Tại phiên toàn thể - Toạ đàm cấp cao Diễn đàn Kinh tế 2022 tổ chức ngày 18/9, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Phạm Thanh Hà trả lời về việc điều hành cân bằng giữa việc kiểm soát lạm phát và cung ứng vốn cho nền kinh tế để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và liệu mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% có trong tầm tay hay không?
"Áp lực lạm phát còn lớn và kéo dài"
Theo Phó Thống đốc, về điều hành chính sách tiền tệ nói chung của NHNN, phải giải bài toán tổng thể với nhiều yếu tố, mục tiêu là kiểm soát lạm phát, điều hành chính sách tiền tệ cũng phải đảm bảo an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng, đảm bảo thanh khoản cho thị trường tiền tệ, ngoại hối. Các biến số như lãi suất, tỷ giá đều được đưa vào bài toán tổng thể này.
Trong năm 2022, tình hình thế giới rất khó lường, phức tạp, nhiều biến cố ngoài dự đoán, chưa từng có tiền lệ. Những điều này làm tăng rủi ro của các nền kinh tế, hệ thống tài chính, ngân hàng là rất lớn. Do vậy kìm hãm lạm phát là ưu tiên hàng đầu của nhiều nền kinh tế lớn.
Nhiều ngân hàng trung ương của nhiều nước trên thế giới đã chần chừ do đánh giá lạm phát là tạm thời do đứt gãy chuỗi cung ứng. Tuy nhiên lạm phát kéo dài hơn dự kiến cho thấy vấn đề không đơn giản như thế, các ngân hàng trung ương đã tăng nhanh lãi suất, dẫn đến nguy cơ đình đốn, vừa lạm phát vừa suy thoái.
Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà. (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội).
Trước bối cảnh đó, NHNN đã gặp nhiều khó khăn trong điều hành và đã sử dụng nhiều biện pháp để ổn định thị trường tiền tệ, ổn định lãi suất, cố gắng không bị cuốn vào vòng xoáy mất giá đồng nội tệ như nhiều nước, cố giữ giá trị ổn định tương đối của đồng VND.
Tuy nhiên, áp lực lạm phát còn lớn và kéo dài, NHNN cho rằng còn nhiều áp lực trong việc kìm hãm lạm phát những tháng cuối năm 2022 và trong năm 2023, vì vậy không thể chủ quan trong điều hành.
"Nếu nâng tăng trưởng tín dụng thêm vài %, nguy cơ rất lớn ảnh hưởng đến thanh khoản hệ thống"
Về chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, Phó Thống đốc cho biết, trong hơn 10 năm qua, biện pháp dù là hành chính đã thể hiện được sự hiệu quả trong ổn định hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối.
Trước năm 2011, tăng trưởng tín dụng rất cao, ở mức trên 30%. Trong 10 năm trở lại đây, NHNN đã cố gắng điều hành tăng trưởng tín dụng ở mức 12-14%, và kết quả đạt được là nền tảng vĩ mô ổn định.
Phó Thống đốc nhấn mạnh để tăng trưởng kinh tế, rõ ràng cần nhiều nguồn vốn khác nhau, không chỉ là tín dụng ngân hàng, mà bản thân nền kinh tế cần có vốn đầu tư của các chủ thể. Các kênh dẫn vốn cho nền kinh tế gồm cổ phiếu, trái phiếu, đầu tư công, nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Cần khơi thông đầy đủ các kênh vốn này, không chỉ dựa vào tín dụng ngân hàng.
Trong nhiều năm trở lại đây, áp lực tăng trưởng tín dụng luôn ở mức cao. Sau 10 năm, quy mô nền kinh tế tăng 2,7 lần, quy mô tín dụng tăng 4,4 lần. Tỷ lệ tín dụng/ GDP tăng từ 80% lên mức hiện nay là trên 124%.
Năm nay, NHNN đã tính toán mức tăng trưởng tín dụng hỗ trợ cho phát triển kinh tế khoảng 14%, là mức cao hơn hai năm trước. Trong bối cảnh nhiều biến động, NHNN vẫn cố gắng để đạt được mức cao này.
Trả lời vấn đề có nới thêm tăng trưởng tín dụng, ông Phạm Thanh Hà thông tin hệ số sử dụng vốn của hệ thống ngân hàng hiện ở mức rất cao, khoảng 100%, nghĩa là đã sử dụng hết vốn huy động để cho vay. "Nếu nâng tăng trưởng tín dụng thêm vài %, nguy cơ rất lớn ảnh hưởng đến thanh khoản hệ thống, mặt bằng lãi suất lập tức sẽ dâng lên", ông nói.
"Gần đây Moody’s có nâng hạng tín nhiệm của Việt Nam và đi kèm là cảnh báo vì tỷ lệ tín dụng/ GDP của Việt Nam ở mức 124%. Tỷ lệ tổng tài sản của tổ chức tín dụng Việt Nam trên tổng GDP là 187%, là đòn bẩy rất lớn, do vậy ảnh hưởng đến rủi ro an toàn tài chính trong tương lai.
Trong năm 2020, 2021, NHNN khá linh hoạt để mức tăng trưởng tín dụng cao so với tăng trưởng kinh tế, như năm 2016, 2019 chúng tôi để ở mức 2 lần so với GDP. Hai năm dịch COVID-19 thì hệ số nhân này là 4-5 lần", Phó Thống đốc thông tin thêm.
Đại diện NHNN cũng nhấn mạnh cần hết sức thận trọng trong việc điều hành tăng trưởng tín dụng, NHNN vẫn giữ ở mức 14% và đây là mức phù hợp.
