Nhà đầu tư thường nói rằng Fed chính là nguyên nhân khiến thị trường biến động. Đó là bởi trước đây, Fed cũng là nhân tố xoay chuyển thị trường. Nhìn lại năm 1950, S&P 500 giảm ít nhất 15% trong 17 phiên, theo nghiên cứu của Vickie Chang – chiến lược gia thị trường tại Goldman Sachs. Trong 11/17 lần như vậy, thị trường chỉ chạm đáy khi Fed nới lỏng chính sách tiền tệ.
Có thể thấy, "đích đến đáy" có thể là một hành trình đau đớn cho nhà đầu tư. S&P 500 đã giảm 23% trong năm 2022, khiến đây là khởi đầu tồi tệ nhất trong 1 năm kể từ năm 1932. Chỉ số này đã giảm 5,8% vào tuần trước và ghi nhận mức giảm lớn nhất từ đợt bán tháo khi đại dịch bắt đầu bùng phát.
Quá trình thắt chặt chính sách của Fed mới chỉ bắt đầu. Sau khi tăng lãi suất ở mức cao nhất kể từ năm 1994 vào thứ Tư tuần trước, NHTW Mỹ phát tín hiệu sẽ thực hiện 1 đợt nâng nữa trong năm nay để kiềm chế lạm phát.
Chính sách tiền tệ được thắt chặt cùng với lạm phát ở mức cao nhất trong 1 thập kỷ đã khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại về suy thoái kinh tế. Số liệu kinh tế, tâm lý người tiêu dùng, hoạt động xây dựng nhà và nhà máy đều suy yếu đáng kể trong những tuần gần đây. Trong khi lợi nhuận của các doanh nghiệp tăng mạnh, giới phân tích cho rằng họ sẽ phải chịu áp lực trong nửa cuối năm nay.
Theo FactSet, 417 doanh nghiệp trong S&P 500 đề cập đến lạm phát trong báo cáo tài chính quý I, con số cao nhất kể từ năm 2010. Trong những tuần tới, nhà đầu tư sẽ chờ đợi các số liệu bao gồm doanh số bán nhà hiện có, tâm lý người tiêu dùng và doanh số bán nhà mới để đánh giá tình trạng của nền kinh tế.
David Donabedian – CIO của CIBC Private Wealth, cho biết: "Tôi không cho rằng xu hướng sụt giảm của thị trường sẽ tiếp tục với tốc độ này. Nhưng ý tưởng về việc thị trường đang chuẩn bị chạm đáy khó có thể xác định."
Donabedian nói rằng ông không khuyến nghị khách hàng bắt đáy hay mua cổ phiếu giá rẻ với kỳ vọng rằng thị trường sẽ sớm "quay đầu". Ông cho hay, ngay cả với đợt bán tháo mạnh, giá cổ phiếu Phố Wall vẫn không hề rẻ. Ngoài ra, dự báo lợi nhuận dường như vẫn khá lạc quan trong tương lai.
Theo FactSet, chỉ số S&P 500 đang giao dịch ở mức 15,4 lần lợi nhuận dự phóng 12 tháng, chỉ thấp hơn 1 chút so với mức trung bình 15 năm là 15,7. Các nhà phân tích hiện vẫn dự báo các công ty trong S&P 500 ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận theo tỷ lệ phần trăm là 2 con số trong quý III và IV.
S&P 500 giảm bao nhiêu trong mỗi cuộc suy thoái?
Các nhà đầu tư khác cho biết họ đang cảnh giác với khả năng Fed có thể đưa ra hành động mạnh mẽ hơn nữa, nếu các nhà hoạch định chính sách bất ngờ trước số liệu lạm phát tăng cao hơn nữa trong thời gian tới. Cuộc khảo sát tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan công bố hồi đầu tháng cho thấy các hộ gia đình Mỹ kỳ vọng lạm phát tăng với tốc độ 3,3% trong 5 năm tới, từ mức 3% vào tháng 5. Trong khi đó, CPI tháng 5 đã tăng 8,6% so với cùng kỳ năm trước, tăng nhanh nhất kể từ năm 1981.
Charles-Henry Monchau – CIO của Syz Bank, cho hay: "Tôi linh cảm rằng nếu số liệu lạm phát tăng mạnh hơn nữa, Fed có thể sẽ tăng lãi suất thậm chí còn mạnh tay hơn". Ông nói thêm, động thái này có thể gây thêm áp lực cho các tài sản rủi ro như cổ phiếu.
Trong những tuần gần đây, nhiều nhà đầu tư và phân tích ngày càng tỏ ra bi quan về việc Fed có thể thực hiện một đợt "soft landing" như kỳ vọng. Các số liệu mới công bố cho thấy nền kinh tế Mỹ đang giảm tốc. Theo nhiều nhà phân tích, khi lãi suất tăng đẩy chi phí đi vay của người tiêu dùng và doanh nghiệp, rất khó để hình dung cách Fed tránh một cuộc suy thoái.
Theo David Kelly – chiến lược gia toàn cầu tại J.P. Morgan Asset Management, các động thái của Fed làm tăng nguy cơ suy thoái bắt đầu tư năm nay hoặc đầu năm tới và tăng khả năng họ sẽ không tiếp tục nâng lãi suất trong thời gian dài như vậy. Ông nói: "Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu trong vòng 1 năm nữa, chúng ta sẽ chứng kiến cuộc họp mà Fed cân nhắc hạ lãi suất."
Không có gì ngạc nhiên khi cổ phiếu có diễn biến không khả quan trong thời kỳ suy thoái. Theo nghiên cứu của Deutsche Bank, S&P 500 đã giảm trung bình 24% trong thời kỳ suy thoái từ năm 1946. Chiến lược gia Jim Reid của ngân hàng Đức cho biết: "Nếu không rơi vào suy thoái, thị trường đang tiến đến gần trạng thái cực kỳ tồi tệ."
Một điều được coi là "tia sáng" với nhà đầu tư là khi Fed bắt đầu nới lỏng chính sách, thị trường thường có phản ứng tích cực và nhanh chóng, đặc biệt là nếu nguyên nhân chính dẫn đến đà sụt giảm liên quan đến chính sách của NHTW, theo phân tích của Goldman.
Song, điều không ai có thể chắc chắn là chính xác khi nào Fed mới thay đổi lập trường và nền kinh tế có thể hứng chịu áp lực như thế nào trong khoảng thời gian đó.
Tham khảo WSJ
