Căng thẳng giữa Mỹ và Ấn Độ leo thang khi Tổng thống Donald Trump công khai chỉ trích New Delhi vì tiếp tục nhập khẩu dầu từ Nga. Ông Trump cảnh báo sẽ áp mức thuế cao hơn đáng kể, có thể vượt 25%, đối với hàng hóa xuất khẩu từ Ấn Độ sang Mỹ nếu nước này không ngừng mua dầu Nga.
Ông Trump cho rằng hành động của Ấn Độ đang “tiếp sức cho cỗ máy chiến tranh” của Moscow, khi mua dầu giá rẻ rồi bán lại để kiếm lời lớn trên thị trường quốc tế. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Mỹ và phương Tây đang nỗ lực siết chặt các nguồn thu từ xuất khẩu dầu của Nga, nhằm làm suy yếu tài chính phục vụ xung đột tại Ukraine.
Trong khi đó, New Delhi phản pháo bằng cách cáo buộc Mỹ và Liên minh châu Âu đạo đức giả, khi chính họ vẫn tiếp tục giao thương với Nga nhưng lại chỉ trích Ấn Độ, dù với nước này, nhập dầu Nga là nhu cầu thiết yếu về kinh tế và năng lượng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin chào tạm biệt Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi sau cuộc gặp tại Điện Kremlin ở Moscow, Nga ngày 9 tháng 7 năm 2024.
Nga phản ứng ra sao trước căng thẳng Mỹ - Ấn?
Sau nhiều ngày giữ im lặng, Nga – đối tác thương mại quan trọng của Ấn Độ – đã lên tiếng bênh vực New Delhi. Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cho rằng các đe dọa áp thuế từ phía Mỹ là “những nỗ lực nhằm ép buộc các nước chấm dứt quan hệ thương mại với Nga”.
Ông Peskov nhấn mạnh rằng Nga không coi những tuyên bố như vậy là hợp pháp và khẳng định các quốc gia có chủ quyền hoàn toàn có quyền lựa chọn đối tác và mô hình hợp tác thương mại – kinh tế phù hợp với lợi ích quốc gia của họ.
Phát ngôn này được đưa ra trong bối cảnh quan hệ thương mại giữa Nga và Ấn Độ ngày càng chặt chẽ kể từ sau khi xung đột với Ukraine nổ ra vào năm 2022.
Mức độ phụ thuộc của Ấn Độ vào dầu Nga lớn đến đâu?
Trước xung đột với Ukraine, Nga chỉ chiếm khoảng 2,5% lượng dầu nhập khẩu của Ấn Độ, tương đương chưa đến 100.000 thùng mỗi ngày. Tuy nhiên, con số này đã tăng vọt lên hơn 1,8 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2023, tương đương gần 40% tổng lượng dầu nhập khẩu của Ấn Độ – theo báo cáo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA).
Việc tăng mạnh nhập khẩu dầu từ Nga cho thấy mức độ phụ thuộc ngày càng cao của Ấn Độ vào nguồn cung này, nhất là khi Nga chào bán dầu với mức giá thấp hơn so với mặt bằng chung. Trong bối cảnh nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh và nhu cầu năng lượng tăng mạnh, đây là một sự lựa chọn khó tránh khỏi đối với New Delhi.
Tuy nhiên, điều này lại khiến Ấn Độ rơi vào thế khó với các đồng minh phương Tây, vốn đang siết lệnh trừng phạt để bóp nghẹt nguồn thu từ xuất khẩu dầu của Nga.
