Giá như mỡ bụng có thể chảy ra ngoài giống như mồ hôi thì tốt biết mấy? Các nhà khoa học cho biết họ có thể biến ước mơ này của bạn thành hiện thực.
Trong bài báo khoa học mới công bố trên tạp chí Science, một nhóm nghiên cứu từ Đại học Pennsylvania lần đầu tiên báo cáo một hiện tượng kỳ lạ. Trong đó, họ thấy những con chuột thí nghiệm tiết mỡ ra ngoài da và giảm cân nhanh chóng.
Phát hiện được thực hiện một cách rất tình cờ, khi mới đầu, các nhà nghiên cứu chỉ định thử nghiệm một liệu pháp điều trị tiểu đường trên chuột. Thật bất ngờ, những con chuột chưa hết bệnh tiểu đường nhưng chúng lại giảm cân nhờ tiết được mỡ qua đường lỗ chân lông.
"Hãy tưởng tượng một ngày bạn có thể giảm cân bằng cách ép mỡ chảy ra ngoài qua da. Phương pháp này có thể hơi nhày nhụa một chút. Nhưng nó vẫn là một ý tưởng thú vị", Taku Kambayashi, tác giả nghiên cứu đến từ Đại học Pennsylvania cho biết.
Làm thế nào điều đó có thể được thực hiện?
Trong nghiên cứu của mình, Kambayashi và các đồng nghiệp đã nuôi một số chuột thí nghiệm bằng chế độ ăn giàu chất béo nhằm đưa chúng vào tình trạng tiểu đường type 2. Sau đó, họ muốn kích hoạt một protein có ký hiệu là TSLP trong cơ thể chúng. Protein này được biết đến với khả năng điều chỉnh miễn dịch, giúp giảm viêm và hạn chế những biến chứng mà tiểu đường gây ra.
Để kích hoạt TSLP trong cơ thể chuột, các nhà khoa học đã cấy một gen kích hoạt nó vào một virus "vector" là những virus lành tính không gây bệnh. Sau đó, họ tiêm virus vào chuột để virus này mang gen kích hoạt TSLP vào tế bào và tạo ra hiệu ứng.
Nhưng khi các nhà khoa học còn chưa kịp theo dõi phản ứng giảm viêm trên chuột thì họ lại phát hiện cân nặng của chúng bị giảm đột ngột.
Cụ thể, những con chuột béo phì này đã giảm được tới một nửa tổng lượng mỡ trắng bao gồm cả mỡ nội tạng hay mỡ bụng, là lượng chất béo tích tụ xung quanh nội tạng và gây hại đáng kể cho sức khỏe của chuột cũng như con người. Những con chuột vì thế đã giảm một nửa cân nặng chỉ trong vòng 3 tuần.
Lúc đầu, Kambayashi và các đồng nghiệp nghĩ đơn giản rằng lũ chuột được tiêm virus bị mất cảm giác thèm ăn và do đó giảm cân. Nhưng qua theo dõi, họ thấy chúng thậm chí còn ăn khỏe hơn.
Kế đó, Kambayashi nghi ngờ việc kích hoạt protein TSLP có thể tạo ra một con đường chuyển hóa calo nào đó trong cơ thể lũ chuột. Nhưng một lần nữa, xét nghiệm phân và nước tiểu không cho thấy điều đó.
Lũ chuột này cũng không vận động nhiều, nghĩa là chúng không đốt cháy calo từ quá trình tập thể dục. Hiệu ứng giảm cân thần tốc này là một bí ẩn mà Kambayashi không thể giải thích nổi cho đến anh để ý đến một chi tiết kỳ lạ:
"Những con chuột được kích hoạt TSLP có bộ lông lấp lánh và bóng nhẫy dưới ánh sáng", Kambayashi nói. "Tôi không biết điều đó ý nghĩa gì. Có thể nào chúng đã tiết chất béo qua da và lỗ chân lông?".
Để kiểm tra giả thuyết này, nhóm nghiên cứu đã cạo lông những con chuột và xét nghiệm thứ chất nhờn tích tụ trên đó. Họ phát hiện đây chính xác là bã nhờn – một chất nhờn như sáp mà chuột cũng có thể tiết ra từ tuyến bã nhờn trên da giống như con người.
Bã nhờn vốn có bản chất rất giàu calo và chất béo. Đó là thứ giúp da chúng ta không bị khô, nhưng cũng là thứ khiến đầu bạn bết lại khi lâu rồi không gội. Nếu đúng những con chuột tiết ra nhiều bã nhờn, chúng có thể đã đào thải chất béo qua tuyến đường này.
Tuyến bã nhờn có thể làm nhiệm vụ đào thải chất béo xấu ra khỏi cơ thể chúng ta.
Để kiểm tra có đúng điều đó đang giúp chuột giảm cân hay không, các nhà khoa học đã lấy một nhóm chuột biến đổi gen không có tuyến bã nhờn và thực hiện một quy trình TSLP tương tự. Kết quả, họ thấy lũ chuột này không tiết bã nhờn và vì thế không giảm được cân nặng.
Vậy là không còn nghi ngờ gì nữa, TSLP có thể kích hoạt quá trình đào thải chất béo qua da.
Cân nhắc trước khi thử nghiệm trên người
Bây giờ, nếu lũ chuột có thể giảm cân qua việc tiết bã nhờn, con người có thể hay không? Để trả lời câu hỏi đó, Kambayashi và các cộng sự đã làm một thử nghiệm trên mẫu da người trong phòng thí nghiệm.
Họ thấy những mẫu da từ người có biểu hiện gen sinh protein TSLP tự nhiên cao hơn cũng tiết bã nhờn nhiều hơn. Và ngược lại, những người hay bị khô da thì có biểu hiện TSLP thấp hơn.
Điều đó cho biết dường như da người cũng có thể hoạt động giống như da chuột và việc đào thải chất béo qua da là khả thi.
Các tuyến bã nhờn cũng hút ra ngoài triglyceride, một loại chất béo có hại trong máu làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Do đó, một liệu pháp TSLP trên người vừa có khả năng giúp bạn giảm cân lại vừa ngăn chặn được nhiều căn bệnh nguy hiểm.
Thế nhưng, nói đi cũng phải nói lại. Liệu nó có gây ra vấn đề gì hay không?
Kambayashi cho biết ông lo việc tăng tiết bã nhờn đến mức cực đoan như lũ chuột có thể gây ra rối loạn trong một nhóm các "chức năng của hàng rào da". Nó có thể khiến bạn bị mụn trứng cá hoặc mắc các bệnh ngoài da như bệnh chàm.
"Tôi nghĩ chúng ta phải kiểm soát được hiệu ứng này theo một cách nào đó khiến nó không gây rắc rối cho bệnh nhân thì mới nên tiến hành", Kambayashi nói. "Tuy nhiên, tôi đặt vào đó rất nhiều hi vọng. Tôi nghĩ bằng cách này hay cách khác, chúng tôi sẽ có thể tạo ra được hiệu ứng tương tự trên người".
Tham khảo Inverse