Ám ảnh lưới điện
Vừa vận chuyển cục nóng máy điều hòa lên mái tôn để chuẩn bị lắp đặt, anh Lê Văn Tình (30 tuổi, quê Hà Tĩnh) bất ngờ gặp tai nạn do đường dây trung thế 35 kV chạy phía trên phóng điện.
Anh Tình bị bỏng nặng toàn thân, được đưa đến bệnh viện cấp cứu, sau đó phải chuyển ra Hà Nội điều trị. Đó là vụ tai nạn xảy ra ngày 13.7, tại khối Trung Tiến, P.Vinh Hưng, Nghệ An.
Lưới điện 35 kV chạy phía trên mái tôn nhà dân (cục nóng điều hòa do anh Lê Văn Tình vận chuyển để lắp đặt và bị phóng điện, gây bỏng nặng)
ẢNH: K.HOAN
Anh Đặng Xuân Dũng, người thuê anh Tình đến lắp máy điều hòa, cho biết đây là vụ tai nạn thứ 3 xảy ra tại khu vực này do đường dây 35 kV phóng điện.
Đường dây này chạy ngang qua đất ở của 14 hộ dân thuộc khối Trung Tiến, trong đó có nhiều hộ dân nằm ngay dưới đường dây điệnnày.
Theo lời kể của anh Dũng, hôm đó, anh Tình đưa cục nóng máy điều hòa lên mái tôn nhà anh Tuấn, anh trai anh Dũng, ở sát bên để di chuyển ra phía sau, lắp cho gia đình anh Dũng và bị phóng điện.
"Đường dây võng xuống quá thấp, chỉ cách mái tôn chừng 1,5 m nên mới phóng điện. Nhiều năm qua, chúng tôi phải sống trong lo lắng vì đường dây này quá nguy hiểm và đã từng xảy ra tai nạn", anh Dũng nói.
Năm 2015, chính anh Dũng là nạn nhân của đường dây trung thế này. "Tôi bắc thang sửa lại cái chuồng gà nằm dưới đường điện và bị phóng điện. Tôi bị bỏng nặng ở tay và chân, phải điều trị khá lâu, một ngón tay sau đó bị co rút, thành tật, không cử động được nữa", anh Dũng kể.
Tương tự, ông Trần Quang Hòa, cách nhà anh Dũng ít nhà cũng từng là nạn nhân. "Hôm đó trời mưa to, gió lớn và sấm sét. Tôi sợ sét đánh vào đường dây nên mở cửa sổ gọi bố vợ tôi (nhà kề bên) cắt cầu dao cho an toàn. Vừa lúc đó, sét đánh làm một sợi dây điện trung thế bị đứt, rơi xuống phóng điện khiến tôi bị điện giật. Tôi bị bỏng khá nặng, may còn giữ được tính mạng", ông Hòa nhớ lại.
Công tác ở đơn vị truyền tải điện nên ông Hòa biết đường dây trung thế này không đảm bảo an toàn. Năm 2015, sau khi người cháu là anh Dũng tiếp tục bị phóng điện, ông Hòa đã làm đơn đề nghị Điện lực Nghệ An có phương án bảo đảm an toàn cho 14 gia đình, trong đó có gia đình ông.
"Khi đó, tôi dùng thiết bị đo thì khoảng cách từ mặt đất đến dây dẫn điện thấp nhất chỉ có 5,9 m, không đảm bảo an toàn. Theo quy định, khoảng cách tối thiểu phải 14 m, vì đây là dây trần", ông Hòa phân tích.
Thế nhưng, theo người dân nơi đây, ngành điện sau đó vẫn không thực hiện phương án nào để người dân yên tâm. Thậm chí, đến năm 2022, Điện lực H.Nghi Lộc còn lắp thêm 3 dây dẫn (kẹp đôi vào 3 dây cũ) để tăng công suất dẫn điện khiến độ võng các dây dẫn này càng lớn.
"Trời mưa gió, chúng tôi không dám ra sân, ra vườn vì cứ nghe tiếng rẹt rẹt trên đường dây, rất sợ", anh Đặng Hải Tú, một người dân có vườn nhà nằm dưới đường điện, cho hay.
Nhà ở có trước hay đường điện có trước?
Năm 2015, trả lời đơn đề nghị bồi thường đất hoặc di dời đường dây ra khỏi khu đất ở của gia đình ông Nguyễn Quang Hòa, Công ty Điện lực Nghệ An có văn bản phản hồi, cho rằng đường dây này được xây dựng trước khi thửa đất ở của gia đình ông Hòa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đường dây đảm bảo độ cao an toàn, nằm ngoài công trình nhà ở nên không xem xét bồi thường, hỗ trợ.
Người dân lo lắng vì sống dưới đường dây điện
ẢNH: K.HOAN
Tuy nhiên, người dân ở đây thông tin, nguồn gốc sử dụng đất của họ đã có từ trước năm 1980, trong khi đường dây này được xây dựng từ năm 1983. Bà Hoa Thị Lương (88 tuổi), một người dân sinh sống ở đây, cho biết gia đình bà chuyển đến đây từ năm 1970, lúc đó khu này chỉ có 3 gia đình, trong đó có 2 gia đình là anh em ruột sinh sống.
"Hồi đó đất rộng, nhà ở còn thưa, ngành điện đề nghị cho mượn đất để kéo đường dây chạy qua. Chúng tôi nghĩ không ảnh hưởng lắm nên đã đồng ý. Sau đó, các thửa đất được chia cho con, cháu và đường dây chạy qua nhà như bây giờ", bà Lương bức xúc.
Anh Đặng Hải Tú, một người được thừa kế thửa đất ở đây từ bố mẹ, cho rằng đất của 14 hộ dân hầu hết là hưởng thừa kế của cha mẹ, ông bà để lại.
"Nguồn gốc các thửa đất này được ông bà, cha mẹ chúng tôi sử dụng từ trước năm 1980, đã được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đã được cấp đổi lại. Các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới được cấp đổi sau này đều xác lập diện tích đất chúng tôi sử dụng là đất ở hợp pháp, kể cả diện tích nằm dưới hành lang lưới điện 35 kV này chạy qua.
Do đó, Công ty Điện lực Nghệ An cho rằng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp sau khi xây dựng đường dây nên không xem xét bồi thường là không thuyết phục, không đúng với thực tế nguồn gốc sử dụng đất", anh Tú nhìn nhận.
Cũng theo phản ánh của người dân, đường dây trung thế này đang chạy qua nhiều công trình nhà dân, độ võng của dây dẫn không đảm bảo khoảng cách an toàn theo quy định tại Nghị định số 14 năm 2014 của Chính phủ.
"Công ty Điện lực Nghệ An phải có trách nhiệm kiểm tra hiện trạng, sớm có phương án bồi thường phần đất nằm trong hành lang an toàn lưới điện đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc di dời đường dây này để đảm bảo an toàn cho các hộ dân chúng tôi", một người dân nói.
Ngày 16.7, Điện lực Nghi Lộc có văn bản gửi UBND P.Vinh Hưng thông báo đơn vị đã kiểm tra hiện trạng đường dây theo đề nghị của người dân và sẽ cho nâng dây dẫn ở khoảng cột này để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, theo người dân ở đây, nguyện vọng của họ là ngành điện phải xem xét bồi thường hoặc di chuyển đường dây ra khỏi các lô đất ở của người dân để đảm bảo quyền lợi và sự an toàn lâu dài.
Trao đổi với phóng viên, đại diện Công ty Điện lực Nghệ An cho hay, do đường dây này đã có từ lâu nên việc xem xét bồi thường, giải phóng mặt bằng như đề nghị của người dân là rất khó khăn. Trước mắt, công ty sẽ cho nâng dây dẫn ở khoảng cột này lên cao hơn và tuyên truyền người dân thực hiện tốt các quy định về an toàn lưới điện.
