Môi trường quân đội tinh anh, bệ phóng của những doanh nghiệp toàn cầu
Trong lúc học sinh trung học phổ thông cuối cấp khắp nơi trên thế giới tất bật chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp và chọn cho mình một ngành học yêu thích ở các trường đại học, học sinh Israel lại đang phải cân nhắc các yếu tố cần thiết cho bản thân để ứng tuyển vào các đơn vị quân đội ưu tú nhất có thể.
Trong khi rất khó thi vào các trường đại học hàng đầu đất nước thì những cơ sở đào tạo quốc gia được xem là ngang hàng Harvard chính là các đơn vị quân đội tinh nhuệ của Israel.
Ở Israel, một năm trước khi đến tuổi nghĩa vụ quân sự, mọi thanh niên nam nữ phải đến trình diện tại các trung tâm tuyển quân để trải qua đợt sơ tuyển kéo dài một ngày. Ứng viên đáp ứng yêu cầu sức khỏe, năng khiếu và tính cách được thi tiếp các bài kiểm tra phụ, nếu vượt qua sẽ được tuyển vào các đơn vị tinh nhuệ trong quân đội Israel.
Thông qua các đơn vị mà những ứng viên này từng phục vụ, nhà tuyển dụng trong tương lai có thể biết người đó đã trải qua quá trình tuyển chọn nào, cũng như kỹ năng và kinh nghiệm liên quan. Ảnh hưởng của quân đội đối với thị trường lao động lớn đến mức, ở đất nước này, lý lịch quân ngũ của họ còn quan trọng hơn ngôi trường mà họ từng học qua.
Trên Internet cũng có những thông báo tuyển dụng với yêu cầu: "Chỉ nhận cựu sĩ quan 8200". 8200 là đơn vị tình báo tinh hoa của quân đội Israel.
Shvat Shaked và người đồng sáng lập Saar Wilf của Fraud Sciences có trụ sở tại Israel và Palo Alto vốn là cựu sĩ quan 8200. Họ chuyên cung cấp dịch vụ chống gian lận tự động bao gồm SpotLight VFX và SpotLight T2T, các giải pháp dành cho người bán xác minh có hay không việc gian lận trong thương mại điện tử. eBay đã mua công ty vào tháng 1 năm 2008. Fraud Sciences hiện đã được tích hợp vào sản phẩm Paypal.
Một đơn vị khác là Tapiot, thường được biết đến là một trong những đơn vị có sự tuyển chọn nhân sự cực kì nghiêm ngặt và huấn luyện hà khắc, đặc biệt là trong khâu cải tiến công nghệ.
Mỗi năm, chỉ 2% trong số học sinh phổ thông xuất sắc nhất được yêu cầu tham gia và cứ 10 người thì chỉ lấy 1 người sau khi đã vượt qua hàng loạt các bài sát hạch về toán học, vật lí. Mục đích chính khi đào tạo ra lực lượng này là duy trì liên tục thế mạnh về công nghệ của Israel.
Chính vì thế, sau khi giải ngũ, các cựu sĩ quan Tapiot dễ dàng trở thành những học giả và sáng lập các doanh nghiệp công nghệ hàng đầu của Israel. Điển hình như NICE Systems, tập đoàn quốc tế với hệ thống giám sát cuộc gọi được 85 trong số 100 doanh nghiệp thuộc nhóm Forbes sử dụng. Hay Compugen – công ty dẫn đầu về giải mã bản đồ gen người và phát triển dược phẩm. Ngoài ra, Israel còn có nhiều công ty công nghệ khác được niêm yết trên sàn NASDAQ do các Tapion sáng lập hoặc giữ vị trí chủ chốt.
Theo thống kê cho thấy, 2/3 sĩ quan Tapiot sau khi tốt nghiệp dù làm trong lĩnh vực học thuật hay các tập đoàn công nghệ cũng tiếp tục có những đóng góp to lớn cho xã hội và cho nền kinh tế, giúp củng cố sức mạnh của đất nước.
Ngoài Tapiot, sư đoàn máy tính Mamram là một điển hình khác cho sự ưu tiên phát triển công nghệ thông tin, gắn với văn hóa quân đội của nhà nước Do Thái. Sự kết hợp này đã biến hàng trăm cựu binh sau khi trở về với đời sống dân sự đã trở thành những kỹ sư, doanh nhân,… có đầy đủ kỹ năng về chuyên môn và kỷ luật quân đội. Hai yếu tố tối quan trọng để khởi tạo các doanh nghiệp công nghệ thành công trên thương trường.
Sự tẩy chay và thù địch kích hoạt động lực sáng tạo công nghệ
Chuyện bắt nguồn từ sự cô lập đến từ trước khi có Nhà nước Israel. Cuộc tẩy chay kinh tế đầu tiên xuất hiện từ năm 1891 khi các nước Ả rập xung quanh yêu cầu Nhà nước Ottoman Palestine ngăn cấm việc di cư và buôn bán đất đai của người Do Thái.
Năm 1922, Palestine chính thức kêu gọi tẩy chay toàn bộ hoạt động kinh doanh của người Do Thái. Đến năm 1943, cuộc tẩy chay kéo dài hơn khi Liên đoàn Arab gồm toàn bộ 22 quốc gia tiếp tục cấm mua bán các sản phẩm công nghiệp Do Thái trên đất Palestine. Lệnh cấm còn mở rộng ra những công ty nước ngoài ở bất kỳ quốc gia nào mua bán với Israel (tẩy chay thứ cấp).
Những công ty giao dịch với công ty vi phạm lệnh cấm cũng bị cho vào danh sách đen. Gần như mọi hãng xe hơi lớn của Nhật Bản và Hàn Quốc đều tuân thủ lệnh tẩy chay thứ cấp. Duy chỉ có một ngoại lệ duy nhất là Subaru, trong thời gian dài đã độc chiếm thị trường Israel, đổi lại là bị cấm nhập khẩu vào các nước Arab
Sự thù địch của môi trường xung quanh và dân số ít, diện tích nhỏ sẽ không thể giúp mảnh đất Do Thái trở thành một thị trường tiêu dùng lớn hoặc phát triển những ngành công nghiệp quy mô.
Người Israel phải tìm lối thoát bằng cách lựa chọn lợi thế cạnh tranh từ viễn thông, máy tính, phần mềm và Internet. Đó là các sản phẩm có thể xuất khẩu đến những thị trường rất xa, không lệ thuộc vào các đường biên giới, khoảng cách và chi phí vận chuyển. Đặc biệt, họ chú trọng đến những công nghệ tinh vi, có tính ứng dụng cao vào năng lực sản xuất và cải tạo tài nguyên.
Sự tẩy chay kinh tế trở thành động lực sáng tạo công nghệ. Ngày nay, Israel là nơi đặt những trung tâm nghiên cứu và phát triển đầu tiên bên ngoài nước Mỹ của các "đại gia" công nghệ như Intel, Microsoft, IBM, Google, Facebook và Apple. Các tỷ phú, danh nhân người Mỹ đều có nguồn gốc chủng tộc xa gần với mảnh đất Israel.
Con đường đi đến thành công của dân tộc Do Thái là không ngừng sáng tạo, bền bỉ vượt khó với tinh thần và chất thép của một quân nhân.
