Sáng 12.5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi đã báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật.
Theo ông Mãi, quy định hiện hành không cho phép doanh nghiệp được bù trừ lãi của hoạt động kinh doanh bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư với lỗ từ hoạt động kinh doanh khác khi xác định thu nhập tính thuế.
Điều này nhằm bảo đảm đóng góp vào ngân sách đối với các khoản lợi nhuận lớn từ hoạt động kinh doanh bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư của các doanh nghiệp.
Ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội
ẢNH: GIA HÂN
Hiện các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản có xu hướng kinh doanh đa ngành. Dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 đã sửa đổi quy định này để tạo thuận lợi, tháo gỡ vướng mắc và bảo đảm sự công bằng cho các doanh nghiệp bất động sản với các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực khác.
Tuy nhiên, có ý kiến lo ngại về rủi ro quy định này có thể tạo cơ chế cho doanh nghiệp lợi dụng làm giảm nghĩa vụ thuế, do hạch toán lỗ có chủ đích. Mặt khác, số liệu đánh giá theo báo cáo (trên cơ sở dữ liệu năm 2023) chưa đánh giá được tác động thực tế của quy định.
Dù vậy, với tinh thần ủng hộ Chính phủ trong việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng GDP đạt 8%, Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội đồng ý với đề xuất nội dung sửa đổi này của Chính phủ, nhưng đề nghị Chính phủ chịu trách nhiệm tổ chức, tránh việc bị lợi dụng chính sách.
Về quy định miễn thuế đối với các khoản tài trợ cho hoạt động phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay có ý kiến lo ngại tiềm ẩn rủi ro bị lợi dụng để thực hiện chuyển lợi nhuận, chuyển giá, trốn thuế khi giữa doanh nghiệp cho và doanh nghiệp nhận tài trợ là các bên có quan hệ liên kết.
Đồng tình với đề xuất của Chính phủ, song Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ ban hành đầy đủ các quy định cần thiết và chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện, bảo đảm mục tiêu của việc chống chuyển giá, chuyển lợi nhuận giữa các bên có quan hệ liên kết, tránh việc bị lợi dụng chính sách.
Trong quá trình tổ chức thực hiện, chịu trách nhiệm theo dõi, đánh giá chi tiết về các khoản tài trợ được cho - nhận giữa các bên có quan hệ liên kết.
Thống nhất thuế 10% với các loại hình báo chí
Đáng chú ý, với lĩnh vực báo chí, để thể hiện sự hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật theo hướng áp dụng thống nhất mức thuế suất ưu đãi 10% đối với tất cả các loại hình báo chí, tương tự như chính sách ưu đãi đang áp dụng cho báo in.
Về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với đầu tư mở rộng, một số đại biểu băn khoăn về việc dự thảo luật tiếp tục tạo ra 2 chế độ thuế khác nhau trong cùng một cơ sở kinh doanh (giữa dự án ban đầu và phần đầu tư mở rộng) là bất cập trong quản lý và thực hiện.
Song Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, trước mắt vẫn cần phải tiếp tục khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng đầu tư sản xuất, kinh doanh trong trường hợp dự án chính đã hết thời hạn ưu đãi và đề nghị cho giữ như tinh thần của dự thảo luật.
Với thuế ưu đãi cho doanh nghiệp có quy mô nhỏ, dự thảo luật đưa ra mức 15%, 17%. Theo cơ quan thẩm tra, luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định có nhiều tiêu chí để xác định loại hình doanh nghiệp và được phân chia theo lĩnh vực hoạt động. Theo đó, doanh nghiệp có quy mô nhỏ chiếm tới gần 94% tổng số doanh nghiệp hiện nay.
Nếu sử dụng các tiêu chí này để xác định đối tượng được hưởng ưu đãi thuế thì dẫn đến tình trạng ưu đãi dàn trải, không hiệu quả. Vì vậy, dự thảo luật Thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ sử dụng tiêu chí về doanh thu để bảo đảm thuận lợi trong quản lý thuế cũng như thông lệ chung của các nước.
