"Năng lượng của tôi hiện đã rất thấp, nên đây có thể là hình ảnh cuối cùng tôi gửi về. Đừng lo lắng cho tôi: Thời gian của tôi ở đây vừa hiệu quả vừa êm đềm. Nếu tôi có thể tiếp tục trò chuyện với nhóm thực hiện sứ mệnh của mình, tôi sẽ làm. Nhưng tôi sẽ sớm đăng xuất tại đây. Cảm ơn vì đã ở bên cạnh tôi'' - Đó là nội dung "di chúc" của InSight vừa được NASA đăng tải.
Tàu đổ bộ InSight của NASA - Ảnh: NASA
InSight là trong 3 chiến binh khai phá Sao Hỏa đang vận hành của NASA bên cạnh Curiosity và Perseverance. Tuy nhiên, khác với 2 robot kia, tàu đổ bộ InSight hoạt động như một trạm nghiên cứu. Nó ở cố định tại một niềm nằm ở vùng ranh giới giữa cao nguyên núi lửa phía Nam và vùng đất thấp bằng phẳng ở phía Bắc Sao Hỏa.
Nhiệm vụ chính của InSight từ khi hạ cánh vào tháng 11-2018 là theo dõi hoạt động bên trong hành tinh, thông qua các công cụ đo địa chấn tinh vi.
Khám phá vĩ đại nhất của robot này là khẳng định Sao Hỏa chưa phải một hành tinh chết, vẫn có hoạt động bên trong: Động đất và có thể là cả núi lửa.
Đây là một thông tin vàng ròng đối với các nhà khoa học, không chỉ giúp hiểu thêm về lịch sử và quá trình tiến hóa hành tinh, giúp lập bản đồ Sao Hỏa mà còn mang thêm hy vọng cho cuộc tìm kiếm sự sống trên hành tinh đỏ.
Bởi lẽ hoạt động địa chất rất quan trọng để giữ các yếu tố cần thiết cho sự sống, ví dụ núi lửa đem lại nhiệt cho các túi nước ngầm, giúp chúng trở nên dễ sống hơn trong môi trường lạnh giá của Sao Hỏa.
Nếu dấu hiệu về hoạt động núi lửa mà InSight phát hiện được xác thực thì nghĩa là có sự sống trong các hồ ngầm Sao Hỏa về mặt lý thuyết, ngay trong hiện tại.
Trước đó, các chiến binh thăm dò Sao Hỏa khác đã gặp may khi tìm được khối xây dựng sự sống này, ví dụ như Curiosity, nhưng NASA chỉ mới dám nghĩ về sự sống cổ đại, bởi các yếu tố môi trường hiện tại của Sao Hỏa đã cản trở khả năng sự sống đó vẫn còn hiện diện.
Nhưng mảnh ghép từ InSight có thể thay đổi cuộc chơi. Vì vậy dù tàu đổ bộ này "chết", di sản của nó vẫn tiếp tục giúp các nhà khoa học hữu hiệu trên hành trình chứng minh chúng ta không cô đơn trong vũ trụ.
Cũng như các tàu đổ bộ khác, InSight hoạt động bằng năng lượng Mặt Trời và sau thời gian dài các tấm pin phủ đầy bụi của nó đã không còn hoạt động hiệu quả. InSight sẽ chính thức được tuyên bố đã "chết" khi đã ngừng kết nối hoàn toàn và các "đồng nghiệp" con người của nó ở Trái Đất thất bại trong 2 lần liên lạc.
Cách đây vài năm, tàu đổ bộ Curiosity (hạ cánh năm 2012) của NASA từng ngừng hoạt động nhiều tháng trời do bị bão bụi toàn Sao Hỏa chặn mất nguồn năng lượng Mặt Trời. Tuy nhiên con robot may mắn này đã bất ngờ liên lạc lại với Trái Đất sau khi bão bụi tan đi, tiếp tục một loạt nhiệm vụ mở rộng dù đã kết thúc sứ mệnh chính nhiều năm.
