Quý II, Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn (VHC) báo lợi nhuận hơn 788 tỷ đồng, tăng 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức lợi nhuận cao nhất của "nữ hoàng cá tra" kể từ khi niêm yết vào quý IV/2007. Doanh nghiệp hoàn thành gần 84% kế hoạch lợi nhuận cả năm.
Tương tự, 3 tháng qua, Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta (FMC) cũng đạt lãi cao nhất kể từ khi niêm yết vào quý IV/2006. Doanh nghiệp này ghi nhận hơn 118 tỷ đồng lãi sau thuế, tăng gần 30% so với cùng kỳ 2021.
Các công ty có thị phần nhỏ hơn cũng "ăn nên làm ra" trong quý vừa qua. Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia (IDI) ba tháng rồi lãi gần 230 tỷ đồng, tăng 8,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức lợi nhuận cao nhất của doanh nghiệp này kể từ khi công bố thông tin vào quý I/2010. Hay Công ty cổ phần Nam Việt (ANV) có lãi sau thuế tăng gấp 10 lần, lên mức hơn 240 tỷ đồng, cao nhất từ quý I/2019 đến nay.
"Vua tôm" Minh Phú (Công ty cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú) chưa công bố báo cáo tài chính hợp nhất nhưng báo cáo riêng cũng cho thấy có mùa kinh doanh thuận lợi. Lãi sau thuế của công ty mẹ hơn 196 tỷ đồng, tăng 2,5 lần so với cùng kỳ.
Các doanh nghiệp đều lý giải đà tăng tốc lợi nhuận đến từ giá thủy sản tiếp tục neo cao cùng tình hình xuất khẩu thuận lợi. Trong nước, tính đến cuối tháng 6, giá cá tra tăng gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái lên 28.000 đồng một kg. Tôm thẻ loại 20 con neo mức 230.000 đồng một kg, cao hơn nhiều lần so với cùng kỳ.
Ở thị trường xuất khẩu, lũy kế 6 tháng đầu năm, thủy sản mang về trên 5,76 tỷ USD, tăng 40% giá trị so với cùng kỳ năm trước. Riêng cá tra đạt trên 1,4 tỷ USD, tăng 83%. Giá trị tôm xuất khẩu khoảng 2,3 tỷ USD, tăng 31%. Trong khi Trung Quốc áp dụng chính sách Zero-Covid, các doanh nghiệp cá tra được hưởng lợi thuế suất 0% tại thị trường Mỹ. Cùng với việc hàng hóa Nga bị cấm vận, thủy sản Việt Nam càng ít bị cạnh tranh trên trường quốc tế.
Tuy nhiên nhiều đơn vị dự đoán kịch bản hưởng lợi từ giá thủy sản cao sẽ không kéo dài. Theo SSI Research, hầu hết công ty báo cáo tồn kho tại các thị trường xuất khẩu (đặc biệt là Mỹ) đạt mức cao, do khối lượng nhập khẩu lớn trong 5 tháng đầu năm.
Về diễn biến giá, VnDirect dự báo có thể kém tích cực hơn so với giai đoạn nửa đầu năm ở cả cá tra và tôm khi nguồn cung mặt hàng này tăng trở lại cùng với nhu cầu tại các thị trường chính dần ổn định. Điều này khiến biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp trong ngành bị thu hẹp.
Ngoài kịch bản kém lạc quan về giá, ngành thủy sản còn đối mặt với rủi ro thiếu hụt nguồn cá, tôm nguyên liệu khi các hộ nuôi không tăng diện tích do thận trọng. Thời gian qua, giá cá tra tăng cao nhưng nhiều người nuôi vẫn lỗ vì chi phí cao (chi phí thức ăn chiếm 75-80% giá thành, đã tăng 4-6 lần từ đầu năm đến nay). Giá con giống nhiều thời điểm tăng gấp đôi. Giá bán các vật tư đầu vào khác như thuốc, hóa chất xử lý môi trường, thức ăn bổ sung, chế phẩm sinh học cũng tăng từ 20-30% khiến giá thành sản xuất bị đội lên.
Báo cáo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) chỉ ra thiếu nguyên liệu đang là thách thức lớn nhất với xuất khẩu thủy sản trong những tháng cuối năm. Tuy nhiên, thiếu hụt này có thể là khó khăn ngắn hạn, các doanh nghiệp phải nỗ lực phát triển chuỗi giá trị bền vững để tránh thiếu nguyên liệu đầu vào trong tương lai.
