Trong nhiều thập kỷ, các công ty tài chính toàn cầu mong đợi hợp tác với các công ty, tỷ phú và Chính phủ Nga. Nhưng rồi, một chiến dịch quân sự đặc biệt đã nổ ra.
Đây có lẽ là sự loại trừ khắc nghiệt nhất và nhanh chóng nhất trong lịch sử của một nền kinh tế công nghiệp hóa lớn. Bởi chỉ trong vài tuần qua, hàng hoạt các biện pháp trừng phạt đã được thực hiện bởi Hoa Kỳ, Anh và Liên minh châu Âu.
Kết quả là nền kinh tế nhộn nhịp một thời đã tạm dừng không chỉ ở Moscow. Các nhà giao dịch đã bị mắc kẹt với cổ phiếu và trái phiếu Nga. Trong khi đó, các công cụ phái sinh có liên quan đã bị bỏ lại trong tình trạng lấp lửng. Các chủ ngân hàng tư nhân cho đến các tỷ phú Nga đang không khỏi cảm thấy lo lắng.
Đối với ngành tài chính, hàng tỷ USD đang bị đe dọa. Hàng chục ngân hàng, bao gồm Raiffeisen Bank International AG, Citigroup và Deutsche Bank, có khoảng 100 tỷ USD tài sản ở Nga, theo dữ liệu được biên soạn bởi Bloomberg. Tuy nhiên, các công ty đã nhấn mạnh rằng bảng cân đối kế toán của họ có thể dễ dàng bị ảnh hưởng bởi bất kỳ tác động nào đối với các doanh nghiệp của họ ở Nga.
Ba ngân hàng châu Âu nổi bật là có hoạt động khá lớn của Nga
Cắt đứt liên lạc với Nga
Trong vài giờ sau khi quân đội Nga tiến vào Ukraine, các nhà tài chính của Moscow đã chứng kiến sự sụp đổ nghiêm trọng của các doanh nghiệp mà cho đến tháng trước đã trông có vẻ thua lỗ. Một nhà quản lý đầu tư địa phương giấu tên cho biết ông đã bị các đồng nghiệp đánh thức và chạy đến văn phòng vào sáng hôm đó. Công ty của ông đã xử lý 6 tỷ USD cho các quỹ hưu trí, nhưng bây giờ ông tin rằng tài sản của khách hàng của mình có thể chỉ còn một phần nhỏ giá trị, thậm chí là chẳng còn gì.
Một người quản lý giấu tên khác phụ trách một nhóm các nhà giao dịch có trụ sở tại Moscow cho biết mức độ làm việc của ông đã giảm 3/4 khi các nhà môi giới nước ngoài ngừng giao dịch với công ty của ông. Ông nói rằng ông hy vọng sẽ nhận được công việc kinh doanh mà những người khác bỏ lại sau khi họ rời khỏi Nga.
Ngân hàng VTB PJSC đã bị Mỹ trừng phạt và đóng băng chi nhánh ở nước Anh. Theo một người biết về tình hình này nói rằng, nhân viên ngân hàng này đang nỗ lực liên lạc nhưng không thể khiến nhiều công ty phương tây trả lời email hay các cuộc điện thoại từ họ. Điều này đã khiến các ngân hàng đầu tư phải vật lộn để đóng các giao dịch với các đối tác.
Rời nước Nga
Ông Bill Browder từng là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Nga và hiện là một nhà phê bình nổi tiếng. Ông cho biết các ngân hàng đầu tư đóng một vai trò không thể thiếu trong việc mở cửa nước Nga và mang đồng tiền của nước này đến phần còn lại của thế giới.
Một ví dụ về mạng lưới quan hệ phức tạp giữa Nga và các ngân hàng toàn cầu là LetterOne Holdings. Đây là công ty đầu tư được thành lập bởi người Nga bao gồm các tỷ phú bị trừng phạt như Mikhail Fridman và Petr Aven. Theo Bloomberg đưa tin, một quỹ phòng hộ của HSBC Holdings Plc có 547 triệu USD tiền từ LetterOne vào cuối năm 2020 và Blackstone Inc. có 435 triệu USD. Pamplona Capital Management là công ty giữ gần 3 tỷ USD tiền của LetterOne, đã bắt đầu trao trả lại tiền.
Và có cả những khách hàng doanh nghiệp. JPMorgan là một cái tên lớn trong việc phát hành trái phiếu cho các công ty Nga, cạnh tranh với các gã khổng lồ địa phương VTB và Sberbank PJSC cũng như Citigroup, Societe Generale SA và UBS Group AG.
Cựu lãnh đạo Goldman Sachs Georgy Egorov cảm thấy khó chịu về mối liên hệ của Phố Wall với Nga. Ông kêu gọi ngân hàng rút tiền trong một bài đăng trên LinkedIn, được công bố trước khi công ty cho biết họ sẽ rời khỏi nước Nga vào ngày 10/3.
Phát biểu với Bloomberg sau thông báo của ngân hàng, ông Egorov cho biết việc rút lui của Goldman rất khó khăn, nhưng đó là điều đúng đắn cần phải làm. "Tất cả các ngân hàng đầu tư có quy mô lớn đều có hoạt động quan trọng ở Nga và để có tiền, bạn phải làm việc với một tổ chức chính phủ hoặc làm việc cho các nhà tài phiệt," Egorov cho biết. Ông là người đã tham gia vào một số thương vụ lớn nhất của công ty ở Nga, bao gồm chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng của VTB. Ông đã chuyển đến Anh nhiều năm trước và hiện đang làm việc ngoài ngành ngân hàng.
Tại sao rời khỏi Nga là điều khó khăn cho các tổ chức tài chính lớn?
Các doanh nghiệp chuyên tư vấn, luật sư và kiểm toán cũng đang tách khỏi Nga, mặc dù đó là một quá trình khó khăn. Bốn công ty kiểm toán lớn - Deloitte, KPMG, PwC và Ernst & Young - sẽ cần phải cắt đứt quan hệ với các công ty thành viên của Nga và Belarus, thuộc sở hữu của các đối tác địa phương. Những tổ chức của Nga này có thể tiếp tục làm việc với khách hàng của họ nhưng không còn quyền truy cập vào mạng lưới toàn cầu của công ty.
Quá trình tách rời sẽ không thể diễn ra nhanh chóng và có khả năng trở nên phức tạp, giảng viên cao cấp của Trường Kinh doanh Harvard Ashish Nanda nói. Điều gì sẽ xảy ra nếu một khách hàng Nga, hiện đang bị trừng phạt, có một công ty con ở Mexico là nơi không áp đặt các biện pháp trừng phạt? Điều gì sẽ xảy ra nếu kế toán người Nga đang xử lý công việc ở nước láng giềng Kazakhstan?
Các nhà tư vấn quản lý và các công ty luật không thể dễ dàng từ bỏ các hoạt động của họ ở Nga. Các doanh nghiệp khác nhau, từ McKinsey & Co. và Bain & Co. đến Linklaters, Freshfields Bruckhaus Deringer và DLA Piper phải sắp xếp hỗ trợ cho các đối tác và nhân viên Nga, nghĩa vụ với khách hàng hiện tại và mối quan hệ của họ với nhà nước Nga.
Giáo sư quản lý Nick Lovegrove tại Trường Kinh doanh McDonough của Georgetown, người đã dành 30 năm với McKinsey cho biết: "Đó là một sự tính toán đầy phức tạp và đáng buồn."
Trong những ngày sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga, McKinsey ban đầu cho biết chỉ có những hoạt động với các tổ chức của chính phủ Nga sẽ chấm dứt. Bốn ngày sau, công ty nói rằng họ sẽ "ngay lập tức ngừng công việc hiện có với các tổ chức nhà nước" và không thực hiện bất kỳ công việc với khách hàng mới nào ở đó, mặc dù văn phòng Moscow của họ sẽ vẫn mở cửa. Các đối thủ như Bain và Boston Consulting Group cũng có lập trường và hành động tương tự.
