây Ninh cũng đã phân tích hệ thống giao thông kết nối yếu khiến tỉnh dù nằm giáp ranh khu vực kinh tế năng động, nhưng vẫn bị xem là vùng ngoại vi, khó tiếp cận thị trường tiêu dùng lớn cũng như nguồn lực phát triển lan tỏa từ TP.HCM.

Ảnh: THANH QUÂN

Cao tốc kết nối chiến lược, tạo động lực phát triển

Trong bối cảnh đó, tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài được UBND tỉnh Tây Ninh xác định là công trình mang tính chiến lược để giải quyết "nút thắt" lớn nhất hiện nay. Dự án không chỉ giảm tải cho QL.22 mà còn mở ra hành lang vận tải tốc độ cao, kết nối Tây Ninh với các trung tâm kinh tế vùng và quốc tế.

Theo Quyết định số 1454/QĐ-TTg ngày 1.9.2021 về quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia, Tây Ninh sẽ có 3 tuyến cao tốc với tổng chiều dài 113 km. Trong đó, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài (CT.31) là tuyến đầu tiên được ưu tiên đầu tư trước năm 2030, dài hơn 50 km, tiêu chuẩn 6 làn xe, vận tốc thiết kế 120 km/giờ.

Tháng 8.2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án giai đoạn 1 theo hình thức đối tác công - tư (BOT), tổng mức đầu tư hơn 19.600 tỉ đồng, chia làm 4 dự án thành phần; trong đó Tây Ninh là cơ quan chủ quản đối với thành phần bồi thường, tái định cư đoạn qua địa bàn tỉnh.

Ảnh: THANH QUÂN

Cao tốc TP.HCM - Mộc Bài sẽ khởi đầu tại nút giao Vành đai 3 thuộc H.Củ Chi (TP.HCM) và kết thúc tại QL.22 thuộc H.Bến Cầu (Tây Ninh). Dự kiến hoàn thành năm 2027, tuyến đường được thiết kế kết nối trực tiếp với cao tốc Phnom Penh - Bavet (Campuchia), hình thành trục liên vận quốc tế TP.HCM - Tây Ninh - Phnom Penh. Đặc biệt, tuyến đường còn tạo điều kiện phát triển Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, thu hút đầu tư vào các khu, cụm công nghiệp dọc trục, mở rộng không gian đô thị và thương mại, nâng tầm vị thế Tây Ninh trong chuỗi cung ứng khu vực.

Về tiến độ thực hiện dự án thành phần 4 - Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cao tốc TP.HCM - Mộc Bài đoạn qua địa phận tỉnh Tây Ninh, dự án được UBND tỉnh phê duyệt ngày 13.3.2025 và đã được phân khai vốn (nguồn vốn T.Ư). Trong đó, tổng số hộ bị ảnh hưởng 1.874 hộ; số hộ tái định cư 330 hộ; tổng diện tích thu hồi 250 ha; tổng kinh phí bồi thường dự kiến 2.973 tỉ đồng. Tỉnh Tây Ninh sẽ cân đối từ ngân sách tỉnh năm 2025 và ứng vốn từ Quỹ phát triển đất của tỉnh để chi trả bồi thường cho các hộ dân vào cuối tháng 6.2025, bàn giao mặt bằng thi công trong tháng 7.2025.