Dù được công nhận là một trong những bộ óc kiệt xuất nhất giới công nghệ, Bill Gates – người đồng sáng lập Microsoft – vẫn mang theo mình một di sản lãnh đạo đầy tranh cãi. Đằng sau hình ảnh vị tỷ phú công nghệ thích làm từ thiện là câu chuyện về một nhà lãnh đạo có phong cách làm việc dữ dội, độc đoán, thậm chí trong quá khứ thường khiến đồng nghiệp rơi vào trạng thái căng thẳng tột độ. Trong bài viết “ Young Bill Gates Was an Angry Office Bully ” của GQ, nhà báo Clay Skipper tái hiện một bức tranh rõ nét về Bill Gates thời trẻ: một thiên tài công nghệ với tâm lý khắc nghiệt, lời lẽ đay nghiến và không ngại “xử đẹp” cấp dưới nếu họ không theo kịp tư duy.
Chia sẻ đến từ Paul Allen – đồng sáng lập Microsoft, người đã rời công ty khi nhận ra rằng Gates và Steve Ballmer đang bàn nhau cách “pha loãng cổ phần của ông”. Allen mô tả Gates là người “có thể cướp công của người khác một cách trơn tru, rồi ngay lập tức yêu cầu người đó nỗ lực gấp đôi vào ngày hôm sau”. Trong nhiều cuộc họp, vị tỷ phú này cũng bị tố thường xuyên cắt ngang bằng những câu như: “Đây là điều ngu xuẩn nhất tôi từng nghe!”.
Gates – theo nhiều đồng nghiệp cũ – đã thiết lập văn hóa “làm được việc là đủ”, bất kể thái độ hay cách thức. Ông yêu cầu các kỹ sư trình bày từng dòng code, sẵn sàng mổ xẻ, phản biện và không ngần ngại mắng nhiếc nếu họ không thể trả lời đến nơi đến chốn. Trên thực tế, Gates còn thường dành trọn kỳ nghỉ để đọc lại toàn bộ codebase mà đội ngũ lập trình đã viết, một phần để kiểm tra năng lực, một phần để giữ thế chủ động tuyệt đối. Với ông, sự hoàn hảo không phải mục tiêu – mà là mặc định.
Bà Klawe, một thành viên hội đồng quản trị của Microsoft từ năm 2009-2015, nói rằng Gates cư xử như thể ông là “người thông minh nhất trong phòng” và không bao giờ quan tâm đến các đề xuất của cấp dưới. Còn theo lời Adam Osborne, người từng phát triển chiếc máy tính Osborne 1, Bill Gates thường xuyên có các hành động tán tỉnh phụ nữ có gia đình. “Khi đó Bill thực sự thích phụ nữ lớn tuổi”, một giám đốc cấp cao khác của Osborne Computer chia sẻ. Nhiều đồn đoán cho rằng ngay cả khi Gates đã bắt đầu hẹn hò với Melinda vào năm 1987, ông vẫn tiếp tục duy trì các thói quen xấu tại hộp đêm.
“Trong những ngày không phải làm việc quá khuya, Bill Gates mời bạn bè và vũ công đến bơi tại khu tập thể dục Laurelhurst”, một nhân viên cho biết.
Theo GQ, nhân viên Microsoft thời đầu mô tả Gates là người có trí nhớ siêu phàm nhưng lại thiếu kỹ năng cảm xúc. Sự khó tính đó không chỉ giới hạn trong kỹ thuật, mà còn thể hiện trong các cuộc họp kinh doanh, nơi ông nổi tiếng là cứng đầu, hay chửi thề và coi thường mọi logic không bắt nguồn từ dữ liệu hoặc phân tích lý tính. Wired từng gọi Gates là “thần đồng toán học bị mắc kẹt trong vỏ bọc doanh nhân” – ông luôn đi đầu trong tư duy, nhưng chậm chạp trong xây dựng mối quan hệ.
Cách ông dẫn dắt Microsoft không dựa trên cảm hứng mà dựa trên hiệu suất – nơi các nhân viên phải học cách sống sót dưới áp lực kinh hoàng, liên tục chứng minh mình xứng đáng để được ngồi lại trong đội hình của ông. Văn hóa này kéo dài suốt hai thập kỷ, là nền tảng giúp Microsoft vươn lên vị trí bá chủ ngành công nghệ, song cũng bị chỉ trích là một trong những môi trường “độc hại” điển hình của Thung lũng Silicon.
Sau khi rút khỏi vị trí CEO vào năm 2000, Bill Gates chuyển sang tập trung vào Quỹ Bill & Melinda Gates. Tại đây, ông tiếp tục bị nhân viên ‘bóc phốt’ là “người đáng sợ nhất thế giới”, luôn muốn mọi thứ đúng theo ý mình và thường xuyên từ chối những đề xuất không trùng khớp với hướng đi cá nhân.
Tuy nhiên, công bằng mà nói, phong cách lãnh đạo khắc nghiệt của Gates cũng phản ánh một thực tế không thể chối bỏ: ông là người định hình nên một đế chế công nghệ toàn cầu từ hai bàn tay trắng, người đã khiến máy tính trở nên phổ cập đến mọi gia đình và người đi tiên phong trong việc sử dụng tài sản để giải quyết các vấn đề lớn nhất của nhân loại. Trong cuốn “Hard Drive” – tiểu sử đầu tiên về Gates, các tác giả viết: “Ông ta không phải là người dễ yêu, nhưng là người mà bất kỳ công ty nào cũng muốn có”.
Hiện tại, khi Bill Gates lui dần vào hậu trường, hình ảnh về ông trở nên mềm mại hơn: một nhà sáng lập đã hoàn thành sứ mệnh, một người cha, một diễn giả TED nổi tiếng. Bài học lớn nhất ông để lại có thể không nằm ở phần mềm, mà ở sự thật rằng: thành công tột đỉnh đôi khi được xây dựng bằng cái giá rất thật: mồ hôi, nước mắt và cả nỗi khiếp sợ từ những người đi cùng.
Theo: GQ, Business Insider
