Ngày 22 tháng 11 hàng năm là một trong những ngày lễ quan trọng nhất đối với người dân Mỹ - Lễ Tạ ơn. Trong ngày này, gà tây trở thành "bữa ăn thịnh soạn" truyền thống trên bàn ăn của các gia đình Mỹ. Tuy nhiên, tại Trung Quốc và nhiều nước phương Đông khác, gà tây hầu như không xuất hiện trong thực đơn, và thậm chí loài vật này cũng ít được nuôi. Vậy điều gì đã khiến gà tây trở thành món ăn phổ biến ở phương Tây nhưng lại bị bỏ quên ở phương Đông?
Gà tây trở nên phổ biến ở phương Tây, đặc biệt là Mỹ và Canada, từ thời kỳ thuộc địa. Người dân bản địa ở Bắc Mỹ đã săn bắn gà tây từ lâu, và khi người châu Âu đến, họ đã kết hợp món ăn này vào văn hóa ẩm thực của mình. Gà tây trở thành biểu tượng của các lễ hội như Lễ Tạ ơn và Giáng sinh, gắn liền với truyền thống và sự thịnh vượng.
Gà tây có nguồn gốc từ Bắc Mỹ và từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngày Lễ Tạ ơn của người Mỹ. Nguyên nhân chủ yếu là do gà tây có sản lượng cao, thịt của nó bổ dưỡng và được coi là một nguồn protein quan trọng. Từ khi nước Mỹ mới thành lập, người dân đã bắt đầu ăn gà tây, và truyền thống này tiếp tục được duy trì qua hàng thế kỷ.
Truyền thống này còn được củng cố bởi một nghi lễ đặc biệt: Tổng thống Mỹ thường thực hiện nghi lễ "ân xá" cho một con gà tây tại Nhà Trắng, biểu tượng cho sự nhân ái và lòng biết ơn. Điều này càng làm tăng thêm ý nghĩa văn hóa của gà tây trong ngày lễ đặc biệt này.
Ngoài ra, trong đời sống hàng ngày của người Mỹ, gà tây cũng là một nguyên liệu phổ biến. Thịt gà tây được chế biến thành nhiều món ăn như bánh mì sandwich, bánh mì kẹp thịt, nước sốt gà tây và các món nướng. Theo thống kê năm 2018, sản lượng gà tây tại Hoa Kỳ vượt quá 220 triệu con, tương đương hơn 1,27 triệu tấn thịt, cho thấy tầm quan trọng của gà tây trong ngành công nghiệp thực phẩm của nước này.
Ở phương Đông, mỗi quốc gia có nền văn hóa ẩm thực đa dạng và phong phú, nhưng nhìn chung, gà tây không phải là một loại gia cầm được nuôi phổ biến. Các loài gia cầm khác như gà, vịt, ngan thường được ưu tiên hơn vì chúng dễ nuôi và phù hợp với khẩu vị của người dân.
Mặc dù gà tây phổ biến ở phương Tây, nhưng tại Trung Quốc và các nước phương Đông khác, nó lại ít được ưa chuộng.
Đầu tiên, gà tây không phải là loại gia cầm phổ biến tại các nước phương Đông. Loài gia cẩm này ban đầu được người châu Âu mang đến Trung Quốc vào thời nhà Minh, trong khi đó người dân địa phương đã quen với các loại gia cầm như gà, vịt, ngỗng, và thịt từ lợn, bò, cừu. Thịt gà và vịt có kết cấu mềm, dễ nấu, phù hợp với cách chế biến truyền thống của các nước phương Đông. Ngược lại, thịt gà tây có sợi cơ dày hơn, cần nhiều thời gian chế biến và kỹ thuật hơn để nấu chín, khiến nó không phù hợp với khẩu vị và thói quen nấu nướng của các nước phương Đông.
Thứ hai, gà tây có hương vị khác biệt so với các loại thịt gia cầm khác. Khi ăn thử, nhiều người cho rằng thịt gà tây có "mùi tanh". Thực tế, điều này không phải do gà tây bẩn mà là do hàm lượng chất béo cao, tạo ra mùi đặc trưng khi nấu. Ngoài ra, cấu trúc thịt gà tây dày hơn, dễ bị "dính" khi nấu chín, tạo cảm giác không ngon miệng. Những yếu tố này khiến nhiều người không thích ăn gà tây, dù biết rằng nó bổ dưỡng.
Người phương Tây thường thích các món nướng, quay, trong khi người phương Đông đa dạng hơn với các món luộc, hầm, xào. Trong khi đó, dà tây có thịt khá nhạt, thường được ướp gia vị cầu kỳ và chế biến theo những cách đặc biệt để tăng thêm hương vị. Điều này có thể không phù hợp với khẩu vị của đại đa số người phương Đông.
Ngoài ra, lịch sử ghi chép về gà tây tại Trung Quốc cũng góp phần tạo nên rào cản trong việc chấp nhận loại thịt này. Khi gà tây lần đầu tiên được mang đến Trung Quốc, nó không được sử dụng làm thực phẩm mà được coi là loài chim quý hiếm. Trong văn học cổ Trung Quốc, gà tây được miêu tả là "không ăn được", dẫn đến sự suy giảm nhận thức về giá trị ẩm thực của loại gia cầm này. Qua thời gian, quan điểm này đã trở thành một phần của văn hóa, khiến người Trung Quốc ít quan tâm đến gà tây trong ẩm thực hàng ngày.
Gà tây là một loài chim lớn, cần nhiều thức ăn và không gian để sinh trưởng. Điều này khiến giá thành của gà tây thường cao hơn so với các loại gia cầm khác. Ở phương Đông, người dân thường ưu tiên các loại gia cầm nhỏ hơn, dễ nuôi và giá thành rẻ hơn để phục vụ nhu cầu hàng ngày.
Sự khác biệt về ẩm thực phương Đông và phương Tây là một ví dụ điển hình về cách mà văn hóa, thói quen và khẩu vị có thể ảnh hưởng đến việc lựa chọn thực phẩm. Trong khi gà tây trở thành một biểu tượng quan trọng trong ẩm thực Mỹ và phương Tây, thì tại Trung Quốc và các nước phương Đông, nó vẫn là một loại gia cầm ít được ưa chuộng và ít xuất hiện trong các bữa ăn hàng ngày. Sự khác biệt này không chỉ phản ánh khẩu vị mà còn là sự giao thoa văn hóa giữa hai thế giới ẩm thực khác biệt.
