Khởi nghiệp kiểu "con nhà giàu"
"Startup con nhà giàu" là một trong những chủ đề được chú ý trong chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 7. Nổi bật là câu chuyện của Yeast Era - startup chuyên cung cấp sản phẩm protein 100% từ men vi sinh. Lê Thanh Hoài Phương – Nhà sáng lập kiêm Giám đốc Yeast Era cho biết cô đã rót 100 tỷ đồng “tiền thịt” vào doanh nghiệp cùng 2 nhà đầu tư thiên thần.
"Nhà mình giàu nhỉ? Bố mẹ em là ai?" , Shark Nguyễn Hòa Bình – Chủ tịch Tập đoàn NextTech – hỏi thẳng.
Cũng trong tập này, Shark Bình nói với Võ Kim Vĩnh - Nhà sáng lập 18 tuổi của thương hiệu cơm tấm Double C rằng: "Quan sát bạn, tôi có thể nhận xét bạn có khí chất của một startup con nhà giàu, tức là gia đình có điều kiện hoặc hệ sinh thái có điều kiện" . Shark Phạm Thanh Hưng cũng đánh giá mô hình kinh doanh cơm tấm của Kim Vĩnh "khá ngây thơ" dù sản phẩm tốt.
Một startup khác trong mùa 7 cũng bị Shark Bình nhận xét là khởi nghiệp theo kiểu "con nhà giàu" là Askany - ứng dụng kết nối chuyên gia và khách hàng để tư vấn đa lĩnh vực. Startup này đã bỏ 27 tỷ đồng để đầu tư vào lập trình và chạy quảng cáo billboard tại các sân bay, đồng thời chi 700 triệu đồng mỗi tháng để trả lương cho đội kỹ thuật.
"Cách nhanh nhất để làm hư một con người là đưa cho họ cục tiền"
Trong một video đăng trên fanpage Facebook chương trình Shark Tank Việt Nam mới đây, Shark Nguyễn Hòa Bình tiếp tục chia sẻ những “bài học đau đớn” khi đầu tư vào các startup “nhà giàu”.
Shark Nguyễn Hòa Bình – Chủ tịch Tập đoàn NextTech
“Giai đoạn cuối năm 2019 – đầu năm 2020, tôi đầu tư vào một chuỗi làm đẹp. Sau khi nhận vốn, yên tâm có “ông lớn” chống lưng, hành vi của các bạn đồng sáng lập thay đổi ngay.
Nhân viên được tuyển thoải mái. Cửa hàng được sửa sang rất đẹp. Riêng tủ đựng đồ cho khách và nhân viên đã tốn 50 triệu đồng. Thậm chí tôi nghi ngờ có sự tham nhũng ở đây, vì chiếc tủ đấy chỉ có giá khoảng 8-9 triệu đồng.
Bên cạnh đó, startup cũng đâu nhất thiết phải mua tủ quá đẹp và xịn như vậy. Tâm lý con người khi có nhiều tiền là tự nhiên nghĩ rằng phải tiêu”, Chủ tịch NextTech kể lại.
Từ trải nghiệm thực tế, Shark Bình hình thành quan điểm rằng mọi người thường lập ra những kế hoạch kinh doanh “màu hồng” khi tính toán thời gian thu hồi vốn, có lãi… Tuy nhiên, điều phải ghi nhớ là trong kinh doanh, chi phí bao giờ cũng bằng hoặc cao hơn so với kế hoạch, nhưng doanh thu bao giờ cũng thấp hơn kế hoạch. Điều này sẽ dẫn đến tình huống vỡ kế hoạch, lỗ vốn.
"Các startup nhà càng giàu trông càng bài bản, sạch đẹp, bóng bẩy, nhưng nguy cơ tiềm ẩn rất cao. Cách nhanh nhất để làm hư một con người là đưa cho họ cục tiền. Quy luật này đúng với nhiều startup, ví dụ như Wework. Chỉ cần tìm kiếm trên Google từ khóa "startup chết vì nhiều tiền" sẽ ra hàng loạt.
Rất nhiều startup nhận đầu tư hàng tỷ USD. Sau khi phá sản, họ rút ra bài học cay đắng rằng một trong những nguyên nhân thất bại là do được đầu tư quá nhiều tiền. Chính vì vậy, startup nhà giàu, nhiều tiền chưa chắc đã là thuận lợi. Trong phúc có họa, trong họa có phúc, tái ông thất mã" , Shark Bình đúc rút.
