Trong tiếng Hán, “cầu” là mong cầu, “siêu” là vượt qua, “cầu siêu” có nghĩa là giúp linh hồn vượt qua cảnh giới đau khổ để đến cõi an lành, thường là Tây Phương Cực Lạc theo quan niệm của Phật giáo Đại thừa.
Ý nghĩa của nghi lễ cầu siêu
Giúp người mất siêu thoát: Theo quan niệm Phật giáo, người sau khi mất sẽ trải qua giai đoạn trung ấm (49 ngày) trước khi tái sinh vào một cảnh giới mới. Nghi lễ cầu siêu giúp họ buông bỏ chấp niệm, được hướng dẫn theo ánh sáng Phật pháp để tái sinh vào nơi tốt đẹp hơn.
An ủi gia đình, người thân: Việc tổ chức lễ cầu siêu là một cách để gia đình tưởng nhớ, tri ân và gửi gắm những lời chúc tốt đẹp đến người đã khuất, giúp người ở lại tìm thấy sự bình an trong lòng.
Ảnh minh hoạ
Thể hiện lòng nhân ái và tri ân cộng đồng: Ngoài việc cầu siêu cho người thân, các lễ cầu siêu còn mang ý nghĩa rộng lớn hơn khi được tổ chức để tưởng nhớ những nạn nhân của thiên tai, tai nạn, dịch bệnh hay chiến tranh. Đây cũng là một cách để xã hội thể hiện sự yêu thương, chia sẻ và tri ân những người đã ra đi.
Nhắc nhở về nhân quả, vô thường: Những lễ cầu siêu cũng giúp người sống nhận thức rõ hơn về lẽ vô thường trong cuộc đời, từ đó biết trân quý hiện tại, làm nhiều việc thiện lành để tích phước đức cho bản thân và người thân.
Những lễ cầu siêu từng gây xúc động tại Việt Nam
Ở Việt Nam, nhiều lễ cầu siêu đã được tổ chức sau những thảm kịch, tai nạn thương tâm, hay trong giai đoạn khó khăn như đại dịch COVID-19. Những buổi lễ này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn trở thành những sự kiện cộng đồng đầy cảm xúc, giúp xã hội cùng nhau tưởng nhớ và chia sẻ nỗi đau.
Lễ cầu siêu cho nạn nhân của virus SARS-CoV-2
Trong đại dịch COVID-19, Việt Nam đã trải qua giai đoạn tang thương với hàng vạn người ra đi, nhiều gia đình không kịp nhìn mặt người thân lần cuối. Nhiều chùa trên cả nước, đặc biệt là chùa Giác Ngộ (TP.HCM), đã tổ chức các đại lễ cầu siêu trực tuyến và trực tiếp để tưởng nhớ các nạn nhân, đồng thời cầu nguyện cho sự bình an của cộng đồng.
Một trong những lễ cầu siêu lớn nhất được tổ chức vào tháng 11/2021 tại TP.HCM, với sự tham dự của lãnh đạo thành phố, các tổ chức tôn giáo và hàng nghìn người dân. Hình ảnh người thân ôm di ảnh người mất, những ngọn nến được thắp lên bên bờ sông Sài Gòn đã khiến nhiều người không kìm được nước mắt.
Lễ cầu siêu cho các nạn nhân trong vụ cháy chung cư mini (Hà Nội, 2023)
Sau vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ (Hà Nội) vào tháng 9/2023 khiến hơn 50 người thiệt mạng, các chùa lớn tại Hà Nội như chùa Quán Sứ, chùa Bồ Đề đã tổ chức lễ cầu siêu để tưởng nhớ các nạn nhân xấu số. Nhiều gia đình mất đi cả người thân, những hình ảnh người sống cúi đầu trước bàn thờ tập thể khiến cộng đồng vô cùng xúc động.
Lễ cầu siêu cho bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp (2023)
Cuối năm 2022, vụ việc bé trai 10 tuổi rơi xuống trụ bê tông sâu 35m ở Đồng Tháp đã làm rúng động cả nước. Sau khi công tác cứu hộ bất thành, một lễ cầu siêu đã được tổ chức để cầu nguyện cho bé sớm siêu thoát. Hình ảnh các sư thầy tụng kinh bên cạnh trụ bê tông, người dân thắp nến cầu nguyện đã lan tỏa sự đồng cảm sâu sắc.
Lễ cầu siêu cho các nạn nhân tai nạn giao thông
Hằng năm, Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia phối hợp với Giáo hội Phật giáo Việt Nam tổ chức Đại lễ cầu siêu cho các nạn nhân tử vong vì tai nạn giao thông. Đây là sự kiện mang ý nghĩa nhắc nhở về sự cẩn trọng khi tham gia giao thông, đồng thời tưởng nhớ những người đã mất.
Lễ cầu siêu cho thai nhi bị bỏ rơi
Tại nhiều chùa như chùa Từ Quang (Huế), chùa Quán Sứ (Hà Nội) hay nghĩa trang thai nhi ở Đồng Nai, các buổi lễ cầu siêu được tổ chức thường xuyên để tưởng nhớ những thai nhi không may mắn bị bỏ rơi. Những hình ảnh các sư thầy tụng kinh, những người mẹ trẻ xúc động rơi nước mắt khiến cộng đồng bùi ngùi, nhắc nhở về lòng trắc ẩn và trách nhiệm với sinh mệnh.
Có thể nói, cầu siêu không chỉ là một nghi lễ tâm linh mà còn mang giá trị nhân văn sâu sắc. Những lễ cầu siêu tập thể không chỉ giúp vong linh người đã khuất được an ủi mà còn giúp cộng đồng gắn kết, chia sẻ và cùng nhau hướng đến những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống.
