Bão số 1 đường đi ziczac, hoàn lưu rộng
Sáng 11.6, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) trên khu vực phía đông quần đảo Hoàng Sa đã mạnh lên thành bão - cơn bão số 1 trên Biển Đông trong năm 2025, có tên quốc tế là Wutip. Bão có sức gió mạnh nhất vùng gần tâm cấp 8 (62 - 74 km/giờ), giật cấp 10.

Giao thông trên QL25 đoạn qua địa phận xã Ayun Hạ, H.Phú Thiện, tỉnh Gia Lai bị ách tắc, chỉ có xe máy và người đi bộ có thể lưu thông
ẢNH: TRẦN HIẾU
Nếu nhìn vào quá trình hình thành và phát triển từ vùng áp thấp đến ATNĐ thì hướng di chuyển của nó liên tục thay đổi. Điều này cho thấy bão diễn biến rất phức tạp và khó lường, đúng như dự báo ban đầu của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (NCHMF). Theo các chuyên gia, ảnh hưởng của bão tạo ra hoàn lưu rộng và sự phát triển mạnh của gió mùa tây nam gây mưa lớn trên nhiều khu vực trên đất liền nước ta.
Tại TP.HCM, trong những ngày qua, mây đen thường xuyên bao phủ bầu trời; kèm theo mưa giông, gió rít liên hồi và mưa lớn ở nhiều khu vực khiến nhiều tuyến đường bị ngập nặng. Còn tại khu vực miền Trung, đặc biệt tại TP.Huế, từ đêm 10.6 đến sáng qua, nhiều người dân sống tại các tuyến đường trung tâm thành phố bất ngờ khi trận mưa lớn đầu hè gây ngập lụt, giao thông tê liệt vì mưa lớn trong đêm. Lượng mưa phổ biến 25 - 100 mm; riêng một số khu vực lượng mưa từ 100 - 180 mm. Ở các tỉnh phía bắc, mưa lớn cũng xuất hiện ở nhiều địa phương, đặc biệt là các tỉnh thành miền núi. Mưa lớn kéo dài khiến mực nước sông Hồng lên cao, lưu tốc dòng chảy lớn. Do vậy lực lượng chức năng tỉnh Phú Thọ phải tạm thời cắt cầu phao Phong Châu để bảo đảm an toàn.
Đến chiều 11.6, NCHMF cho biết: Vị trí tâm bão ở vị trí 16,8 độ vĩ bắc và 111,9 độ kinh đông, trên khu vực quần đảo Hoàng Sa. Cường độ bão mạnh cấp 8 (62 - 74 km/giờ), giật cấp 10. Bão di chuyển theo hướng tây tây bắc với tốc độ khoảng 15 km/giờ. Do ảnh hưởng của bão, phía tây khu vực bắc Biển Đông (bao gồm vùng biển quần đảo Hoàng Sa) có gió mạnh cấp 7 - 8, vùng gần tâm bão đi qua cấp 9 - 10, giật cấp 13. Sóng biển cao 3 - 5 m; vùng gần tâm bão 4 - 6 m; biển động rất mạnh. Vùng biển ngoài khơi từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi từ đêm 11.6 có gió mạnh dần lên cấp 6 - 8, vùng gần tâm bão cấp 9 - 10, giật cấp 13. Sóng biển cao 3 - 5 m; biển động rất mạnh. Vùng biển Vịnh Bắc bộ từ ngày 12.6 có gió mạnh dần lên cấp 6 - 7, vùng gần tâm bão cấp 8 - 9, giật cấp 11; sóng biển cao 2 - 4 m; biển động rất mạnh.
Ngoài ra do ảnh hưởng của bão số 1, khu vực trung Trung bộ có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến từ 100 - 250 mm, có nơi trên 450 mm. Khu vực bắc Tây nguyên có mưa vừa, mưa to và giông, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến từ 70 - 150 mm, có nơi trên 200 mm. Khu vực nam Tây nguyên và Nam bộ có mưa vừa, mưa to và giông, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa 30 - 70 mm, có nơi trên 150 mm. Khu vực nam Trung bộ có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa 15 - 30 mm, có nơi trên 50 mm.

Dự báo diễn biến bão (trong 24 - 72 giờ tới)
ẢNH: NCHMF
Người dân khu vực miền Trung cần cảnh giác nguy cơ mưa cục bộ cường suất lớn trên 200 mm trong 6 giờ. Trong mưa giông kèm theo nguy cơ lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh; lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc và ngập úng tại các vùng trũng, thấp, khu đô thị. Đặc biệt, do ảnh hưởng của mưa lớn, trên các sông từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi có khả năng xuất hiện một đợt lũ. Trong đợt lũ này, mực nước đỉnh lũ có khả năng đạt mức báo động 1 và trên báo động 1. Nguy cơ cao xảy ra ngập lụt tại các vùng trũng thấp ven sông, lũ quét và sạt lở đất trên các sườn dốc ở khu vực vùng núi các tỉnh từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi.
Đến chiều 14.6, bão số 1 sẽ suy yếu trên đất liền phía nam Trung Quốc; mưa cũng suy giảm trên các khu vực trên đất liền nước ta.
Thời tiết 30 ngày tới thế nào?
Ngay sau khi đợt mưa lớn kết thúc, nắng nóng diện rộng lại xuất hiện. NCHMF thông báo từ ngày 14 - 16.6 có khả năng hứng nắng nóng diện rộng. Từ đêm 16.6 đến cuối thời kỳ ngày nắng, có nơi nắng nóng, chiều tối và đêm có mưa rào và giông vài nơi, riêng khu vực vùng núi và trung du có mưa rào và giông rải rác.
Khu vực bắc và trung Trung bộ từ ngày 14.6 đến cuối thời kỳ có nắng nóng diện rộng. Nam Trung bộ chiều tối và đêm có mưa rào và giông vài nơi, ngày nắng, có nơi nắng nóng. Khu vực Tây nguyên và Nam bộ, chiều tối và tối có mưa rào rải rác và có nơi có giông.
Trong dự báo trung hạn đến ngày 10.7, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện từ 1 - 2 cơn bão (ATNĐ) và có thể ảnh hưởng đến đất liền nước ta. Do vậy, trong giai đoạn này khu vực Bắc bộ và bắc Trung bộ có thể xuất hiện một số đợt mưa lớn diện rộng. Tại khu vực Tây nguyên và Nam bộ, do chịu ảnh hưởng của gió mùa tây nam có cường độ trung bình đến mạnh nên sẽ có nhiều ngày mưa giông, có ngày có mưa to đến rất to. Đặc biệt đề phòng mưa lớn cục bộ có thể gây ra lũ lụt, ngập úng ở các vùng trũng và sạt lở đất ở vùng núi.
Đáng chú ý, khu vực Bắc bộ và Trung bộ, có thể xuất hiện một số ngày nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt. Tại khu vực Trung bộ, thời kỳ này vẫn có khả năng ít mưa và nắng nóng còn xuất hiện nhiều, nhất là khu vực trung và nam Trung Bộ, dẫn đến tình trạng khô hạn, thiếu nước và tiềm ẩn các nguy cơ cháy nổ rất cao.
Các địa phương sẵn sàng ứng phó bão số 1
Trước diễn biến phức tạp của bão số 1, tỉnh Quảng Ngãi khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó, đặc biệt là kêu gọi tàu thuyền hoạt động trên biển nhanh chóng tìm nơi tránh trú an toàn. Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Ngãi cho biết đơn vị đã chủ động phát thông báo khẩn đến tất cả các phương tiện đang hoạt động trên Biển Đông.
UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng đã chỉ đạo các đơn vị khẩn trương thông báo, kêu gọi tàu thuyền đang hoạt động trên biển biết vị trí, hướng di chuyển và diễn biến của bão số 1 để chủ động phòng tránh; yêu cầu tàu thuyền đang trong khu vực nguy hiểm của bão không được chủ quan, khẩn trương di chuyển, tránh trú ngay đảm bảo an toàn.
Hiện có 2 tàu cá Quảng Ngãi với 16 ngư dân nằm trong vùng biển nguy hiểm của bão số 1. BĐBP Quảng Ngãi đang tích cực giữ liên lạc và hướng dẫn các tàu này nhanh chóng di chuyển khỏi vùng nguy hiểm, tìm nơi tránh trú an toàn.
Ngày 11.6, đại tá Phan Văn Thí, Phó chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Nam, cho biết đơn vị vừa điều tàu BP-43.9801 cùng 7 cán bộ chiến sĩ thuộc Hải đội Biên phòng 2 xuất phát từ cảng Tam Hiệp (H.Núi Thành, Quảng Nam) triển khai công tác hỗ trợ, cứu kéo tàu cá bị nạn trên biển. Theo Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Nam, lúc 9 giờ 10 phút cùng ngày, tàu cá QNa 92954-TS của ngư dân ở P.Điện Dương (TX.Điện Bàn, Quảng Nam) đang hoạt động đánh bắt tại vị trí cách mũi An Hòa về phía đông khoảng 40 hải lý thì bị hỏng máy và nguy cơ chìm do ảnh hưởng bởi sóng to, gió lớn của cơn bão số 1.
Hải Phong - Mạnh Cường
Hàng trăm hộ dân bị cô lập, giao thông chia cắt
Do ảnh hưởng của bão số 1, mưa lớn kéo dài từ tối 10 - 11.6 gây ngập lụt nghiêm trọng tại nhiều địa phương thuộc tỉnh Gia Lai, khiến hàng trăm hộ dân bị cô lập, giao thông bị chia cắt.
Tại xã Kim Tân, H.Ia Pa, ông Lê Hữu Hưng, Chủ tịch UBND xã, thông tin: Ngầm tràn qua suối Đăk Pi Hao tại thôn Mơ Nang 2 ngập sâu khoảng 2 m, kéo dài trên 80 m, khiến toàn bộ 319 hộ dân trong thôn bị cô lập hoàn toàn. Chính quyền địa phương đã cử lực lượng túc trực hai đầu khu vực ngập để đảm bảo an toàn cho người dân. Tình hình tương tự cũng xảy ra tại thôn Bi Gia (xã Pờ Tó, H.Ia Pa) với hơn 200 hộ dân bị cô lập do ngầm tràn ngập sâu.
Đặc biệt, QL25 đoạn qua cầu Plei Lôk, xã Ayun Hạ, H.Phú Thiện bị ngập sâu, gây ách tắc giao thông từ H.Phú Thiện về TX.Ayun Pa. Hàng trăm ô tô phải dừng lại hai bên cầu không thể di chuyển do cầu tạm thay thế đang bị ngập.
Theo báo cáo của Phòng NN-MT H.Ia Pa, mưa lớn đã làm ngập 4 ngầm tràn, sập đổ 120 m tường rào Trường tiểu học Võ Thị Sáu và ngập nhiều diện tích hoa màu. Lực lượng chức năng đang tiếp tục thống kê thiệt hại và khuyến cáo người dân tuyệt đối không tự ý qua lại các khu vực ngập úng để đảm bảo an toàn.
Trần Hiếu