Những ngày vừa qua, mạng xã hội lan truyền đơn tố cáo vi phạm pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm. Người đứng đơn là ông Liễu Quý Ngân (40 tuổi, ngụ thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng).
Trong đơn, ông Ngân cho biết từng làm việc tại Công ty C.P, phụ trách mảng thịt heo bộ phận gia công. Trong quá trình làm việc tại cửa hàng C.P Fresh Shop Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, ông N. phát hiện một số sai phạm nghiêm trọng của lãnh đạo công ty.
Trong đó có việc chỉ đạo nhân viên trộn heo bệnh, gà bệnh, có mảnh lên mùi hôi thối đưa về Fresh Shop bán ra thị trường tại Sóc Trăng.
Trên đơn, ngoài địa chỉ ông Ngân còn để số điện thoại và đăng hình ảnh heo bị bệnh, chụp màn hình tin nhắn trao đổi vụ việc liên quan. Nội dung ông Ngân đăng trên mạng xã hội "gây bão" dư luận.
Cơ sở giết mổ heo gia công cho C.P. Việt Nam tại tỉnh Hậu Giang.
Liên quan đến vụ việc ồn ào nói trên, trong buổi làm việc với đoàn kiểm tra liên ngành, ông Nguyễn Chí Cường - đại diện chủ cơ sở giết mổ khẳng định, hình ảnh được chụp tại cơ sở này.
Theo ông Cường, heo được nhập về trong tình trạng khỏe mạnh, có giấy kiểm dịch đầy đủ. Tuy nhiên, trong quá trình giết mổ, do thời gian kéo dài nên có một con có "biểu hiện bất thường". Ngay khi phát hiện, cơ sở này đã báo cáo công ty xin hướng xử lý. Nhân viên công ty đã trực tiếp chụp hình và gửi qua Zalo để trình báo xin tiêu hủy.
Đại diện chủ cơ sở cũng cho biết, quá trình tiêu hủy sản phẩm có lập văn bản với sự xác nhận của nhân viên thú y, nhân viên công ty và cơ sở giết mổ.
Làm việc với đoàn kiểm tra, ông Hà Hữu Tâm - quản lý lò mổ của Công ty C.P. Việt Nam tại Hậu Giang – cũng xác nhận hình ảnh heo có bệnh lý về da, về mặt cảm quan không đảm bảo, đang lan truyền trên mạng xã hội vào ngày 26-3-2022 được ghi tại cơ sở giết mổ Dững Nga.
Ông Tâm cho rằng khi phát hiện sản phẩm không sạch, công ty đã phối hợp với cơ sở giết mổ và ngành thú y để đưa ra hướng xử lý là tiêu hủy tại lò bằng cách nung nấu và chuyển mục đích sử dụng cho cá ăn. Các đơn vị cũng lập văn bản để xác nhận việc heo không đảm bảo đưa ra thị trường và tiến hành tiêu hủy.
Trước những thông tin từ quản lý lò mổ của Công ty C.P. Việt Nam và chủ cơ sở giết mổ gia công, nhiều người thắc mắc về quy trình xử lý khi phát hiện heo bệnh sẽ diễn ra như thế nào?
Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31/5/2016 quy định về phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn.
Theo thông tư này quy định, các tổ chức, cá nhân khi phát hiện động vật mắc bệnh, chết, có dấu hiệu mắc bệnh truyền nhiễm hoặc động vật nuôi bị chết bất thường mà không rõ nguyên nhân phải thực hiện ngay việc khai báo dịch bệnh động vật cho nhân viên thú y cấp xã, UBND cấp xã hoặc cơ quan quản lý chuyên ngành thú y nơi gần nhất.
Tại Điều 10 của Thông tư 07 cũng quy định xử lý bắt buộc động vật mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh và sản phẩm động vật mang mầm bệnh truyền nhiễm.
Việc áp dụng các biện pháp tiêu hủy bắt buộc hoặc giết mổ bắt buộc phụ thuộc vào từng loại bệnh động vật được quy định chi tiết tại các phụ lục ban hành kèm theo. Trong đó có các bệnh dịch liên quan đến heo như:
Bệnh Lở mồm long móng, theo quy định phải tiêu hủy bắt buộc toàn bộ số lợn mắc bệnh trong ổ dịch với triệu chứng lâm sàng điển hình để giảm thiểu nguy cơ lây lan dịch; cách ly lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh để theo dõi.
Bệnh Tai xanh ở lợn, theo quy định phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh. Đối với các ổ dịch nhỏ lẻ mới xảy ra trên địa bàn thì khuyến khích tiêu hủy lợn mắc bệnh để giảm thiểu nguy cơ dịch lây lan rộng, cách ly triệt để lợn chưa bị mắc bệnh để theo dõi; khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh.
Đối với trường hợp dịch xảy ra ở diện rộng thì tiêu hủy số lợn mắc bệnh nặng, nuôi cách ly triệt để để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh; khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.
Bệnh Nhiệt thán, theo quy định không được phép mổ xác chết hoặc giết mổ đối với động vật mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh này. Động vật mẫn cảm với bệnh Nhiệt thán trong cùng đàn với động vật mắc bệnh phải được nuôi cách ly để theo dõi.
Tiêu hủy bắt buộc gia súc bị chết, bị mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh Nhiệt thán theo hướng dẫn.
Bệnh Dịch tả lợn, theo quy định phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh.
Đối với các ổ dịch nhỏ lẻ mới xảy ra trên địa bàn, khuyến khích tiêu hủy lợn mắc bệnh, cách ly triệt để lợn chưa bị mắc bệnh để theo dõi; khuyến khích giết mổ để tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh.
Với trường hợp dịch xảy ra ở diện rộng, khuyến khích tiêu hủy số lợn mắc bệnh nặng, nuôi cách ly lợn mắc bệnh nhẹ để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh. Khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ với lợn khỏe mạnh chưa được tiêm phòng vắc xin trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.
Thông tư 24/2019/BNNPTNT, nêu rõ, Bệnh dịch tả lợn châu Phi nằm trong Danh mục bệnh động vật cấm giết mổ và chữa bệnh.
Bệnh Xoắn khuẩn, theo quy định phải tiêu hủy ngay động vật chết do bệnh. Còn với động vật mắc bệnh, tiến hành cách ly, điều trị theo hướng dẫn. Trường hợp động vật mắc bệnh nặng, không có khả năng bình phục thì phải tiêu hủy.
Bệnh Liên cầu khuẩn lợn (típ 2), theo quy định phải tiêu hủy lợn chết; cách ly, điều trị đối với lợn mắc bệnh theo hướng dẫn của chuyên môn thú y.
Khuyến khích giết mổ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.
Bệnh Giun xoắn, theo quy định phải thực hiện tiêu hủy bắt buộc động vật chết, động vật mắc bệnh. Còn gia súc nghi mắc bệnh phải giết mổ bắt buộc hoặc nuôi cách ly để theo dõi. Khuyến khích giết mổ đối với gia súc khỏe mạnh trong cùng đàn với gia súc mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.
Bệnh Sảy thai truyền nhiễm, theo quy định khi phát hiện gia súc mắc bệnh phải cách ly để điều trị theo hướng dẫn của cơ quan quản lý. Thực hiện tiêu hủy gia súc chết hoặc gia súc mắc bệnh không có khả năng phục hồi.
Hình ảnh heo bị bệnh do ông N. đăng lên mạng - Ảnh chụp màn hình
Kỹ thuật tiêu huỷ, giết mổ bắt buộc đối với động vật mắc bệnh và sản phẩm của động vật mắc bệnh
Tại Phụ lục 6 của thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ghi rõ:
Đối với việc tiêu huỷ có hai biện pháp là chôn lấp hoặc đốt. Riêng với bệnh Nhiệt thán, phải đổ bê tông hố chôn theo quy định tại Phụ lục số 12 ban hành kèm theo Thông tư này.
Trường hợp địa điểm tiêu hủy ở ngoài khu vực có ổ dịch, xác động vật, sản phẩm động vật phải được cho vào bao, buộc chặt miệng bao và tập trung bao chứa vào một chỗ để phun khử trùng trước khi vận chuyển; trường hợp động vật lớn không vừa bao chứa phải sử dụng tấm nilon hoặc vật liệu chống thấm khác để lót bên trong (đáy và xung quanh) thùng của phương tiện vận chuyển;
Phương tiện vận chuyển xác động vật, sản phẩm động vật phải có sàn kín để không làm rơi vãi các chất thải trên đường đi;
Phương tiện vận chuyển xác động vật, sản phẩm động vật phải được vệ sinh, khử trùng tiêu độc theo hướng dẫn của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y ngay trước khi vận chuyển và sau khi bỏ bao chứa xuống địa điểm tiêu hủy hoặc dời khỏi khu vực tiêu hủy.
Bên cạnh đó, hố chôn phải cách nhà dân, giếng nước, khu chuồng nuôi động vật tối thiểu 30m và có đủ diện tích; nên chọn nơi chôn trong vườn (tốt nhất là vườn cây ăn quả hoặc lấy gỗ).
Các bước chôn lấp: Sau khi đào hố, rải một lớp vôi bột xuống đáy hố theo tỷ lệ khoảng 01 kg vôi /m2, cho bao chứa xuống hố, phun thuốc sát trùng hoặc rắc vôi bột lên trên bề mặt, lấp đất và nện chặt; yêu cầu khoảng cách từ bề mặt bao chứa đến mặt đất tối thiểu là 0,5m, lớp đất phủ bên trên bao chứa phải dày ít nhất là 1 m và phải cao hơn mặt đất để tránh nước chảy vào bên trong gây sụt, lún hố chôn. Phun sát trùng khu vực chôn lấp để hoàn tất quá trình tiêu hủy.
Đối với việc giết mổ bắt buộc động vật theo quy định tại khoản 4 Điều 30 của Luật thú y được thực hiện như sau:
Đối với phương tiện vận chuyển động vật đến cơ sở giết mổ phải có sàn kín hoặc phải có lót sàn bằng vật liệu chống thấm bảo đảm không làm thoát lọt chất thải trong quá trình vận chuyển; phải được vệ sinh, khử trùng tiêu độc trước khi vận chuyển động vật ra khỏi khu vực có dịch bệnh và sau khi cho động vật xuống cơ sở giết mổ;
Chất thải, chất độn phải được thu gom để đốt hoặc xử lý bằng hóa chất khử trùng trước khi chôn; lót sàn, vật dụng cố định, chứa đựng động vật nếu không đốt hoặc chôn thì phải được vệ sinh, khử trùng tiêu độc.
Đối với cơ sở giết mổ động vật phải bảo đảm không còn động vật lưu giữ chờ giết mổ;
Phải giết mổ toàn bộ số động vật được đưa đến để giết mổ bắt buộc và theo nguyên tắc động vật khỏe mạnh thì giết mổ trước, sau đó đến động vật có dấu hiệu mắc bệnh và động vật mắc bệnh;
Sau khi hoàn tất việc giết mổ động vật, xử lý thân thịt, phụ phẩm và sản phẩm khác của động vật, cơ sở giết mổ phải thực hiện thu gom toàn bộ chất thải để tiêu hủy và thực hiện vệ sinh, khử trùng tiêu độc; nước thải trong quá trình giết mổ phải được thu gom và xử lý bằng hóa chất khử trùng; dụng cụ giết mổ, chứa đựng sản phẩm động vật phải được vệ sinh, khử trùng tiêu độc.
Đối với thân thịt của động vật phải được xử lý nhiệt bằng cách làm giò chả hoặc luộc chín hoặc áp dụng các biện pháp khác bảo đảm không còn khả năng lây lan dịch bệnh.
Đối với phụ phẩm và sản phẩm khác của động vật phải được thu gom, phun hóa chất khử trùng trước khi cho vào bao kín hoặc dụng cụ chứa đựng, phun hóa chất khử trùng trước khi đưa đến địa điểm tiêu hủy.
Phương tiện vận chuyển phụ phẩm và sản phẩm khác đến địa điểm tiêu hủy phải có sàn kín; phải được vệ sinh, khử trùng tiêu độc trước và sau khi vận chuyển đến địa điểm tiêu hủy.
