Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) cho biết đã nhận được công văn giải trình từ Công ty CP Đầu tư và công nghiệp Tân Tạo (ITACO, mã chứng khoán ITA), về việc trình bày sai chỉ tiêu do hạch toán sai tài khoản giữa phải thu khác và đầu tư khác tại báo cáo tài chính hợp nhất quý 2-2022.
Kế toán hạch toán nhầm
Trước đó giới đầu tư chứng khoán liên tục bàn tán khi thấy thông tin Tân Tạo tạm ứng tới 1.973 tỉ đồng (khoảng 15% tổng tài sản công ty) để chuyển cho bà Đặng Thị Hoàng Yến đang sống ở Mỹ. Sau khi dư luận xôn xao, doanh nghiệp này đã điều chỉnh giảm số tiền trên xuống còn 633 tỉ đồng, với lý do hạch toán sai.
Theo giải trình với HoSE, Tân Tạo cho hay nghị quyết đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) năm 2019, 2020, 2021 và năm 2022 đã thông qua và ủy quyền cho hội đồng quản trị (chủ tịch Đặng Thị Hoàng Yến - a.k.a Maya Dangelas đại diện) ra các quyết định hợp tác, liên doanh dự án "Khu dược phẩm công nghệ cao và kính thông minh".
Khoản ủy thác đầu tư này tính tới 30-6-2022 là 1.335 tỉ đồng, phải hạch toán vào "đầu tư khác" nhưng kế toán hạch toán nhầm vào "phải thu khác", dẫn đến nợ phải thu của bà Đặng Thị Hoàng Yến tăng, trong khi thực chất đây là khoản ủy thác đầu tư theo như nghị quyết ĐHĐCĐ đã thông qua.
Ngoài ra, nghị quyết ĐHĐCĐ năm 2022 đã thống nhất về việc bảo vệ lợi ích của các cổ đông từ rủi ro của dự án điện Kiên Lương do Công ty CP Phát triển năng lượng Tân Tạo (TEDC) đầu tư (bị loại khỏi quy hoạch điện, ngừng đầu tư, nguy cơ mất trắng 1.655 tỉ đã góp vốn).
Trong đó, bà Đặng Thị Hoàng Yến đồng ý nhận trách nhiệm chuyển nhượng 20,69% cổ phần ITACO nắm giữ tại TEDC tương đương số tiền 1.655 tỉ đồng. Tính tới 30-6-2022, công tác chuyển nhượng đã hoàn tất. Bà Yến đã thanh toán cho Tân Tạo số tiền 1.022 tỉ đồng, khoản phải thanh toán còn lại là 633 tỉ. Như vậy khoản "phải thu" bà Yến phát sinh là do khoản chuyển nhượng cổ phần nói trên.
Có thể nâng mức phạt
Vì chậm trễ công bố báo cáo tài chính soát xét bán niên 2022 theo quy định, nên HoSE đã cho biết khả năng cổ phiếu ITA sẽ bị nâng mức phạt cao hơn, từ diện cảnh cáo sang diện kiểm soát, nếu doanh nghiệp không cải thiện tình hình.
Trong khi đó, Tân Tạo đưa lý do vì bị Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam đột ngột từ chối tái ký hợp đồng kiểm toán.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đặng Quang Hạnh - tổng giám đốc Tân Tạo - cho biết sở dĩ doanh nghiệp này chậm đưa ra các báo cáo giải trình khoản tiền "hạch toán sai" bởi phía HoSE liên tục gửi văn bản trong khi doanh nghiệp phải xem lại các con số mới giải trình được. Ông Hạnh cũng cho rằng phía HoSE liên tục gửi văn bản yêu cầu Tân Tạo giải trình là "bất thường".
Theo ông Hạnh, cổ đông phản ánh họ nghi ngờ có thế lực đứng đằng sau "đánh" nhằm thôn tính Tân Tạo và ông nhận thấy những suy diễn của cổ đông "có ý mình cảm thấy là đúng".
Ông Hạnh cho biết đến nay phía Tân Tạo vẫn chưa nhận được các quyết định thanh tra thuế đột xuất như thông tin trên báo chí.
Vì sao Tân Tạo đã giải trình nhưng cổ phiếu vẫn bị cảnh báo?
Mặc dù HoSE xác nhận ngày 24-8 Tân Tạo có giải trình về việc hạch toán nhầm 1.300 tỉ đồng, nhưng phản ứng này đã chậm. Bởi trước đó HoSE đã ba lần gửi công văn (vào các ngày 10, 16 và 19-8) yêu cầu Tân Tạo giải trình gấp trong vòng 24 giờ.
Trong khi trước đó Tân Tạo cũng nhiều lần chậm công bố các thông tin khác. Điển hình, HoSE yêu cầu Tân Tạo giải trình về "cáo buộc phá sản", nhưng doanh nghiệp liên tục trì hoãn và đề nghị "cho tạm hoãn công bố thông tin đến khi có kết luận của cấp có thẩm quyền".
Tuy nhiên, sở từ chối vì không có thẩm quyền cho tạm hoãn công bố thông tin của tổ chức niêm yết, đồng thời việc chậm công bố thông tin của công ty vi phạm quy định tại thông tư 155/2015 của Bộ Tài chính.
Hay Tân Tạo cũng chậm bổ sung bản cung cấp thông tin người nội bộ theo quy định. Sau khi tổng hợp, nhận thấy Tân Tạo đã vi phạm quy định công bố thông tin từ bốn lần trở lên trong vòng một năm, bà Trần Anh Đào, phó tổng giám đốc HoSE, đã ký quyết định đưa cổ phiếu ITA vào diện cảnh báo từ ngày 6-9.
