Theo Kết luận thanh tra số 15/KL-TTT ngày 26/2/2024, đoàn thanh tra tỉnh Hưng Yên đã tiến hành thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã Ngọc Lâm, thị xã Mỹ Hào trong việc quản lý, sử dụng đất; thực hiện Kế hoạch 93a/KH-UBND ngày 31/3/2017 của UBND tỉnh Hưng Yên về việc giải tỏa các công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, vi phạm hành lang bảo vệ công trình giao thông, thủy lợi và hoạt động bến bãi, khai thác cát trái phép.
Nhiều cố gắng trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai
Đoàn thanh tra ghi nhận: “Chủ tịch UBND xã Ngọc Lâm đã có nhiều cố gắng trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai, thực hiện Kế hoạch 93a/KH-UBND của UBND tỉnh tại địa phương”.
Cụ thể, hồ sơ địa chính được quản lý, lưu trữ cơ bản đảm bảo theo quy định. Từ năm 2020 đến hết năm 2022, UBND xã Ngọc Lâm đã thực hiện việc thống kê đất đai và báo cáo việc thực hiện công tác thống kê đất đai theo quy định. Tuy nhiên, qua kiểm tra công tác thống kê vẫn còn một số tồn tại như: Báo cáo thống kê chưa đầy đủ các nội dung theo quy định tại khoản 1 Điều 15 Thông tư số 27/2018/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Việc quản lý, sử dụng đất công ích, số diện tích đất công ích (đất nuôi trồng thủy sản, đất trồng lúa) cho thuê thầu đạt tỷ lệ thấp 19,73% = (7,68 ha/38,93 ha). Theo báo cáo của UBND xã, do trồng lúa, nuôi trồng thủy sản có thu nhập thấp nên người dân không làm nông nghiệp mà đi làm thêm các ngành nghề có thu nhập cao hơn. Kiểm tra thực tế hiện nay các hộ đang thuê thầu thực hiện trồng lúa, nuôi cá, chăn nuôi gà, vịt trên diện tích thuê thầu, nhưng các hợp đồng thuê thầu đất này lại không thông qua hình thức đấu giá theo quy định tại Điều 132 Luật Đất đai năm 2013.
Đối với diện tích đất công điền sau khi dồn thửa đổi ruộng năm 2013 tại thôn Nho Lâm là khoảng 2.000m2 đất trồng lúa còn thừa, xã giao thôn quản lý đối với diện tích này là chưa đảm bảo theo quy định của pháp luật về đất đai. Theo quy định, UBND xã Ngọc Lâm phải quản lý phần đất này.
Qua thanh tra cho thấy việc thực hiện quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đai được thực hiện cơ bản đảm bảo theo quy định. Tuy nhiên, UBND xã Ngọc Lâm lại chưa tiến hành lập báo cáo hàng năm về kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định tại Điểm a, Khoản 1, Điều 50 Luật Đất đai năm 2013.
Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đối với đất ở đạt tỷ lệ 80,14%; cấp GCNQSDĐ nông nghiệp lần đầu đạt tỷ lệ 93,96 %; cấp GCNQSDĐ tín ngưỡng đạt tỷ lệ 66,66%. Nguyên nhân các hộ gia đình, cá nhân chưa cấp được GCNQSDĐ, theo báo cáo của UBND xã là do người sử dụng đất chưa có đầy đủ giấy tờ về quyền sử dụng đất, do vi phạm về đất đai, thay đổi tên chủ sử dụng đất, chủ hộ vắng mặt.
Trong kỳ thanh tra (từ năm 2019 đến hết năm 2022), tổng số đơn thư được tiếp nhận đề nghị, tố cáo, kiến nghị phản ánh: 33 đơn. UBND xã đã chỉ đạo bộ phận chuyên môn xử lý, giải quyết xong 33/33 đơn theo quy định.
Trong kỳ thanh tra, việc thực hiện Kế hoạch số 93a/KH-UBND của UBND xã Ngọc Lâm đã được UBND thị xã Mỹ Hào, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh kiểm tra, rà soát, thống kê số liệu nên Đoàn thanh tra không xem xét lại. Đến thời điểm thanh tra trên địa bàn xã Ngọc Lâm hiện còn 12 trường hợp vi phạm Kế hoạch số 93a/KH-UBND với tổng diện tích 850,9m2.
Qua kiểm tra xác suất trên thực địa tại một số hộ gia đình, cá nhân có vi phạm Kế hoạch 93a/KH-UBND, đoàn thanh tra nhận thấy: UBND xã Ngọc Lâm đã thực hiện việc giải tỏa, nhưng còn 7 hộ giải tỏa chưa được dứt điểm vẫn còn nhà ở, trồng cây, chăn nuôi, làm ao thả cá. Các trường hợp vi phạm Kế hoạch 93aKH-UBND, UBND xã chưa xử lý chưa triệt để, chưa kiểm tra, rà soát đưa vào danh sách theo dõi, xử lý đầy đủ.
Tăng cường kiểm tra, rà soát, hướng dẫn, đôn đốc UBND xã Ngọc Lâm trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai
Từ những báo cáo kết quả nêu trên, Thanh tra tỉnh Hưng Yên đề nghị UBND thị xã Mỹ Hào chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Kinh tế, Thanh tra thị xã Mỹ Hào phối hợp với Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai tăng cường kiểm tra, rà soát, hướng dẫn, đôn đốc UBND xã Ngọc Lâm trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai, thực hiện Kế hoạch số 93a/KH-UBND của UBND tỉnh.
Yêu cầu UBND xâ Ngọc Lâm thực hiện nghiêm kết luận của cơ quan thanh tra tỉnh. Kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với các tập thể, cá nhân liên quan đến các tồn tại trong công tác quản lý đất đai, thực hiện Kế hoạch 93a/KH-UBND ở địa phương, đồng thời chỉ đạo khắc phục các tồn tại mà đoàn thanh tra đã chỉ ra.
Tăng cường công tác quản lý đất đai ở địa phương, nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật về sử dụng đất của cán bộ và nhân dân, kịp thời phát hiện các trường hợp vi phạm về đất đai, có biện pháp ngăn chặn, chấm dứt các trường hợp vi phạm mới phát sinh, tái phạm vi phạm pháp luật về đất đai trên địa bàn xã.
Có biện pháp xử lý dứt điểm đối với 12 trường hợp có công trình vi phạm trên đất nông nghiệp theo Kế hoạch 93a/KH-UBND của UBND tỉnh; Thông báo số 240/TB-UBND ngày 23/6/2021 của UBND tỉnh và các hộ đã giải tỏa nhưng vẫn còn vi phạm.