Ngành tôm Indonesia lao đao vì chính sách thuế của Mỹ
Chính sách áp thuế nhập khẩu của chính quyền Tổng thống Donald Trump đang khiến các doanh nghiệp nuôi tôm tại Indonesia gặp khó. Điển hình là ông Denny Leonardo – chủ trang trại tôm lớn ở Tây Nam đảo Java – đã phải dừng kế hoạch mở rộng thêm 100 ao nuôi do đơn hàng từ Mỹ giảm mạnh sau các cảnh báo áp thuế từ tháng 4.
Từ tháng 7, mức thuế mới 19% chính thức được áp dụng, thấp hơn mức đe dọa ban đầu là 32% nhưng vẫn gây tổn thất lớn. Với Leonardo, điều này không chỉ làm đảo lộn kế hoạch mà còn đe dọa tăng trưởng lâu dài của trang trại gia đình ông.
Năm 2024, Mỹ là thị trường tiêu thụ tới 60% lượng tôm xuất khẩu của Indonesia, tương đương 1,68 tỷ USD. Nay, mức thuế mới khiến toàn ngành nuôi tôm chật vật tìm lối thoát.
Trang trại nuôi tôm ở Pandeglang, tỉnh Banten, Indonesia
Indonesia sẽ chuyển sang bán tôm cho Trung Quốc?
Dưới áp lực từ thị trường Mỹ, các doanh nghiệp tôm Indonesia đang hướng tới Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu tôm lớn nhất thế giới. Dù trước đây chỉ chiếm 2% lượng xuất khẩu tôm Indonesia, nhưng Trung Quốc đang được xem là "phao cứu sinh" mới.
Ông Andi Tamsil, Chủ tịch Hiệp hội nuôi tôm Indonesia, cho biết một đoàn doanh nghiệp đã tới Quảng Châu (Trung Quốc) vào tháng 6 để xúc tiến thương mại, gặp gỡ các nhà nhập khẩu, chủ nhà hàng và sàn thương mại nông sản. Các chuyến đi tiếp theo cũng đang được lên kế hoạch.
"Trung Quốc nhập khoảng 1 triệu tấn tôm mỗi năm. Nếu chúng tôi chiếm được chỉ 20% thị phần thôi cũng đã là bước tiến rất lớn," ông Tamsil chia sẻ.
Tương lai ngành tôm Indonesia sẽ ra sao?
Bên cạnh Trung Quốc, ngành thủy sản Indonesia cũng đang xem xét mở rộng xuất khẩu sang Trung Đông, Hàn Quốc, Đài Loan và Liên minh châu Âu. Đặc biệt, Jakarta đang tiến gần tới việc ký kết một hiệp định thương mại tự do với Brussels – điều có thể mở rộng cánh cửa vào EU.
Tuy nhiên, cạnh tranh vẫn rất gay gắt. Ông Budhi Wibowo – Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp thủy sản – cho biết mức thuế 19% khiến Indonesia kém lợi thế hơn so với Ecuador, nước xuất khẩu tôm hàng đầu thế giới, chỉ bị áp thuế 15% khi vào thị trường Mỹ.
Dù vậy, giới chuyên gia và doanh nghiệp vẫn kỳ vọng sự đa dạng hóa thị trường sẽ giúp Indonesia vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.
Trở lại trang trại của mình, ông Leonardo vẫn giữ sự lạc quan vừa phải. Ông tin công ty sẽ tồn tại vì vẫn có cung và cầu, nhưng thừa nhận triển vọng tăng trưởng trong tương lai gần là khá mờ nhạt.
"Chúng tôi vẫn có thể trụ được, nhưng để phát triển thì tôi không dám chắc," Leonardo nói.
Câu chuyện của ông phản ánh thực trạng chung của ngành thủy sản Indonesia – một ngành sử dụng tới 1 triệu lao động – đang đứng trước thách thức lớn và phải chuyển mình để thích nghi với thay đổi toàn cầu.
