Tỷ phú Abel Avellan, người sáng lập và điều hành công ty AST SpaceMobile, đang nổi lên như một đối thủ đáng gờm với SpaceX (của Elon Musk) và cả Dự án Kuiper của Jeff Bezos. Mục tiêu của ông: cung cấp internet vệ tinh trực tiếp đến điện thoại mà không cần thiết bị phụ trợ. Tháng 9 vừa qua, khi tên lửa Falcon 9 cất cánh tại Florida, không phải vệ tinh Starlink nào được phóng lên mà là 5 vệ tinh từ AST, mỗi chiếc được trang bị ăng-ten khổng lồ rộng 65 mét vuông, sẵn sàng triển khai một mạng lưới riêng biệt.
Điểm khác biệt lớn nhất của AST chính là kích thước ăng-ten vệ tinh vượt trội. Trong khi SpaceX cần hàng nghìn vệ tinh để phủ sóng toàn cầu, AST đặt cược vào chỉ 90 vệ tinh có ăng-ten lớn hơn 50 lần, đủ để kết nối toàn cầu với chi phí thấp hơn. Công ty dự kiến sẽ phóng 60 vệ tinh từ nay đến cuối năm 2026.
Abel Avellan hy vọng mạng lưới vệ tinh của mình sẽ mang internet nhanh và đáng tin cậy đến hàng tỷ người ở các quốc gia kém phát triển. "Tiếp cận kiến thức và thông tin là quyền con người", ông nói. Ảnh: Forbes
AST muốn cung cấp dịch vụ gì cho người dùng?
Tham vọng của AST là kết nối mọi chiếc điện thoại trên toàn thế giới, kể cả khi người dùng ở giữa rừng rậm hay ngoài khơi xa. Trong quá khứ, điều này chỉ có thể thực hiện bằng điện thoại vệ tinh đắt đỏ. AST muốn thay đổi điều đó bằng cách tích hợp trực tiếp kết nối vệ tinh vào điện thoại thông thường, giúp người dùng có thể gọi điện, nhắn tin và dùng internet ở bất cứ đâu mà không cần thêm thiết bị.
Trong khi Starlink tập trung cung cấp internet cố định cho nhà ở và doanh nghiệp, thì AST muốn đi theo hướng kết nối di động toàn cầu. Dù chưa đưa ra giá chính thức, AST kỳ vọng chi phí sử dụng chỉ tăng thêm vài đô mỗi tháng, phù hợp với người dân tại các nước đang phát triển - nơi có hơn 2,6 tỷ người vẫn chưa thể tiếp cận internet ổn định.
Điểm then chốt trong công nghệ của AST là các vệ tinh trang bị ăng-ten siêu lớn có thể phủ sóng trên diện rộng và trực tiếp kết nối với điện thoại đang di chuyển. Việc này giúp vượt qua thách thức cố hữu của truyền thông vệ tinh - cần “tầm nhìn thẳng” giữa thiết bị và vệ tinh để truyền tín hiệu.
Vệ tinh của AST đắt hơn nhiều so với Starlink (21 triệu USD so với 1,2 triệu USD), nhưng có tuổi thọ gấp đôi và khả năng truyền tải mạnh mẽ hơn. Thực tế, AST đã thử nghiệm thành công cuộc gọi video qua mạng của Verizon, Vodafone, Rakuten và AT&T bằng điện thoại thông thường - một bước tiến lớn trong ngành.
AST hiện hợp tác với hàng chục nhà mạng lớn như Vodafone, Rakuten, Verizon và AT&T - những đối tác đồng thời cũng là nhà đầu tư của công ty. Đây là lợi thế lớn vì AST không cần đầu tư hạ tầng mặt đất đắt đỏ mà có thể tận dụng mạng lưới sẵn có của các nhà mạng. Công ty cũng đã ký hợp đồng với hơn 3 tỷ thuê bao tiềm năng trên toàn cầu.
Những mối quan hệ này cũng giúp AST tiếp cận dải tần số vô tuyến – yếu tố sống còn để truyền dữ liệu giữa vệ tinh và điện thoại. Một thỏa thuận quan trọng với Ligado Networks có thể giúp AST đạt tốc độ truyền tương đương 4G. Theo dự báo, doanh thu của công ty có thể đạt 370 triệu USD vào năm 2026 và vượt 5 tỷ USD vào năm 2030.
Elon Musk phản ứng ra sao trước đối thủ mới?
SpaceX rõ ràng không xem nhẹ AST. Trong các văn bản gửi lên Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC), SpaceX nhiều lần công kích AST, gọi công ty là “cổ phiếu meme” – tức là được đẩy giá bởi cộng đồng đầu tư nhỏ lẻ chứ không dựa trên nền tảng tài chính vững chắc. Dù cổ phiếu AST đã tăng hơn 1.000% kể từ tháng 5 năm ngoái, công ty mới chỉ thu về 4 triệu USD trong năm 2024 – chủ yếu từ hợp đồng quân sự.
Tuy nhiên, cộng đồng đầu tư cá nhân vẫn rất tin tưởng vào tương lai của AST. Trên Reddit, nhóm nhà đầu tư AST có hơn 30.000 thành viên. Khi công ty mời gọi cổ đông nhỏ lẻ tới dự buổi phóng vệ tinh tháng 9, gần 1.000 người đã có mặt.
