Tiền boa nhưng bị ép
Những năm gần đây, người tiêu dùng trên khắp nước Mỹ ngày càng thường xuyên bắt gặp màn hình thanh toán kỹ thuật số tại các quán cà phê, cửa hàng bán lẻ hoặc nhà hàng phục vụ nhanh. Và nhiều màn hình trong số đó yêu cầu khách hàng để lại tiền tip, thậm chí cả ở những nơi tự phục vụ, với mức phí dao động, có thể lên tới hơn 20% giá trị hóa đơn.
Một người dùng mạng xã hội chia sẻ một trải nghiệm không mấy hài lòng, bị "vượt tầm kiểm soát" khi người này được yêu cầu tip 18% tại một cửa hàng kẹo và ki-ốt tiện lợi tự phục vụ.
Những màn hình gợi ý tiền boa này gây ra tranh cãi vì nó gây ra cảm giác ngại, thậm chí là "tội lỗi" với người sử dụng dịch vụ. Đôi khi họ cảm thấy gánh nặng phải boa thêm tiền dù dịch vụ mà họ trải nghiệm không quá xứng đáng. Nhiều ý kiến cũng cho rằng, tiền tip dường như đã trở thành một phần văn hóa tiêu dùng ở Mỹ.
Nhiều người tiêu dùng cảm thấy bị "ép buộc" khi họ phải tip một số tiền không nhỏ trên mỗi hóa đơn
Theo khảo sát công bố đầu năm 2025 của công ty tài chính WalletHub, gần 90% người Mỹ khó chịu với tiền boa, 83% cho rằng tài khoản tiền boa được tính sẵn trên hóa đơn nên bị cấm.
Ở Mỹ, tiền boa áp dụng ở hầu hết cơ sở dịch vụ, từ nhà hàng, cửa hiệu, siêu thị, quán cà phê, sân bay.
Theo khảo sát của Đại học Yale, năm 2023 có khoảng 4 triệu người Mỹ làm việc trong các ngành nghề được trả lương dựa vào tiền boa.
John Kiernan, chuyên gia của WalletHub cho rằng tiền boa phổ biến ở Mỹ nhưng không xuất hiện ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. "Ở các nước khác, người chủ doanh nghiệp phải trả lương đủ sống cho nhân viên ngành dịch vụ", ông nói.
Theo chuyên gia này mọi người không muốn bị ép buộc phải hào phóng ở mọi nơi. Hiện nay, áp lực lạm phát, nợ cao và biến động của thị trường khiến nhiều người phải thắt chặt chi tiêu. "Yêu cầu boa tiền tạo cảm giác bị ép buộc hơn một cử chỉ thiện chí", ông nói.
Người Mỹ khó chịu với tiền boa
So sánh khảo sát năm trước, tỷ lệ người Mỹ khó chịu với tiền boa đã tăng đáng kể, từ 75% lên gần 90%. Nhiều người cho rằng trách nhiệm trả lương cho nhân viên thuộc về doanh nghiệp, không phải khách hàng.
60% người được hỏi nghĩ rằng doanh nghiệp đang lấy tiền boa của khách để trả lương cho nhân viên, 40% cho rằng tiền boa nên được thay thế bằng hệ thống xếp hạng ảnh hưởng đến mức lương của nhân viên. Nghĩa là dựa trên đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên để doanh nghiệp quyết định mức lương của họ, thay vì phụ thuộc tiền boa.
Ngoài ra, gần 30% người tham gia khảo sát cho biết sẽ ít boa tiền hơn khi thấy trên màn hình thanh toán của các cửa hàng dịch vụ có gợi ý.
Một cuộc khảo sát 2.000 người trưởng thành tại Mỹ, do Talker Research thực hiện, cho thấy người Mỹ cảm thấy bị gây áp lực phải boa ở những nơi không đáng. Gần một nửa (48%) cho rằng họ “hoàn toàn đồng ý” hoặc “phần nào đồng ý” rằng họ đang bị áp lực phải boa tiền nhiều hơn bình thường. Và 20% cho biết họ “thường xuyên” hoặc “luôn luôn” làm như vậy.
Vì sao các doanh nghiệp vẫn gợi ý tiền boa
Nghiên cứu cho thấy việc gợi ý tiền boa vẫn hiệu quả với người sử dụng dịch vụ, đồng thời nó giúp thu hút nhân viên vốn không hài lòng với mức lương theo giờ tương đối thấp so với mức sống ở Mỹ.
Chuyên gia nghi thức Diane Gottsman, sáng lập Trường Quy tắc Ứng xử Texas, cũng từng nói rằng khách hàng bị áp lực phải boa thêm tiền nên cân nhắc chất lượng dịch vụ trước khi quyết định.
Ở nhà hàng, ví dụ, nhân viên phục vụ thường nhận ít hơn mức lương tối thiểu và tiền boa giúp bù đắp thu nhập. Trong hầu hết các tình huống khác, tiền boa không phải là “bắt buộc về mặt xã hội”, mà chỉ là cử chỉ lịch sự nhằm đánh giá dịch vụ tốt.
Các chuyên gia cũng cho rằng, người Mỹ cũng nên dần thích nghi với thói quen boa tiền mới, bởi những màn hình này có lẽ sẽ không biến mất.
“Chúng ta phải đối diện với ứng dụng, với màn hình đó gần như mỗi ngày khi mua một ly cà phê hay một chiếc sandwich. Vì vậy, chúng ta phải làm quen với hình thức thanh toán này", chuyên gia Gottsman nói.
Theo Cục Nghiên cứu Quốc hội Mỹ, luật liên bang yêu cầu người lao động kê khai thu nhập từ tiền boa để tính thuế thu nhập cá nhân và thuế lương.
Năm 2018, dữ liệu của Sở Thuế Mỹ (IRS), khoảng 38 tỷ USD tiền boa đã được báo cáo trên biểu mẫu W-2, liên quan đến 6 triệu tờ khai thuế. Mức thu trung bình từ tiền boa được báo cáo là 6.000 USD mỗi người một năm.
