Chiều 17.11, thảo luận về dự án luật Lý lịch tư pháp (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Minh Tâm (đoàn Quảng Trị) đề cập tình trạng nhiều cơ quan, tổ chức yêu cầu công dân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhằm chứng minh tình trạng án tích khi nộp hồ sơ xin việc, du học, định cư hoặc xuất khẩu lao động…
Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung, đoàn Tây Ninh
ẢNH: GIA HÂN
Cần chấm dứt tình trạng lạm dụng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp
Để chấm dứt câu chuyện trên, bà Tâm đề xuất bỏ quy định về cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong luật Lý lịch tư pháp. Nếu vẫn giữ các quy định về phiếu lý lịch tư pháp số 2, bà đề nghị bổ sung theo hướng cấm cơ quan, tổ chức yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu này.
Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Tây Ninh) cũng cho rằng, phiếu lý lịch tư pháp số 2 thể hiện cả án tích đã được xóa và án tích chưa được xóa, có tác dụng hỗ trợ cho các cơ quan tiến hành tố tụng trong công tác điều tra, truy tố, xét xử hoặc cấp theo yêu cầu của chính cá nhân để người đó được biết thông tin án tích của mình.
Song, thực tế cho thấy nhiều cá nhân yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 không xuất phát từ nhu cầu muốn biết thông tin lý lịch tư pháp của mình. Nguyên nhân là do các cơ quan, tổ chức yêu cầu, chủ yếu là để bổ sung vào hồ sơ.
Thực trạng này ảnh hưởng tới quyền được pháp luật bảo vệ bí mật cá nhân cũng như việc tái hòa nhập cộng đồng của người bị kết án, đặc biệt là những người đã được xóa án tích.
Bà Dung đề nghị cần có cơ chế để thông tin cho cá nhân biết về tình trạng án tích của họ khi họ có yêu cầu, thay vì phải cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 như hiện nay.
"Ví dụ, họ có thể tự tra cứu dữ liệu thông tin của mình trên VNeID, bởi hiện nay cơ sở dữ liệu dân cư đã, đang và sẽ được cập nhật đầy đủ, sống, sạch", nữ đại biểu gợi ý.
Đồng thời, bà cũng đề nghị bổ sung quy định ai, trong trường hợp nào được tra cứu, biết thông tin về án tích của một người…
Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an
ẢNH: GIA HÂN
Nghiên cứu tích hợp lý lịch tư pháp trên VNeID
Giải trình, tiếp thu ý kiến các đại biểu, đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an cho hay, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo luật theo hướng các cơ quan, tổ chức không được phép yêu cầu công dân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2.
Việc này nhằm đảm bảo công tác tái hòa nhập cộng đồng của người đã chấp hành xong hình phạt tù cũng như bảo đảm bí mật đời tư của công dân, hạn chế tối đa tình trạng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp số 2 tràn lan trong thời gian vừa qua.
Cạnh đó, dự thảo cũng đã bổ sung quy định cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có thể khai thác thông tin lý lịch tư pháp khi có yêu cầu thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu từ cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm hỗ trợ cho công tác quản lý cán bộ, viên chức, công chức.
Bộ trưởng Bộ Công an nói thêm, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo theo hướng thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật, hiển thị trên VNeID; coi đây là một trường thông tin sẵn có tương tự như họ tên, ngày tháng năm sinh.
"Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị như phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân không cần yêu cầu cấp phiếu lịch tư pháp khi có nhu cầu", đại tướng Lương Tam Quang cho hay, đồng thời khẳng định những thông tin này sẽ ứng dụng kỹ thuật, công nghệ bảo mật để chống giả mạo và cơ chế xác thực điện tử.
Vẫn theo Bộ trưởng, hiện Bộ Công an đã hoàn thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và được giao là cơ quan chủ trì Đề án 06 về chuyển đổi số. "Chúng tôi đang cùng với các bộ, ngành, địa phương số hóa, hình thành một cơ sở dữ liệu đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất dùng chung", ông nói.
