Nhận định trên được ông Cao Thanh Bình, trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TP.HCM, đưa ra tại buổi khảo sát về quản lý an toàn thực phẩm tại chợ đầu mối Bình Điền (quận 8), diễn ra đêm 8-8, rạng sáng 9-8.
Sẽ truy trách nhiệm nếu để chợ tự phát "bùng nổ"
Ông Bình cho rằng ý nghĩa khi xây dựng 3 chợ đầu mối là để gom chợ nhỏ lẻ về một đầu mối, dễ kiểm soát chặt nguồn hàng cung ứng cho TP. Tuy nhiên, quá trình hoạt động không như mong muốn, đặc biệt vấn nạn chợ tự phát.
"Chợ đầu mối cung cấp lượng lớn thực phẩm cho TP. Do đó, có làm cách nào đi chăng nữa, nhưng xung quanh chợ đầu mối không kiểm soát được thì đừng nói đến đảm bảo an toàn thực phẩm", ông Bình khẳng định.
Phát biểu tại buổi khảo sát, đại diện UBND huyện Bình Chánh và UBND quận 8 cho biết thời gian qua đã ra quân xử phạt nhiều vụ liên quan đến lấn chiếm lòng lề đường, kinh doanh không phép, xe lôi, xe ba gác... xung quanh khu vực kinh doanh của chợ Bình Điền.
Tuy vậy, 2 địa phương này xác nhận do vướng các quy định, không đủ nhân lực... nên gặp khó trong việc kiểm tra, xử lý kinh doanh tự phát, trái phép, đặc biệt trên tuyến đường Nguyễn Văn Linh - Quản Trọng Linh.
Theo báo cáo địa phương, ông Bình cho rằng xung quanh khu vực chợ đầu mối Bình Điền có 62 điểm bán không phép thuộc địa phận quản lý quận 8 và 11 điểm bán không phép thuộc huyện Bình Chánh là không ổn.
"Hơn 70 điểm chúng ta bỏ ngỏ, thiếu kiểm soát, quận 8 và huyện Bình Chánh nghĩ sao nếu lượng hàng tại các điểm này đi vào TP, sức khỏe người dân sẽ thế nào.
Đề nghị 2 địa phương làm mạnh, nghiêm túc, nếu năng lực không đảm bảo thì TP tăng cường lực lượng. Trường hợp tái diễn với mức độ tăng, phải xem xét trách nhiệm của tập thể, cá nhân", trưởng đoàn khảo sát nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Nguyên Phương, phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, cho rằng TP hiện có hàng trăm, thậm chí hàng nghìn chợ lẻ, bếp ăn tập thể, đơn vị cung cấp suất ăn... nếu không kiểm soát tốt ở chợ đầu mối thì việc kiểm tra sau đó sẽ rất khó, rất cực.
"Không thể quản lý theo kiểu "thả gà ra đuổi", mà phải nâng trách nhiệm của nhà sản xuất thông qua việc tăng truy xuất nguồn gốc, bởi truy kỹ giúp dễ quản lý, kiểm soát, dễ thu hồi sản phẩm khi cần. Ngoài ra, cần tăng gắn camera để xử phạt nguội, cắm biển cấm dừng cấm đỗ trên các tuyến đường kinh doanh tự phát".
Mở rộng quy mô chợ, tăng tần suất thanh kiểm tra lấy mẫu
Ông Nguyễn Minh Nhựt, phó trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TP.HCM, cho rằng nguồn thực phẩm không đảm bảo ảnh hưởng sức khỏe, tốn chi phí xã hội. Do đó, việc kiểm soát chất lượng hàng qua chợ đầu mối là rất quan trọng.
"Các chợ đầu mối đã trải qua 20 năm rồi, đã đến lúc đánh giá lại mục tiêu phát triển, định hướng, chiến lược... xem cần thiết phải tái cấu trúc toàn bộ", ông Nhựt nhấn mạnh và cho rằng nên sớm áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý.
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Lê Minh Hải, phó giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP, cho biết nguồn hàng lưu thông rất lớn khi 3 chợ đầu mối cung cấp 70-80% lượng thực phẩm cho TP nên có thời điểm gặp khó trong kiểm soát. Đặc biệt, chúng ta chưa kiểm soát, giám sát được nguồn ban đầu, từ các tỉnh về.
"Để việc kiểm soát từ nguồn thì cần ngành công thương, nông nghiệp tham gia. Trong thời gian tới, ngành quản lý an toàn thực phẩm sẽ quyết liệt triển khai việc tuyên truyền cho thương nhân, cá nhân tham gia trong quá trình, sản xuất kinh doanh, tăng số lượng lấy mẫu giám sát", ông Hải nói.
Đưa chợ Bình Điền thành điểm tham quan du lịch
Ông Phan Thành Tân - Giám đốc Công ty Chợ Bình Điền - cho rằng việc đảm bảo an toàn thực phẩm là vấn đề rất quan trọng vì ảnh hưởng đến đông đảo người dân, thậm chí ngay chính cả người thân mình cũng nguy cơ mua, dùng phải thực phẩm bẩn. Do đó, chợ rất quyết tâm làm nghiêm khâu này.
"Đơn vị đề ra các mục tiêu là tăng vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, truy xuất, nguồn hàng phong phú, giá bình ổn... Theo đó, ngoài tăng tầng suất lấy mẫu, tăng test nhanh dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, hàn the, chất tẩy trắng... chợ tăng hướng dẫn để thương nhân nắm được quy trình bảo quản hàng hóa, chất lượng hàng hóa", ông Tân nhấn mạnh.
Cũng theo ông Tân, ở giai đoạn 2, Bình Điền dự kiến mở rộng thêm quy mô ngành hàng nhằm đáp ứng được nhu cầu người dân TP, đặc biệt đối với chợ trái cây, chợ hoa.
Theo ban giám đốc chợ Bình Điền, chợ có diện tích khoảng 36,3ha, gồm 7 nhà lồng chuyên doanh nông sản thực phẩm với hơn 1.800 thương nhân, hệ thống kho bãi và dịch vụ hỗ trợ...
Qua nghiên cứu, đơn vị đang phối hợp với quận 8 để xây dựng Bình Điền thành điểm du lịch. Theo đó, sẽ xây dựng đa dạng sản phẩm phục vụ du khách như nhà hàng, cửa hàng lưu niệm, đặc sản chợ, tour tham quan chợ, tăng mỹ quan đô thị, xe điện đưa đón khách, đóng gói hàng hóa cho khách sân bay...
Trong 6 tháng đầu năm 2024, chợ Bình Điền cho biết tự tổ chức lấy 913 mẫu kiểm tra test nhanh (số lượng: 522 hàn the, 160 dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, 66 phẩm màu, 66 chất tẩy trắng, 99 formol), kết quả chưa phát hiện. Riêng phối hợp với cơ quan chức năng đã phát hiện 4 trường hợp vi phạm an toàn thực phẩm tại chợ.