Báo cáo triển vọng ngành điện 2024, Chứng khoán Agribank (Agriseco, mã: AGR) đánh giá toàn ngành sẽ tăng trưởng trên mức nền thấp của năm 2023. Với kỳ vọng GDP tăng ở mức 6% - 6,5% theo mục tiêu Chính phủ đề ra, ước tính phụ tải đạt mức tăng trưởng ít nhất trên 9% trong năm 2024 đến từ kỳ vọng thị trường bất động sản và nhóm ngành sản xuất công nghiệp có sự hồi phục; phù hợp với kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia năm 2024 của EVN.
Các nguồn điện than, thủy điện và nguồn điện tuabin khí vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia năm 2024.
El Nino gây khó khăn cho thủy điện nửa đầu năm
Theo dự báo của IRI, từ tháng 11/2023 đến hết tháng 4/2024, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất từ 80-90% với cường độ giảm dần trước khi chuyển sang pha trung tính vào giữa năm 2024. Các nhà máy thủy điện sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng tiêu cực do pha El Nino sẽ gây ra hiện tượng khô hạn và mực nước về hồ ít hơn.
Theo Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia, từ tháng 12/2023 đến tháng 3/2024, tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến ít mưa, tổng lượng mưa thấp hơn so với trung bình nhiều năm. Ngược lại, khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, tổng lượng mưa có khả năng cao hơn hoặc bằng trung bình nhiều năm. Do đó, thủy điện tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ sẽ gặp ít khó khăn hơn các khu vực còn lại.
Nhiệt điện than được huy động tối đa công suất để bù đắp sự thiếu hụt từ thủy điện
Trong năm 2024, sản lượng điện than được huy động sẽ tăng cao nhờ nhu cầu tiêu thụ điện phục hồi; nhiệt điện than được huy động để bù đắp sự thiếu hụt từ thủy điện trong bối cảnh khí hậu vẫn trong pha El Nino; giá than nhập khẩu ổn định tạo điều kiện cho TKV giảm giá than trộn giúp giá bán điện than cạnh tranh hơn.
Theo IEA, ước tính tổng lượng tiêu thụ than toàn cầu sẽ tăng 1,4% trong năm 2023 lên khoảng 8,54 tỷ tấn do nhu cầu sử dụng điện (chạy bằng than) tăng trong bối cảnh thủy điện giảm do hiện tượng thời tiết El Nino.
Tuy nhiên, nguồn năng lượng tái tạo đang gia tăng nhanh chóng giúp nhu cầu về than giảm từ năm 2024 và dần ổn định vào năm 2026.
Theo dự báo của KPMG tháng 10/2023, giá than Newcastle trung bình năm 2023 đạt 184,8 USD/tấn, sau đó giảm tiếp 20% xuống còn 149 USD/tấn vào năm 2024.
Điện gió là mũi nhọn phát triển theo quy hoạch điện VIII
Suất đầu tư bình quân của các nhà máy điện gió đã giảm đáng kể trong vòng hơn 10 năm qua. Cụ thể, suất đầu tư nhà máy điện gió ngoài khơi và điện gió trên bờ năm 2022 lần lượt là 3.461 USD/kW và 1.274 USD/kW giảm 26% và 35% so với năm 2010.
Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) dự báo tổng chi phí lắp đặt của các dự án điện gió sẽ tiếp tục giảm khoảng 40% vào năm 2030 và 50% vào năm 2050 so với năm 2021.
Chi phí đầu tư thấp hơn sẽ hỗ trợ lợi nhuận của các doanh nghiệp sản xuất điện gió trong bối cảnh giá bán theo cơ chế mới thấp hơn khoảng 20% so giá FIT.
Với mục tiêu phát triển hàng đầu trong Quy hoạch điện VIII, tỷ trọng nguồn điện gió tăng từ mức 5% năm 2022 lên 19% năm 2030 và 29% năm 2050. Trong đó, điện gió trên bờ sẽ tăng trưởng kép 20% giai đoạn 2022 - 2030 và 6% trong giai đoạn 2030 – 2050.
Về điện gió ngoài khơi, dự kiến từ nay đến 2030, Việt Nam sẽ phát triển 6.000 MW và tăng trưởng kép 15% trong giai đoạn 2030 – 2050. Tuy nhiên, với việc mức giá trần trong khung giá được Bộ Công Thương công bố thấp hơn mức FIT trước đây khá nhiều sẽ gây ra những khó khăn nhất định cho các chủ đầu tư dự án năng lượng tái tạo trong ngắn hạn.
Điện khí phục hồi chậm
Về điện khí, mới đây, Bộ Công Thương thông qua kế hoạch cung cấp khí cho sản xuất điện năm 2024. Theo đó, sản lượng khí cấp cho sản xuất điện năm 2024 là 4,19 – 4,47 tỷ m3, giảm 25% so với cùng kỳ. Trong đó, khu vực Đông Nam Bộ là 2,9 – 3,06 tỷ m3, giảm khoảng 30% so với cùng kỳ, khu vực Tây Nam Bộ là 1,24 – 1,41 tỷ m3, tương đương năm 2023.
Giá khí trên thế giới được dự báo tăng ảnh hưởng đến biên lợi nhuận gộp của các nhà máy điện khí. Theo EIA, giá khí tự nhiên cả năm 2024 đạt 2,79 USD/MMBtu, tăng 9% so với trung bình năm 2023 là 2,56 USD/MMBtu.
Cơ hội đầu tư cổ phiếu điện
Báo cáo của Agriseco đưa ra 3 ý tưởng đầu tư nhóm cổ phiếu điện gồm Nhiệt điện Quảng Ninh (Mã: QTP), PV Power (Mã: POW) và EVN Genco3 (Mã: PGV).
Nhóm phân tích đánh giá Nhiệt điện Quảng Ninh hưởng lợi nhờ giá nguyên vật liệu đầu vào giảm, chu kỳ thời tiết El Nino trong khi công ty có tình hình tài chính lành mạnh.
PV Power được kỳ vọng sẽ chạy tối đa công suất khi không có các đợt sửa chữa lớn trong năm và nhà máy Vũng Áng 1 đã chính thực vận hành trở lại vào giữa quý III/2023. Đồng thời, các nhà máy nhiệt điện được huy động công suất cao để bù đắp sản lượng giảm từ thủy điện.
EVN Genco3 có nguyên vật liệu đầu vào ổn định giúp các nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ được vận hành liên tục. Cụ thể, công ty chiếm khoảng 11% công suất đặt phía Nam với các nhà máy nhiệt điện đều đóng vai trò chạy nền do đó được ưu tiên cung cấp khí ổn định hơn các nhà máy Nhơn Trạch 1 và Nhơn Trạch 2.
Ngoài ra, các nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ của PGV được bao tiêu lượng lớn khí của bể Nam Côn Sơn, do đó sẽ ít xảy ra tình trạng thiếu khí.