4 bước để trở thành CEO

Trở thành CEO từng được xem là đỉnh cao của sự nghiệp – biểu tượng cho quyền lực, uy tín và thành công. Nhưng trong thế giới ngày nay, nơi ranh giới kinh doanh mờ dần, công nghệ thay đổi từng giờ và khủng hoảng có thể ập đến chỉ sau một dòng tweet, hành trình đó đã trở nên gian nan hơn bao giờ hết. Dẫu vậy, những ai thực sự khao khát vị trí này vẫn có thể bước lên đỉnh cao, nếu hiểu rằng làm CEO không phải là “được thăng chức”, mà là một hành trình dài rèn luyện bản thân để trở thành người xứng đáng gánh vác một tổ chức.

Bước 1: Thiết lập nền tảng giáo dục và kinh nghiệm vững chắc

Hầu hết các CEO hiện đại đều bắt đầu từ cùng một điểm: một nền tảng vững chắc về học vấn và kinh nghiệm. Dù bằng MBA hay kinh nghiệm thực chiến, điều quan trọng là họ hiểu sâu hoạt động của doanh nghiệp từ bên trong. Báo cáo của Emeritus chỉ ra rằng, những người từng trải qua nhiều vai trò khác nhau – từ quản lý tài chính, marketing đến vận hành – có khả năng trở thành CEO cao hơn đáng kể. Họ không chỉ học lý thuyết, mà quan sát cách từng mảnh ghép nhỏ vận hành để tạo ra một hệ thống lớn. Với họ, kiến thức không phải là tấm vé, mà là công cụ để biến tầm nhìn thành hành động.

Bước 2: Xây dựng kỹ năng lãnh đạo và tầm ảnh hưởng cá nhân

Tuy nhiên, kỹ năng chuyên môn thôi chưa đủ. Điều khiến một người trở thành lãnh đạo đích thực chính là khả năng dẫn dắt và tạo ảnh hưởng. Một bài viết của Forbes đã khẳng định: “Người muốn trở thành CEO không chỉ cần biết chỉ đạo, mà phải học cách truyền cảm hứng để người khác muốn đi cùng.” Lãnh đạo ở cấp cao nhất đòi hỏi một sự pha trộn giữa trí tuệ và cảm xúc – biết nói đúng lúc, lắng nghe đúng cách, và phản ứng nhanh với thay đổi. Họ không thể chỉ là “người điều khiển” mà phải là “người kết nối”, gắn kết đội ngũ bằng niềm tin và tầm nhìn.

Để tiến xa hơn, một yếu tố không thể thiếu là mạng lưới quan hệ và những người cố vấn đúng nghĩa. Trong hành trình đến ghế CEO, không ai đi một mình. Từ những mối quan hệ công việc nhỏ, các lãnh đạo tương lai dần xây dựng niềm tin, được nhìn thấy, được thử thách và trao cơ hội. Một nghiên cứu của Forbes Councils cho thấy, 70% các CEO được đề bạt nội bộ đều từng được cấp trên cố vấn trực tiếp trong ít nhất 5 năm. Sự đồng hành của người thầy giúp họ rút ngắn quá trình học hỏi, hiểu rõ văn hóa tổ chức và sẵn sàng đảm nhận vai trò cao hơn.

Bước 3: Nắm vững bối cảnh kinh doanh hiện tại và tương lai

Nhưng có lẽ thử thách lớn nhất đến từ chính môi trường họ phải điều hành. Trong thập kỷ vừa qua, tốc độ thay đổi của thế giới kinh doanh chưa từng có tiền lệ. Báo cáo KPMG CEO Outlook cho thấy hơn 70% lãnh đạo toàn cầu lo ngại rằng doanh nghiệp của họ “sẽ không tồn tại được trong 10 năm tới nếu không chuyển đổi mạnh mẽ.” Họ đang phải đối mặt với những cơn sóng dữ mang tên trí tuệ nhân tạo, biến đổi khí hậu, căng thẳng địa chính trị và áp lực từ cổ đông đòi hỏi lợi nhuận tức thì. Một CEO ngày nay không chỉ cần hiểu thị trường, mà còn phải sống cùng rủi ro, dự đoán và thích ứng nhanh hơn bất kỳ ai khác.

Chính vì thế, để trở thành CEO, không thể chỉ chuẩn bị về kiến thức và kỹ năng, mà phải rèn luyện bản lĩnh chịu trách nhiệm và dám ra quyết định trong bất định. Khi mọi thứ xung quanh đều mờ mịt, người đứng đầu phải là người duy nhất giữ được sự rõ ràng. PwC từng nhận định: “CEO của thế hệ mới không còn là người ra mệnh lệnh, mà là người tạo ra niềm tin.” Niềm tin ấy không chỉ với nhân viên, mà còn với nhà đầu tư, khách hàng và xã hội. Và đôi khi, điều khó nhất của CEO không phải là quyết định đúng, mà là dám quyết định khi không ai dám.

Đó là lý do vì sao hành trình này ngày càng khó khăn. Theo thống kê của Russell Reynolds Associates, năm 2024 chứng kiến kỷ lục về số lượng CEO toàn cầu từ chức hoặc bị thay thế – phần lớn do áp lực kết quả, khủng hoảng truyền thông hoặc sai lầm trong quản trị.

Bước 4: Sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm lớn và dẫn dắt sự thay đổi

Reuters bình luận: “Công việc CEO chưa bao giờ khốc liệt đến thế – mỗi ngày họ phải đưa ra quyết định sống còn trong một môi trường không thể dự đoán.” Thời kỳ “CEO an toàn” đã qua; giờ đây, chỉ những ai vừa linh hoạt, vừa kiên định mới có thể trụ vững.

Nhưng ngay trong khó khăn đó lại ẩn chứa cơ hội. Các CEO xuất sắc nhất của thế kỷ 21 không còn đến từ con đường truyền thống. Họ có thể khởi nghiệp từ garage, từ phòng thí nghiệm hay từ một dự án công nghệ nhỏ. Điều họ có chung không phải xuất thân, mà là tư duy lãnh đạo thích nghi: sẵn sàng học, sẵn sàng thay đổi, sẵn sàng chịu trách nhiệm. Họ biết rằng vai trò CEO không phải là phần thưởng cuối cùng, mà là lời cam kết trọn đời với sứ mệnh dẫn dắt và phát triển con người.

Trở thành CEO chưa bao giờ là hành trình dễ dàng. Nhưng chính vì khó, nó mới đáng giá. Và trong một thế giới đầy biến động, người xứng đáng nhất với vị trí đó không phải là người biết tất cả, mà là người biết học hỏi, biết chịu trách nhiệm và không bao giờ ngừng phát triển.