Vạch trần mỹ phẩm "chui": Đẹp siêu tốc, độc siêu nhanh

Dưới lớp vỏ quảng cáo mỹ miều như "trắng cấp tốc", "hàng ngoại nhập", hàng loạt mỹ phẩm đang được rao bán với giá siêu rẻ trên mạng xã hội, khiến người tiêu dùng hoang mang tột độ.

Chỉ với 25.000 đồng một hũ kem - đã bao gồm hũ, tem nhãn, bao bì, những người bán tung ra thị trường loại "kem thần thánh". Phía sau những lời cam kết "xài là ghiền" là cả một thị trường mỹ phẩm "chui" đang vận hành.

"Xài là trắng, xài là ghiền"

Chỉ cần vài thao tác tìm kiếm từ khóa "mỹ phẩm" trên mạng xã hội, hàng loạt hội nhóm buôn bán mỹ phẩm lập tức hiện ra với những lời quảng cáo "có cánh".

Trong số đó, nhóm "Hội nhóm nguồn sỉ mỹ phẩm chính hãng" có đến gần 120.000 thành viên. Hằng giờ, có hàng trăm người bán đăng bài, thi nhau quảng cáo sản phẩm "xách tay", "chính hãng", "hiệu quả nhanh chóng".

Đóng vai người tiêu dùng chuẩn bị làm cô dâu, mong muốn cải thiện làn da sạm màu, thâm nám để đẹp rạng rỡ trong ngày trọng đại, phóng viên tiếp cận một người bán mỹ phẩm online.

Sau khi chúng tôi đăng thông tin tìm mua mỹ phẩm phù hợp, một tài khoản cá nhân tên Trần Thị P. nhanh chóng liên hệ, nhắn tin nhiệt tình, rồi gọi điện để tư vấn một cách gấp gáp.

"Xài kem bên chị là bao trắng. Hàng nhập, em cứ yên tâm mà xài. Xài là trắng, xài là ghiền", P. khẳng định chắc nịch, rồi giới thiệu loại kem D. nhập từ Hàn Quốc, giá 180.000 đồng/cặp gồm hai lọ dùng ban ngày và ban đêm.

Theo lời P., sản phẩm có công dụng "tái tạo bong da", "lấy sạch mụn cám, mụn ẩn", "xóa thâm nám", "làm trắng bật tone", còn có tác dụng như kem chống nắng. 

 "Xài đều là da trắng mịn như da em bé. Không ai nhận ra em từng bị nám da đâu", P. nói.

Một cặp kem được P. quảng cáo có thể dùng từ 2 - 3 tháng, nghĩa là mỗi tháng chỉ cần đầu tư từ 60.000 đến 90.000 đồng là có làn da trắng hồng không tì vết (?!).

P. còn giới thiệu vài loại khác, tiếp tục khẳng định đây là hàng "chính hãng nhập từ Hàn, Nhật", "hiệu quả nhanh", "không cần lo nghĩ".

Đáng nói, P. hoàn toàn không hỏi rõ tình trạng da, tiền sử dị ứng, hay đưa ra bất kỳ khuyến cáo nào ngoài việc cam kết: "Em cứ dùng, hiệu quả là thấy liền".

Công ty gia công… "ma", bao trọn gói từ A-Z

Trong vai người cần tìm đối tác sản xuất mỹ phẩm độc quyền, chúng tôi tham gia một hội nhóm có gần 110.000 thành viên và nhanh chóng được tài khoản H.P. tiếp cận.

Không cần nhiều thủ tục rườm rà, chỉ cần bỏ ra 200.000 đồng/kg phôi kem, bên H.P. cam kết lo toàn bộ quy trình "bao trọn gói" từ A đến Z: từ giấy công bố sản phẩm, mã vạch, giấy phép lưu hành cho tới tem chống hàng giả. Nếu khách cần giá rẻ hơn, bên sản xuất sẵn sàng "tối ưu công thức" theo mong muốn.

ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH

"Chỉ cần 25.000 đồng là có hũ kem đặc mịn, thơm lừng, trắng nhanh như quảng cáo. Đã bao gồm hũ, tem, bao bì. Muốn tiết kiệm chi phí thì in luôn 1.000 hộp để dành dùng dần cho rẻ", tài khoản H.P gợi ý, rồi cho biết: "Hũ, tem, hộp đều phải mua từ nơi khác, còn mình chỉ chuyên sản xuất phần "phôi" kem (phần quan trọng nhất tạo nên "hiệu quả" của sản phẩm - PV)".

Dù không có dây chuyền đóng gói hoàn chỉnh, không cung cấp địa chỉ rõ ràng hay giấy chứng nhận cơ sở sản xuất, nhưng H.P vẫn liên tục nhấn mạnh "làm chủ công nghệ" và có khả năng "nghiên cứu công thức riêng" cho từng dòng mỹ phẩm (?).

Đáng chú ý, khi chúng tôi hỏi về xuất xứ nguyên liệu, người này không ngần ngại tiết lộ chiêu trò đang được nhiều cơ sở áp dụng: "Đừng tin phôi từ Hàn, Nhật, Pháp chị ơi. Tụi nó chỉ nhập 1 kg từ nước ngoài để có giấy tờ. Còn hàng tấn là sản xuất trong nước hết".

Điều này đặt ra nghi vấn có thể có nơi lợi dụng việc nhập một lượng nhỏ nguyên liệu để hợp thức hóa giấy tờ, còn lại là hàng "nội địa trộn tay", không rõ thành phần, nhưng được dán mác "ngoại nhập" để đánh lừa người tiêu dùng.

Những sản phẩm gia công như thế khi được khoác lên vẻ bề ngoài "bóng loáng" sẽ được bán tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội.

Khi được hỏi về tính hợp pháp, H.P khẳng định chỉ cần phiếu công bố sản phẩm là "đúng luật" và có thể yên tâm bán hàng.

Tuy nhiên, theo quy định của Bộ Y tế, để một sản phẩm mỹ phẩm được lưu hành hợp pháp tại Việt Nam, ngoài phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm được cơ quan có thẩm quyền cấp, sản phẩm còn bắt buộc phải có phiếu kiểm nghiệm sản phẩm hoàn chỉnh và được sản xuất tại cơ sở có giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất mỹ phẩm.

Việc chỉ có "phiếu công bố sản phẩm" mà thiếu các điều kiện còn lại là không hợp pháp, tiềm ẩn nguy cơ sản phẩm không đảm bảo chất lượng, thậm chí gây hại cho sức khỏe người dùng.

Dù quảng cáo "không corticoid" (thường có trong kem trộn), sản phẩm vẫn được quảng cáo có thể "trắng nhanh, hết nám, mụn, tàn nhang, đồi mồi"… 

Cảnh giác với mỹ phẩm giả, mỹ phẩm "thần tốc"

Tiến sĩ - bác sĩ Trần Nguyên Ánh Tú, Trưởng khoa Thẩm mỹ da, Bệnh viện Da liễu TP.HCM, cảnh báo: "Người tiêu dùng cần cực kỳ cảnh giác với các sản phẩm có giá rẻ bất thường. Nếu một mỹ phẩm có thương hiệu nhưng lại được bán với giá rẻ đến mức khó tin, đó rất có thể là hàng giả".

Bác sĩ khuyên người tiêu dùng nên dành thời gian tìm hiểu kỹ thành phần sản phẩm. Mỹ phẩm chính hãng luôn có thành phần hoạt chất rõ ràng. Trong khi đó, hàng giả thường chỉ ghi tên các chất phổ biến, thiếu thông tin cụ thể.

Ngoài ra, cần quan sát bao bì kỹ lưỡng. Mỹ phẩm thật thường có thiết kế sắc nét, chất lượng in ấn tốt. Hàng nhái thường bị lỗi chính tả, chữ nhòe, chất liệu bao bì kém.

Các sản phẩm chính hãng còn có dấu niêm phong, mã QR, và giấy chứng nhận từ các tổ chức uy tín như FDA, hội da liễu...

"Nếu sản phẩm không có dấu niêm phong hay chứng nhận rõ ràng, hãy nghi ngờ", tiến sĩ - bác sĩ Ánh Tú khuyến cáo.

Sẽ cấm dùng từ ngữ gây hiểu lầm, thổi phồng công dụng mỹ phẩm

Tại dự thảo Nghị định quy định về quản lý mỹ phẩm, Bộ Y tế đã đưa ra hàng loạt đề xuất mới nhằm siết chặt hoạt động quảng cáo mỹ phẩm, trong bối cảnh thị trường đang xuất hiện nhiều hình thức quảng cáo sai lệch, gây hiểu lầm và đánh tráo khái niệm giữa mỹ phẩm với thuốc điều trị.

Theo dự thảo, cơ sở kinh doanh mỹ phẩm sẽ tự chịu trách nhiệm về nội dung quảng cáo sản phẩm của mình, mà không phải xin xác nhận nội dung với cơ quan quản lý như trước. Tuy nhiên, đi kèm với đó là yêu cầu khắt khe: nội dung quảng cáo phải đúng với bản chất, phân loại và công dụng đã được công bố của sản phẩm theo quy định pháp luật.

Đặc biệt, nghiêm cấm việc quảng cáo mỹ phẩm gây hiểu nhầm rằng sản phẩm có tác dụng như thuốc chữa bệnh, hoặc sử dụng hình ảnh, trang phục, tên tuổi của cơ sở y tế, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế để làm tăng tính "đáng tin" cho sản phẩm.

Dự thảo cũng liệt kê cụ thể các từ ngữ, hình ảnh bị cấm sử dụng trong quảng cáo mỹ phẩm, bao gồm: các hình ảnh và nội dung đã bị cấm theo luật Quảng cáo hiện hành; những từ ngữ mang tính suy diễn quá mức, gây hiểu nhầm rằng mỹ phẩm có khả năng điều trị như thuốc, hoặc thổi phồng công dụng vượt quá bản chất sản phẩm.