Thiếu điện, nước, nhà xây xong nhưng không thể ở
Trận lũ quét kinh hoàng đầu tháng 10.2022 xảy ra tại xã Tà Cạ (H.Kỳ Sơn cũ, Nghệ An) khiến hàng chục căn nhà bị cuốn trôi và hư hỏng. Sau khi lũ rút, lãnh đạo tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo xây dựng khu tái định cư khẩn cấp để bố trí nơi ở mới cho những hộ dân bị cuốn trôi nhà cửa, đất đai và những hộ dân sống trong khu vực nguy hiểm. Khu tái định cư bản Hòa Sơn khai sinh, nhằm bố trí nơi ở an toàn cho 56 hộ dân với kinh phí đầu tư 31,5 tỉ đồng.
Người dân đã xây nhà trong khu tái định cư Hòa Sơn nhưng chưa thể ở vì điện, nước chưa có
ẢNH: K.HOAN
Dù được chỉ định xây khẩn cấp và phải hoàn thành sau 6 tháng, nhưng do vướng thủ tục nên đến tháng 3.2025, dự án tái định cư này mới hoàn thành hạ tầng. Sau khi được chia đất, người dân đến đây dựng nhà ở, song lại chưa thể ở vì điện, nước chưa có.
Ông Vi Văn Hải, một trong số người dân được nhận đất tại khu tái định cư này, cho biết khi đến đây, mỗi hộ dân được nhận 210 - 230 m2 đất ở. Sau khi được bàn giao đất, ông Hải dựng nhà nhưng dựng xong thì phải quay về nơi ở cũ vì chưa có điện, nước.
"Nhà tôi ở ngay bên suối từng xảy ra lũ quét, do đất lở nên rất nguy hiểm, nhất là khi có mưa lũ. Năm nay mưa lũ liên miên nhưng vẫn phải ở, mưa to thì chạy đi sơ tán", ông Hải nói.
Ông Lô Đình Thụ, Chủ tịch UBND xã Mường Xén, cho hay khu tái định cư này đã cơ bản hoàn thành nhưng đang vướng về thủ tục. Dự án trước do UBND H.Kỳ Sơn (cũ) làm chủ đầu tư và thuộc xã Tà Cạ (cũ) quản lý. Sau khi bỏ huyện, nhập xã và điều chỉnh địa giới hành chính, khu tái định cư này thuộc xã Mường Xén. Tuy nhiên, đến nay hồ sơ, thủ tục bàn giao vẫn chưa hoàn thiện nên xã chưa có cơ sở pháp lý để tiếp nhận và triển khai các bước tiếp theo.
"Chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm hoàn thiện việc bàn giao khu tái định cư về cho xã quản lý để có căn cứ đề xuất, phối hợp với các ngành liên quan hoàn thiện hạ tầng điện, nước", ông Thụ nói.
Trường cũ xuống cấp, trường mới bỏ hoang
Trường THCS Nghi Ân (P.Vinh Phú, Nghệ An) có hơn 800 học sinh, chia thành 20 lớp học. Sau 2 trận bão số 5 và số 10 vừa qua, trường bị tốc mái nhưng chưa thể khắc phục vì thiếu kinh phí. Đợt mưa kéo dài từ cuối tháng 10 đến đầu tháng 11 khiến nước chảy lênh láng nhiều phòng học của dãy nhà học 2 tầng.
Học sinh phải chen chúc trong phòng đọc sách được chuyển thành phòng học
ẢNH: K.HOAN
Bà Lê Việt Hồng, Hiệu trưởng Trường THCS Nghi Ân, cho hay để bố trí cho học sinh học trong phòng không bị dột nước mưa, nhà trường phải ngăn phòng đọc cho học sinh học tạm. Không chỉ thiếu phòng học, nỗi lo lớn nhất của nhà trường là mất an toàn vì trường đã xuống cấp khi nhiều bức tường xuất hiện các vết nứt lớn và hệ thống điện đã cũ kỹ.
Trong khi đó, cách đó khoảng 1 km, Trường THCS Nghi Ân cơ sở 2 với dãy nhà 3 tầng đã được xây xong từ hơn 1 năm trước vẫn đang "đắp chiếu".
Lý do, nếu chuyển toàn bộ sang trường mới thì không đủ phòng học và các phòng chức năng, nhà hiệu bộ, nên dù đã nhận bàn giao từ chính quyền xã hơn 1 năm qua, trường vẫn bỏ không và nhà trường phải bỏ kinh phí thuê người bảo vệ.
Bà Bành Thị Thúy Hà, nguyên Hiệu trưởng Trường THCS Nghi Ân giai đoạn 2020 - 2025, cho biết do trường cũ đã xuống cấp nghiêm trọng nên việc xây mới trường là rất cần thiết. Tuy nhiên, khi trường này được xây dựng, nhà trường không hề hay biết vì xã không thông báo chính thức mà chỉ nói qua trong cuộc họp giao ban bí thư các chi bộ trên địa bàn xã.
Trường mới xây xong nhưng ban giám hiệu chưa nhận bàn giao do không đáp ứng điều kiện dạy học
ẢNH: K.HOAN
Đến khoảng tháng 9.2024, nhà trường mới biết cơ sở 2 đã được xây dựng xong do… phụ huynh báo tin. "Hôm đó, tình cờ một phụ huynh kể, tôi không tin nên giao hiệu phó đi kiểm tra thì đúng là trường đã xây xong", bà Hà kể.
Ngày 2.10.2024, UBND xã Nghi Ân (cũ) đề nghị lãnh đạo Trường THCS Nghi Ân đến cơ sở 2 để tổ chức nghiệm thu, nhận bàn giao đưa vào sử dụng, đồng thời trả lại mặt bằng cơ sở 1 cho xã để sử dụng vào việc khác.
Tuy nhiên, nhà trường không đồng tình vì cho rằng cơ sở 2 được xây dựng chưa đầy đủ phòng chức năng nên chưa thể sử dụng. Biên bản bàn giao thể hiện, cơ sở này chỉ có 18 phòng học, số lượng bàn ghế trong mỗi phòng học chưa đủ chỗ ngồi với sĩ số học sinh hiện tại của mỗi lớp. Cơ sở vật chất thậm chí còn chưa đủ điều kiện tối thiểu để đáp ứng yêu cầu dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Trong quá trình bàn giao, chủ đầu tư cũng chưa hoàn thiện hệ thống điện, tuyến đường dẫn vào trường…
Ngày 5.2.2025, UBND xã Nghi Ân cũ tiếp tục gửi văn bản, yêu cầu Trường THCS Nghi Ân phải chuyển đến cơ sở mới để sử dụng. Lúc này, nhà trường phải tổ chức họp, lấy ý kiến toàn bộ cán bộ, giáo viên và có văn bản phản hồi nêu rõ 100% cán bộ, giáo viên đều không đồng ý chuyển đến cơ sở 2 vì chưa đủ cơ sở vật chất. Nhà trường đề nghị chính quyền sớm hoàn thiện phòng làm việc, phòng chức năng, sân chơi, bãi tập nhằm đảm bảo công tác dạy học. Thế nhưng, những đề nghị chính đáng này cho đến nay vẫn không được chính quyền địa phương triển khai.
Ông Nguyễn Thế Thân, Chủ tịch UBND P.Vinh Phú, cho biết phường đã họp bàn với lãnh đạo nhà trường và lên phương án chuyển một phần học sinh của Trường THCS Nghi Ân đến học tại cơ sở mới. Tiếp theo, phường sẽ đưa dự án xây dựng trường giai đoạn 2 vào kế hoạch đầu tư công năm 2026 - 2030, tuy nhiên việc này có được phê duyệt hay không lại thuộc thẩm quyền của tỉnh.
