TS. Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết chiều tối ngày 16/4 sau khi Công an tỉnh Thanh Hóa thông tin về việc triệt phá thành công đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả với quy mô lớn trên phạm vi toàn quốc, bắt giữ 14 đối tượng liên quan, Bộ Y tế đã có văn bản hỏa tốc gửi Sở Y tế Thanh Hóa, yêu cầu cung cấp thông tin, phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an để điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm pháp luật, đồng thời thu hồi triệt để các loại thuốc giả đã được đưa ra thị trường.
Chưa phát hiện thuốc giả trong hệ thống bệnh viện công lập
TS Hùng cho biết: "Theo thông tin ban đầu từ Sở Y tế Thanh Hóa và các cơ quan chức năng, chưa ghi nhận sự hiện diện của các sản phẩm thuốc giả này tại các cơ sở khám chữa bệnh công lập. Nguyên nhân được xác định là do các sản phẩm làm giả không đủ giấy tờ, chứng từ để tham gia vào quy trình đấu thầu thuốc bệnh viện. Phần lớn các loại thuốc giả được tiêu thụ qua kênh bán lẻ và trên mạng internet".
 |
TS. Tạ Mạnh Hùng, Phó cục trưởng Cục Quản lý Dược |
TS Hùng cho biết thêm, hằng năm, Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương và Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM giám sát nghiêm ngặt chất lượng thuốc lưu hành.
Mỗi năm có khoảng 38.000 - 40.000 mẫu thuốc được lấy kiểm tra xác suất, tập trung vào nhóm có nguy cơ cao bị làm giả.
Trước đó, chiều 16/4 Công an tỉnh Thanh Hóa công bố kết quả đấu tranh, phá án đường dây sản xuất thuốc giả, buôn bán thuốc giả quy mô rất lớn do Nguyễn Tiến Đạt (SN 1991; ngụ quận Thanh Xuân, Hà Nội) cầm đầu.
Bước đầu, Công an tỉnh Thanh Hóa xác định có 21 loại thuốc giả là tân dược, thuốc chữa xương khớp với số lượng hàng chục ngàn hộp đã bán ra thị trường.
 |
21 loại thuốc tân dược, thuốc chữa xương khớp gồm: 44 hộp thuốc Tetracyclin, 40 hộp thuốc Clorocid, 49 hộp thuốc Pharcoter, 52 hộp thuốc Neo-Codion; 1.232 hộp nhức khớp tê bại hoàn; 4.122 hộp Tui Hua Shen Jing Tong (thường gọi là thuốc thoái hoá Sigapore); 2.285 hộp Trùng thảo sâm nhung bổ tỳ khai vị đại bổ hoàn; 1.923 hộp Profeessor's Pill (thường gọi là khớp xanh); 5.172 hộp Mujarhabat Kapsul (thường gọi là khớp xanh); 2.017 hộp thuốc Gai cốt hoàn; 930 hộp thuốc Toạ cốt thiên ma thống phong hoàn; 6.612 hộp thuốc Tuyết liên thiên ma bảo khớp hoàn; 1.014 hộp thuốc Phong tê nhức Bạch Xà Vương; 4.743 hộp thuốc Phong tê nhức Hổ Cốt Hoàn; 845 hộp thuốc đa xoang mũi; 4.012 hộp thuốc Viên vai cổ; 2.413 hộp thuốc Yuan Bone; 834 hộp thuốc thoái cốt hoàn plus; 515 hộp thuốc thoái hoá nhức khớp hoàn plus; 657 hộp thuốc thoát hoá toạ cốt đơn.
Thuốc giả – mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng
Bộ Y tế nhấn mạnh, thuốc chữa bệnh là loại hàng hóa đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người, vì vậy phải được quản lý nghiêm ngặt. Mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh, buôn bán và sử dụng thuốc đều phải tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chuẩn Thực hành tốt theo quy định của Luật Dược.
Hành vi sản xuất, buôn bán thuốc giả là hành vi bị nghiêm cấm theo Điều 6 Luật Dược và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 194 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), với mức phạt có thể lên đến tử hình tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.
Tăng cường phối hợp, thanh tra và xử lý vi phạm
Để đảm bảo chất lượng thuốc, Bộ Y tế đã triển khai hàng loạt hoạt động kiểm tra trước và sau khi sản phẩm ra thị trường, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử phạt hành chính nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm.
Ngày 18/11/2024, Bộ Y tế và Bộ Công an đã ký Quy chế phối hợp số 03/QCPH-BCA-BYT nhằm trao đổi thông tin, tài liệu và phối hợp điều tra các vụ việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thuốc kém chất lượng.
Thực hiện Chỉ thị 17/CT-TTg ngày 19/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế cùng các Bộ, ngành trong Ban Chỉ đạo 389 đã triển khai nhiều hoạt động phòng chống thuốc giả trên phạm vi cả nước. Nhờ vậy, tỷ lệ thuốc giả trong những năm gần đây luôn ở mức dưới 0,1%.
Tuy nhiên, trong năm 2023–2024, một số địa phương như Thanh Hóa, Hà Nam, Hà Nội vẫn phát hiện rải rác các lô thuốc giả như Tetracyclin, Clorocid, Pharcoter và Neo-Codion. Bộ Y tế đã kịp thời chỉ đạo các Sở Y tế phối hợp chặt chẽ với Công an, Quản lý thị trường… để xử lý theo đúng quy định pháp luật.
Đặc biệt, ngày 9/1/2025, Bộ Y tế (Cục Quản lý Dược) và Thanh tra Bộ đã phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng (C03), Cục An ninh chính trị nội bộ (A03) Bộ Công an tổ chức họp tăng cường công tác phòng chống thuốc giả với một số địa phương trọng điểm như Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Hà Nam… Các bên đã thống nhất tiếp tục siết chặt kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, buôn bán thuốc giả trong thời gian tới.
