Dự án tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội đoạn trên cao triển khai bằng vốn ODA. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN
Tại Hội nghị về tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài các tháng đầu năm 2024 và các biện pháp tăng cường giải ngân năm 2024 với các địa phương do Bộ Tài chính tổ chức chiều ngày 21/5, ông Hoàng Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, tỷ lệ giải ngân ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài ở các địa phương đang ở mức khá thấp nên cần thực hiện các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho từng dự án cụ thể.
Theo ông Hoàng Hải, năm 2024, các địa phương được giao tổng kế hoạch vốn là 24.172,86 tỷ đồng. Nhưng tính đến 15/5 lũy kế giải ngân vốn nước ngoài của các địa phương đạt 5,7% kế hoạch vốn được giao (tính cho cả kế hoạch vốn cấp phát và vay lại) cao hơn cùng kỳ năm 2023 là 4,9%. Mới có 5/53 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 15%, có 28/53 địa phương chưa giải ngân vốn ngân sách trung ương cấp phát bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương.
Tại hội nghị, nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai giải ngân vốn ODA đã được đại diện các địa phương chia sẻ như vướng mắc trong khâu điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, gia hạn giải ngân, gia hạn thời gian thực hiện, sử dụng vốn dư; triển khai và giải ngân trong khâu đầu thầu hoặc hợp đồng thương mại; giải phóng mặt bằng; điều chỉnh thiết kế; chậm tiến hành nghiệm thu, thanh toán); thiếu kế hoạch vốn cả cấp phát và vay lại.
Đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cho biết, năm 2024, 6 dự án ODA của thành phố Hà Nội được giao kế hoạch vốn là gần 3,9 nghìn tỷ đồng. Tính đến ngày 20/5, đã giải ngân đạt 856 tỷ đồng (đạt 21,98% kế hoạch). Hiện có một số khó khăn vướng mắc trong việc triển khai các dự án ODA trong năm 2024, như tại tuyến đường sắt đô thị thí điểm của thành phố Hà Nội, đoạn Nhổn – ga Hà Nội, các vướng mắc từ năm trước vẫn kéo dài dẫn đến việc chậm trễ điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và bổ sung chi phí của các gói thầu do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Hay tại Dự án Tuyến đường sắt đô thị của thành phố Hà Nội, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư bị kéo dài khiến đến nay dự án chưa thể triển khai. Còn tại Dự án Hỗ trợ chủ đầu tư quản lý dự án Tuyến đường sắt đô thị số 3 đoạn Nhổn – ga Hà Nội hiện đã hết thời gian thực hiện. Tuy nhiên, việc gia hạn thực hiện đang phụ thuộc vào dự án Tuyến đường sắt đô thị thí điểm của thành phố Hà Nội, đoạn Nhổn – ga Hà Nội.
Theo đại diện tỉnh Bến Tre, tỉnh này hiện có 2 dự án sử dụng nguồn vốn ODA là bệnh viện đa khoa tỉnh Bến Tre và dự án phát triển chuỗi công nghệ thông minh thích hợp với biến đổi khí hậu. Đến ngày 15/5, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư nguồn nước ngoài của 2 dự án này đạt 26,6 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân đạt thấp do năm 2024 tỉnh Bên Tre được bố trí vốn nhưng năm 2023 tổ chức đấu thầu không đạt. Hiện tỉnh đang hoàn chỉnh lại hồ sơ mời thầu để tiếp tục triển khai dự án.
Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn đầu tư công năm 2024, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã chỉ đạo toàn ngành tài chính thực hiện đồng bộ các biện pháp, bao gồm cả vốn vay nước ngoài như có công văn gửi các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị khẩn trương thực hiện phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công vốn ngân sách nhà nước, kế hoạch vốn nước ngoài năm 2024, nhập dự toán trên hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS)
Bộ Tài chính đã tổ chức các đoàn làm việc với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và 3 địa phương (Thanh Hóa, Huế và Đắk Lắk) để nắm bắt tình hình giải ngân và xử lý các vướng mắc về thủ tục giải ngân, thanh toán, các vấn đề ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án; rà soát quy trình tiếp nhận hồ sơ và xử lý đơn rút vốn đảm bảo thời hạn ngắn nhất (tối đa 1 ngày làm việc đối với đơn thanh toán trực tiếp) và trả ngay cho các chủ dự án nếu hồ sơ chưa hợp lệ.
Bộ Tài chính cũng trao đổi, làm việc với các nhà tài trợ đẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết, hiệu lực các hiệp định vay cho các dự án đã hoàn thành thủ tục đầu tư và đã được giao kế hoạch vốn năm 2024, đồng thời có thông báo cho các cơ quan liên quan của phía Việt Nam các vấn đề vướng trong giải ngân.
Thời gian tới, để phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân cao đối với nguồn vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ giao năm 2024, ông Hoàng Hải cho biết, trong thẩm quyền của mình, Bộ Tài chính sẽ tập trung hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các địa phương, tục đảm bảo thời gian xử lý các thủ tục đúng qui định.
Bên cạnh đó, tiếp tục trao đổi với các nhà tài trợ nhằm tháo gỡ các vướng mắc về phía nhà tài trợ như rút ngắn thời gian và đơn giản hóa thủ tục cho ý kiến không phản đối.
Bộ Tài chính đề nghị các địa phương cần tiến hành rà soát, đánh giá chi tiết, cụ thể về khả năng giải ngân của từng dự án, đặc biệt lưu ý các dự án có năm lập kế hoạch là năm giải ngân cuối cùng để đảm bảo đủ vốn cho các dự án, tránh việc phải gia hạn giải ngân, gia hạn thời gian thực hiện, phát sinh nhiều thủ tục hành chính.
