Bà Đỗ Thị Kim Liên (thường gắn với tên gọi "Shark Liên", xuất hiện trong chương trình Shark Tank Việt Nam) trong hơn 10 năm đảm nhận vai trò Lãnh sự danh dự Cộng hòa Nam Phi tại TP.HCM là một cầu nối quan trọng giúp hai nước thắt chặt mối quan hệ song phương. Trong những năm đảm nhiệm, bà đã cùng Văn phòng Lãnh sự hỗ trợ công tác xin visa cho người Việt Nam đi Nam Phi và tổ chức hàng trăm đợt thiện nguyện giúp đỡ các tổ chức, cá nhân. Đã là bà của hai cháu ngoại, bà vẫn hăng hái nung nấu nhiều giấc mơ và chính những giấc mơ ấy thôi thúc bà cố gắng hơn nữa.
Với chất thơ văn bay bỗng bên mình, bà và nhà văn Y Ban cùng cộng sự đã cho ra đời cuốn sách Liên – Người được chọn. Tính đến hiện nay phải ghi nhận một kỷ lục trong ngành xuất bản với 50.000 cuốn đã được phát hành. Mới đây, tại Lễ kỷ niệm 27 năm Quốc khánh Nam Phi, bà Đỗ Thị Kim Liên chính thức ra mắt cuốn sách thứ 2 mang tên Liên và những giấc mơ. Một lần nữa, với sự cộng tác và hỗ trợ từ nhà văn Y Ban và cộng sự, bà Đỗ Thị Kim Liên đã viết nên những câu chuyện rất đời, rất duyên qua những trang sách thấm đượm tình người. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện ngắn với bà!
GIẤC MƠ GIÚP THẾ HỆ TRẺ KHÔNG PHẢI TRẢ GIÁ NHIỀU NHƯ THẾ HỆ CHÚNG TÔI LÀ GIẤC MƠ TÔI ĐÃ, ĐANG VÀ VẪN SẼ NỖ LỰC LÀM MỖI NGÀY
Cơ duyên nào đã thúc đẩy bà ra mắt cuốn sách đầu tay do mình chấp bút? Đây có phải là cách bà đúc kết lại tất cả kinh nghiệm thương trường của mình để truyền đạt cho giới trẻ?
Có rất nhiều cơ duyên thôi thúc tôi ra mắt quyển sách đầu tay, từ quá trình lắng nghe tâm tư của các bạn trẻ, cho đến việc nhìn thấy những mong muốn, khát khao của các bạn, tôi chợt nhận ra mình cần phải làm gì đó. Nhưng nói bằng lời hay viết lên mạng thôi chưa đủ nên tôi nghĩ đến sách.
Và từ việc nhìn thấy nhiều điều, tôi nhận ra các bạn trẻ ngày nay đa số chỉ sống thiện mà không hành thiện. Theo tôi, sống tốt phần đời của mình thôi vẫn chưa đủ, thay vào đó, nếu có cơ hội, hãy làm thêm việc tốt cho cộng đồng, góp phần thúc đẩy đất nước phát triển hơn. "Liên và những ước mơ" sẽ mang sứ mệnh thúc đẩy và làm cầu nối cho các bạn được hành thiện qua chính lời hứa của tôi: "Toàn bộ lợi nhuận bán sách sẽ mang đi làm từ thiện".
Quyển sách không hẳn là đúc kết kinh nghiệm thương trường, đó còn là bài học cuộc đời cho bất kỳ ai, trong bất kỳ ngành nghề hay lĩnh vực nào, đặc biệt là với giới trẻ - đối tượng mà tôi cho rằng các bạn rất dễ tổn thương trước những va vấp đầu tiên trong cuộc đời.
Vì sao bà lại đặt tên cho cuốn sách là "Liên và những giấc mơ"? Cuốn sách này có ý nghĩa như thế nào đối với bà?
Vì tôi có nhiều giấc mơ và có cả kinh nghiệm trong việc theo đuổi những giấc mơ ấy. Từ giấc mơ thoát khỏi cái đói, cái nghèo, cái gian nan do chiến tranh để lại nhiều năm về trước,… đạt được rồi, trong tôi bỗng hình thành khát khao cống hiến cho đất nước, xã hội.
Qua chuyến hành trình chinh phục những giấc viết vào những trang sách, tôi muốn tạo nguồn cảm hứng, thúc đẩy các độc giả cũng hình thành khát khao giống như mình, cũng như là có thêm chút niềm tin, chút lý tưởng để theo đuổi những giấc mơ riêng của cuộc đời mình.
Gọi "Liên và những giấc mơ", vậy giấc mơ nào bà đã thực hiện được và giấc mơ nào bà vẫn còn đang trên đường chinh phục?
Tôi có rất nhiều ước mơ, dù thực hiện được hay chưa chắc là không đếm hết!
Tôi từng mơ được làm cô giáo, mơ mang Bảo Hiểm, nước sạch đến với rộng rãi người dân,… tôi đã làm được. Hay đơn giản hơn, ngày bé nghèo đói, tôi mơ mình được ăn no, tôi cũng thực hiện được rồi.
Từ giấc mơ đói nghèo muốn được ăn no, hôm nay tôi quay trở thành giúp đỡ nhiều người hiện thực giấc mơ ấy qua các chuyến hành trình thiện nguyện của mình, đó cũng là giấc mơ tôi thực hiện được.
Riêng giấc mơ giúp thế hệ trẻ không phải trả giá nhiều như thế hệ chúng tôi là giấc mơ tôi đã, đang và vẫn sẽ nỗ lực làm mỗi ngày. Còn giấc mơ chưa thực hiện được có lẽ là giấc mơ mà tôi chưa biết. Trong nhiều khoảnh khắc của cuộc đời, bất chợt chúng ta hình thành một ước mơ ngẫu nhiên bắt nguồn từ cơ sở nào đó, phải không?
Người ta thường nói những người làm chính trị, kinh tế thì khá khô khan, bà có quan điểm như thế nào về ý niệm này?
Việc ai đó khô khan hay ướt át, lãng mạn hay nhàm chán,... nó phụ thuộc vào rất nhiều khía cạnh ở sâu thẳm bên trong cá nhân họ chứ không liên quan đến việc họ làm ở ngành nghề lĩnh vực nào.
Theo tôi, người làm ngoại giao hay kinh tế vẫn có sự lãng mạn bên trong mình, chẳng qua mọi người không nhìn thấy mà thôi. Thậm chí, họ còn có thể vận dụng sự lãng mạn của mình để thành công. Khả năng thuyết trình, nói chuyện khéo léo, ăn mặc duyên dáng,… một phần cũng bằng khả năng nhạy cảm lãng mạn bên trong mình đấy chứ!
TÔI HẠNH PHÚC KHI VÀ CHỈ KHI MỌI NGƯỜI XUNG QUANH TÔI HẠNH PHÚC, TIỀN BẠC, DANH VỌNG KHÔNG ĐÁNH ĐỔI ĐƯỢC
Trong "Liên và những giấc mơ", bà có nhấn mạnh về việc thành công mà vẫn phải hạnh phúc, vậy bà định nghĩa về hạnh phúc như thế nào?
Tôi không định nghĩa được hạnh phúc, nó là cả một quá trình và cảm xúc rất riêng tư không phải công thức chung cho tất cả. Có thể cùng một việc, tôi làm được tôi thấy hạnh phúc, còn người khác lại không.
Tuy nhiên, nếu muốn tôi diễn tả hạnh phúc ra sao, thì nó với tôi đơn giản chỉ là một cảm giác mà bên trong không có những giận hờn lo toan, sợ hãi, dằn vặt, ray rứt,... Nếu kinh doanh không trong sạch, những cảm xúc tiêu cực đó vẫn đeo bám lấy bạn, dù thành công, bạn sẽ không bao giờ có được hạnh phúc.
Có nhiều người đánh đổi hạnh phúc để theo đuổi danh vọng và tiền bạc, bà đã từng như vậy chưa? Bà sẽ có lời khuyên gì đối với họ?
Tôi chưa bao giờ muốn phải đánh đổi bất cứ thứ gì mà tôi đang có, thay vào đó tôi chỉ muốn làm ra thêm, bồi đắp thêm, đặc biệt là những giá trị cho các bạn trẻ. Vì vậy, việc đánh đổi trong tôi chưa bao giờ xảy ra. Tôi hạnh phúc khi và chỉ khi mọi người xung quanh tôi hạnh phúc, tiền bạc hay danh vọng không đánh đổi được.
Nếu ai đó đang phải đánh đổi, tôi không cần biết mục đích, nhưng với tôi, cứ hễ phải "đánh đổi" thì các bạn nên soi xét lại bản thân. Nhiều người cho rằng đánh đổi là xứng đáng nhưng rõ ràng, hạnh phúc, tình cảm vốn là thứ vô giá, không có gì xứng đáng để đánh đổi.
Nếu không làm Lãnh sự Danh dự, vậy bây giờ Bà sẽ làm gì?
Tôi cũng không biết nữa nhưng chắc chắn vẫn sẽ là một người tử tế làm việc tử tế! Tôi từng nói, đứng trước hai hay nhiều sự lựa chọn, chọn một cái bạn sẽ không bao giờ biết được cuộc đời của mình ở tương lai trong những sự lựa chọn khác thế nào. Lựa chọn đôi khi cũng là sự đánh mất.
Nhưng đừng hiểu lầm rằng hiện tại tôi chỉ làm Lãnh sự, tôi còn nhiều vai trò, vị trí khác nhau. Không làm việc này, tôi sẽ việc khác.
Sau tham gia thương vụ bạc tỷ, cuộc sống công việc gì thay đổi ra sao, có Start-up nào chị cảm thấy tự hào khi đạt được thành tựu nhất?
Cuộc sống của tôi không thay đổi nhiều, chỉ là sau khi tham gia chương trình, tôi thấy người trẻ Việt có nhiều bạn thật sự rất tài giỏi. Điều đó trở thành động lực để tôi làm nhiều điều hơn giúp đỡ các bạn trẻ, đúng vai trò "bà đỡ" mà tôi luôn mong muốn.
Riêng về Startup, chưa cần các bạn đạt được thành tựu nào, chỉ cần các bạn xuất hiện và khiến cho tôi hoặc một trong các Shark khác cảm giác muốn đầu tư, là tôi tự hào rồi. Điều đó chứng minh, các bạn tài giỏi và có khả năng góp phần đưa Việt Nam phát triển.
Một người phụ nữ thành đạt và bản lĩnh như bà phải cân bằng gia đình và công việc ra sao?
Cân bằng với tôi là phải công bằng, việc nào ra việc đấy, khi nào dành cho gia đình, khi nào dành cho công việc đều phải "sòng phẳng", không đưa stress công việc về nhà và ngược lại. Phần nữa có lẽ do tôi may mắn vì có người chồng bao dung, khi nào tôi hơi mất cân bằng, anh sẵn sàng giúp tôi trở lại là chính mình.
Khi rảnh rỗi, Shark Liên thường làm gì để thư giãn, enjoy?
Khái niệm enjoy của tôi áp dụng với cả khi tôi làm việc. Tôi đam mê làm việc nên tôi thật sự tận hưởng ngay cả lúc bận rộn. Nếu rảnh rỗi hơn tí, tôi có nhiều "thú vui" khác để làm, chẳng hạn như đọc sách, nấu ăn, đạp xe, uống trà với chồng, xem phim với con,… Nói chung, mọi khoảnh khắc tôi sống đều có ý nghĩa và tôi thật sự enjoy mỗi phút, mỗi giây.
